Details

Categorie: Reizen (502)

Gepubliceerd: 08 juli 2023

 

Oktober 2016

Tønder &  Møgeltønder

1. De oudste straatjes van Denemarken

We zijn in Tønder, een stadje op Jutland in het uiterste zuiden van Denemarken.
      De man draagt een soort knickerbocker. En die lange witte kousen, de laarzen, het rugzakje en de wat onzekere blik maken hem tot een toerist. Hij staat voor een damesmodezaak en lijkt dus enigszins de weg kwijt.
      Aan mede-voetgangers vraagt hij in vlot Deens of ze hem een café kunnen aanbevelen, waar hij een consumptie kan nuttigen. Toerist in eigen land dus. Die komen hier vooral voor de mooie nostalgische klinkerstraatjes. Hij wordt verwezen naar Johanne's. Daar hadden wij zojuist ook iets gebruikt.
     
Het café

Controles

Hoe kwamen wij zomaar in Tønder terecht?
       Wel.  
Als je van Duitsland naar Denemarken wilt rijden ga je eigenlijk altijd op de A7/E45 even boven Flensburg de grens over. Snel en doelgericht. Dat was het althans tot voor een paar jaar geleden. Maar de laatste tijd worden aan die grens redelijk scherpe controles uitgevoerd en ontstaan er lange files.
      De Denen zijn namelijk bang dat vluchtelingen die van Duitsland naar Zweden willen wel eens in hun land zouden kunnen blijven. En dat is een schrikbeeld, want Denemarken houdt in het algemeen niet zo van vluchtelingen. Ze zitten al in hun maag met een ander soort ‘’vluchteling’’: de ca. 7.000 Eskimo’s (Inuït) uit hun kolonie Groenland.
      Je kunt die files heel simpel vermijden door via een tweebaansweg een andere grensovergang te nemen. Bijvoorbeeld onder Tønder.  Douane en politie heb ik daar niet gezien en je kunt dus gewoon doorrijden.

Uldgade

 

Tønder kreeg al in 1243 stadsrechten. Vooral het centrum is de moeite waard.
      Daar is de drukke Uldgade, waar zich het tafereel met de toerist afspeelde. Er zijn mooie winkels (veel Scandinavisch design), karakteristieke huizen, cafés en terrasjes.

Plein & terras

  

Zijstraat

De bestrating in het centrum is sierlijk met alom kasseien.
      Je kunt er overal met Duits terecht, want Tønder was vrij lange tijd Duits. In 1920 sprak de bevolking zich per referendum uit voor definitieve aansluiting bij Denemarken. Ooit lag het aan zee en werd het diverse malen getroffen door stormvloeden. Maar er werden dijken aangelegd en nu ligt het in het Jutlandse binnenland.

 

Møgeltønder

  

Zo’n vijf kilometer naar het westen richting Noordzee ligt het dorp Møgeltønder, dat er prat op gaat het oudste straatje van Denemarken te bezitten, de Slotsgade. Het plaatsje bestaat overigens uit niet veel meer dan dit straatje.

Keien

          

Opnieuw kasseien en wat popperige goed onderhouden huizen, die keurig in de verf staan. Mooie linden.

Slotsgade

  

De Slotsgade.
     Er zijn vrijwel geen winkels, maar wel een paar cafés en uitdragerijen.

Kasteel

       

 Aan het begin van het straatje is het Schackenborg kasteel, bezit van de koninklijke familie.
      Je mag het van afstand bekijken.

 

Blåvand & Vejers

2. Bunkers en Muildieren

  

Het badplaatsje Blåvand aan de Noordzee, de meest westelijke plek in Denemarken, ligt mooi. Bos, duinen, strand; alles is dichtbij. Het is er druk. Zelfs in de herfst.
      In het dorp zijn de noodzakelijke spullen volop te koop, maar er zijn natuurlijk ook souvenirwinkels, strand- en badshops, cafés, restaurants en terrasssen. Het strand is bij eb heel breed en strekt zich over vele kilometers uit naar het zuiden en het noorden.

Strand & duin

  

Herinneringsmonumenten

  

Als je zo maar wat over het strand loopt kom je ineens deze bunkers tegen. Ooit waren zij onderdeel van de Atlantic Wall, de verdedigingslinie van Noorwegen tot Spanje, die tegen de Duitsers werd opgeworpen. In 1995 -vijftig jaar na de bevrijding- werden deze bunkers in het kader van een jubileumproject bewerkt door de Engelse kunstenaar Bill Woodrow.
      Een ijzeren paardenkop en -staart. Althans dat denk je in eerste instantie. Maar na wat informeren blijkt het te gaan om muildieren, vrucht van een paardenmerrie en een ezelhengst. (Niet te verwarren met een muilezel, een combinatie van een paardenhengst en een ezelin).
      Muildieren staan voor kracht, onverzettelijkheid en veiligheid.

Vejers

Zo’n zeven kilometer boven Blåvand ligt Vejers. In het dorp is het rustiger, maar ook hier is het druk op het strand.

Strand & duin (2)

  

 

Auto’s op het strand

  

Zoals op veel plekken in Denemarken mogen hier -in tegenstelling tot Blåvand- de auto’s gewoon op het strand worden geparkeerd.
       Soms leidt dat tot wilde taferelen als jeugdige mannen die iets te veel testosteron hebben aangemaakt, wedstrijdjes strandrijden en -slippen gaan houden. Het liefst met gierende remmen en knetterende uitlaten.

 

Mei 2003

3. Fossiele graafgangen op 't eiland Mors

Wij kwamen enigszins toevallig terecht op het eiland Mors. Dat ligt op Jutland in het noordwesten van Denemarken.
      Het was een aangenaam ruig gebied, waar weinig toeristen waren.
Hoewel het eiland door twee bruggen met het vasteland verbonden was, had je hier toch het echte eilandgevoel.
      Er waren namelijk alom hoge krijtrotsen aan de kusten.

Er lagen daar bijzondere stenen.
      Poreuze fossielen met opvallende gaten erin. We hebben er een aantal meegenomen.

Graafgangen & kreeftenpoep

In sommige stenen zaten complete graafgangen.

      Toen wij later in de hoofdstad NYKØBING kwamen kon je die stenen bij diverse stalletjes kopen. Ze deden zo’n 5 tot 15 € per stuk.
      Het moesten dus wel bijzondere stenen zijn. We vroegen het her en der, maar het bleef allemaal een beetje onduidelijk.
Tot een paar dagen geleden onderstaand stukje van Jelle Reumer verscheen in de NRC-wetenschapsbijlage voor de jeugd.

      Het waren dus kreeftjes, die de gangenstelsels in de stenen hadden gemaakt.

De Kleine Wetenschap

 

 

Oktober 2016

44. Hvide Sande

  

 

Wit zand & verse vis

     

Hvide Sande is een vissersplaatsje in het midwesten van het Deense Jutland. Het ligt nogal excentrisch op een smalle kuststrook aan de zogeheten Ringkøbing Fjord, een groot brak binnenmeer.

Wit zand
  

Hvide Sande betekent wit zand. En als je het dorpje uitgaat zie je waarom.

Sluizen
  

Het binnenmeer en de Noordzee komen in Hvide Sande bij elkaar. De schepen gaan door sluizen met een groot verval.

Vissershaven
  
  
Het is druk in die haven. Er staan in Hvide Sande 215 vissersboten geregistreerd. Je kunt er bij de boten vis kopen. Er zijn rokerijen en veel visrestaurantjes.

Visverkoop

  

  

Visafslag

  

Visrokerij

  

 

Meeuwen

  

Ieder jaar wordt hier ook een haringfestival gehouden. Vissers, die hun spullen naar de afslag brengen houden er rekening mee, dat de wachtende meeuwen zullen toeslaan.

Afvalbakken in een boot
  

 

 

 Ribe

5. Een bewoond openluchtmuseum

  

 

Ribe is een stadje in het zuiden van het Deense Jutland. Ribe is oud. Het werd gesticht in 710 en daarmee is het niet alleen de oudste stad van Denemarken, maar ook van geheel Scandinavië.
      Er zijn straten en straatjes met kasseien, veel vakwerkhuizen, restaurants, terrassen en de nodige winkeltjes met oude spullen. In het seizoen komen er veel toeristen.

 

 

 

Vakwerkhuizen

 De vakwerkhuizen -veelal uit de zestiende en zeventiende eeuw-, zijn merkwaardig genoeg mede bewaard gebleven, omdat Ribe door diverse rampen werd getroffen. Er waren overstromingen en een grote stadsbrand in 1580. Het economisch belang van de stad liep daardoor af en er was  geen geld voor nieuwbouw of ingrijpende restauraties.
      Bovendien nam het aantal inwoners niet toe, waardoor er ook geen nieuwe woningen nodig waren. De stad lijkt dan ook erg op een bewoond openluchtmuseum  

Dagmarsgade
  

De Dagmarsgade is een drukke doorgaande straat. Die leidt natuurlijk naar de Torvet, het centrale Marktplein.
      Daar is ook de Romaanse Domkerk uit 1117. De toren staat apart, de spits is verdwenen.
Dat gebeurde in de Napoleontische tijd, toen er werd wachtgelopen op de afgevlakte toren.

Torvet
  

Domkerk
  

Zijstraatjes

  

  

  

Let ook even op het Deense vlaggetje. Er is een behoorlijk ontwikkeld nationalisme in Denemarken.

Aebler

  

Versgeplukte apppels! Deens product. Dat wil men wel weten

Kom & Se

  

Kinderwagens
  

‘’Vakwerk’’ deur
  

Horeca

  

 

Haventje

   

 

 

 Esbjerg

6. Niet karakteristiek, wel sfeervol

  

Esbjerg is een havenstad in het zuidwesten van Denemarken. Ruim 70.000 inwoners. Een relatief nieuwe stad, die pas in 1868 werd gesticht door
Koning Christian IX. De stad is niet bijzonder mooi, niet karakteristiek en trekt weinig toeristen. Maar het is er wel sfeervol. Drukke winkelstraten in het centrum met een zeer divers aanbod. Natuurlijk veel Scandinavisch design.
      De terrassen zijn ook in de herfst nog behoorlijk druk bevolkt, want alom staan verwarmingselementen en liggen dekentjes op de stoelen. En als je even het vrij kleine centrum verlaat is de haven in al haar diversiteit dichtbij. Het ruikt er naar vis.

 

Kongensgade
  

De Kongensgade (Koningsstraat) is de drukste straat in het autovrije centrum. De straat komt uit op het Marktplein, de Torvet. Met als belangrijkste blikvanger het oude gerechtsgebouw. (Midden achter)

Torvet

  

Terras

  

Op veel pekken in de stad zijn verwarmde terrassen. Plus dekens om het allemaal wat aangenamer te maken.

Koning Christian

  

Het standbeeld van de stichter van de stad Koning Christian IX, die regeerde van 1863 tot 1906. Er worden kaarsjes voor hem gebrand. Ik heb aan diverse mensen gevraagd wat er op het spandoek staat en dan kom je tot zoiets als: ‘’Ook een koning heeft dringend behoefte aan erkenning’’ of -vrij vertaald- ‘’zelfs een koning wil wel eens wat anders’’.
       Waarom dat dan op zo’n wat slordig spandoek is gekalkt, wist men daar ook niet.

Zicht op haven (1)
  

Aan de rand van het centrum is de haven al zichtbaar. Er zijn diverse zitjes om dat allemaal te zien.

Zicht op haven (2)
  

Watertoren
  
 
Als je een prachtig zicht wilt hebben op de stad en de haven moet je de watertoren beklimmen.
Dat kan overigens niet altijd

Windmolens
  
  
Denemarken heeft een veel langere traditie met windenergie dan Nederland. Op veel plekken in zee zijn windmolenparken. Die worden opgericht met behulp van dit soort carriers.

 

 

7. Een inktvis in een kunstschelp

   

Even buiten het centrum van de havenstad Esbjerg in het zuidwesten van Denemarken is ’t Fiskeri- og Søfartmuseet. Het visserij- en scheepvaartmuseum. Het is vooral leuk voor wat oudere kinderen. Dat hebben de Denen goed begrepen, want de toegang tot het museum is vrij voor kinderen tot 18 jaar.
      Naast veel aandacht voor de historische Vikingschepen is er natuurlijk een aquarium. Veel vissen, die wat doelloos in te kleine bakken heen en weer zwemmen en een poel met vissen die geaaid maar niet opgepakt mogen worden. En dan zijn er ineens drie opmerkelijke bakken. Kunst, zo u wilt schelpenkunst, met beesten die daar bij kleuren.
      Kijk eens naar deze inktvis, die de grote schelp eerst benadert, er dan omheen kringelt en er tenslotte geheel in gaat zitten.
Fascinerend gezicht.

  

  

 

  

 

 

 

8. Mennesket ved Havet

  

Dit monumentale beeld staat in de Deense havenstad Esbjerg. Een paar kilometer buiten het centrum, aan zee bij de haven. Het is een intrigerend beeld, dat vanuit zee op een afstand van tien kilometer nog te zien is.
      Vier witte identieke zittende mannen van negen meter hoog.
Het beeld heet Mennesket ved Havet (Mannen aan Zee) en is gemaakt door de Deense kunstenaar Sven Wiig Hansen. (1922-1997).

  

Het werd op 28 oktober 1995 onthuld ter ere van het honderdjarig bestaan van de gemeente Esbjerg.
      De mannen zijn gegoten in beton. Gepolijst.
En dat zou de reden zijn dat ze er ruim twintig jaar na de plaatsing nog zo prachtig wit bij zitten.

Onaangedaan

De mannen hebben een uitdrukkingsloos gezicht. Op Internet kun je daar diverse verklaringen voor vinden (maagdelijk, onschuldig, leeftijdsloos, puur, rein etc.). Nog geen vuile handen gemaakt.
      Het zal allemaal wel, maar zeker is dat het beeld indruk maakt.

  

Publiek

Er komen veel mensen op af. Soms klimmen ze erop, soms gaan ze er even op zitten. De mannen laten het onaangedaan toe.

  

    

 

Fanø 

9. Het mooie dorpje Sønderho

  

Fanø in Denemarken is het meest noordelijke Waddeneiland, maar maakt volgens deze kaart geen deel uit van het UNESCO Werelderfgoed.
      Dat lijkt mij onterecht en ik zal uitleggen waarom.

    

Het is een prachtig eiland met zo’n 15 kilometer ononderbroken breed strand, met bossen en duinen en twee aantrekkelijke plaatsjes: Nordby en Sønderho.
      Vooral dit laatste dorp is zeer de moeite waard om te bezoeken.
Het werd in 2012 door de Denen uitgeroepen tot mooiste dorp van het land.

   

Je kunt er komen per veerboot vanuit Esbjerg. Nog geen kwartier varen.
      Er is een bootje voor voetgangers en fietsers en een ferry voor auto’s.

   

   

Sønderho heeft kleurige huizen met rieten daken, want het riet groeit daar volop. Ze staan vrij dicht opeen. Er lopen tussen de huizen door voetgangerspaadjes, die het allemaal intiem maken.
      De huizen staan in verband met heersende winden min of meer in gelid. De daken in het zuiden worden het meest geteisterd en moeten om de paar jaar hersteld of vernieuwd worden. Een enkel huis staat door ruimtegebrek ‘’verkeerd’’.

   

   

 

       Dat leren we tenminste van Robert Peel. In een plaatselijk café sprak hij ons aan in vlekkeloos Engels.
  Of we soms uit Nederland kwamen.
      Hij bleek een Engelsman, die zich op dit eiland gevestigd had. Tenminste in de zomer, want in de winter was het er veel te koud en te nat. Robert had ook in Nederland gewoond en bleek goed Nederlands te spreken.
      ‘’Of we 27 minuten de tijd hadden’’. Dat hadden we.
Het bleek voldoende voor een rondleiding door het dorp.

 

Na een tocht over smalle paadjes eindigen we bij een decoratief wandbord, waarop de geschiedenis in voor- en tegenspoed is verbeeld.
      Een voor zo’n klein dorp rijke geschiedenis met op het bord een zogeheten welvaartslijn waarop economische invloeden duidelijk herkenbaar zijn. Rampen, oorlogen, bloei en rijke visvangsten volgen elkaar op.

   

Een bord ook met een kritische ondertoon. Kijk eens naar dit tegeltje.
      Volgens Robert Peel zitten er te veel zeehonden rondom het eiland met als gevolg dat er vrijwel geen vis meer in de zee zit. De plaatselijke overheid wil daar maatregelen tegen nemen, maar wordt tegengewerkt door een Deens alternatief voor ‘’Wakker Dier”.
      Het was de bedoeling dat de tegel met de zeehond onder de paraplu in Delfts Blauw zou worden gefabriceerd bij de Koninklijke tegelfabriek in Makkum Friesland, maar dat bleek veel te duur.

     

Kritiek is er ook op de Kopenhagers, die op Fanø een tweede huis hebben. ‘’Te arrogant’, vindt de plaatselijke bevolking. En ze ‘’doen maar wat’’. Verven hun huizen in kleuren en strepen ‘’alsof het wenkbrauwen zijn’’.
      Op het bord komt dit tot uitdrukking door de K (Kopenhagen) op het oude nummerbord.

  

In de haven van Sønderho lagen in 1980 nog zo’n 30 schepen.

  

Nu is het dichtgeslibd. Er zijn plannen om de boel uit te baggeren, maar ook dit ondervindt weerstand.

  

Buiten het dorp is daar allemaal niets meer van te merken. De duinen zijn hoog en het strand is breed.

  

Overstromingen waren er in het verleden ook. Op deze paal staan de jaartallen van de laatste twee eeuwen. De hoogste stand werd bereikt in 1839.

  

  

 

Details

Categorie: Reizen (502)

Gepubliceerd: 02 juli 2023

 

Najaar 1995

1. Een Olifantenbot

Godfrey heeft het niet op olifanten.
       ‘Ze kunnen heel agressief worden. En dan moet je echt maken dat je weg komt’.

 

Ngoma Bridge      
We hebben zojuist de Ngoma bridge over de drooggevallen Chobe rivier genomen.
       De grens in het zuiden van Afrika tussen Botswana en Namibië. Dit is de Caprivistrip, een strook grond in het Noordoosten van Namibië. Bijna 500 kilometer lang en soms niet meer dan 25 kilometer breed.

We worden ernstig gewaarschuwd om niet van de weg te gaan en niet uit te stappen.
      Niet eens zozeer vanwege de wilde beesten, maar meer ondat hier overal nog mijnen liggen.
Getuigen van een lange onafhankelijkheidsstrijd tegen bezettersmacht Zuid-Afrika.

De weg door de Savannen is onverhard en slecht. Kuilen, stenen. Soms moeten we rotsen op de weg ontwijken.

     

Zebra’s zien we, herten, impala’s , giraffes, bisons en gnoes. Apen, veel apen.



Bij een waterplaats een enkele leeuw. Struisvogels. Arenden.

    

En dan zijn er die zwarte olifanten. Ze steken af en toe de weg over.
      Als ze blijven staan blijft Godfrey ook staan. Hij laat een ruimte open van zeker 50 meter. Neemt nauwkeurig de weg op en taxeert hoe hij weg kan rijden als een olifant ineens op de auto zou willen afrennen.
      Godfrey komt uit het kleine stadje Victoria Falls in Zimbabwe. Vlakbij de beroemde watervallen.
In het koloniale witte Victoria Falls hotel had ik hem ontmoet. Ik wilde naar Botswana, Namibië en Zambia en zo weer terug naar Zimbabwe.
        Bovendien moest ik ontdekken of hier inderdaad het enige vierlandenpunt  ter wereld bestaat.
      (Daarover een andere keer meer)
Godfrey had de juiste auto en wilde dolgraag een leuk bedrag verdienen.
      ‘We moeten wel improviseren’, zei hij. ’Bij die grensovergangen doen ze soms behoorlijk vervelend’.

BASTARDS. BLOODY BASTARDS  

          

Dat bleek direct bij de grensovergang Kazungula tussen Zimbabwe en Botswana.
      De auto moest door een plas met desinfecteringsmiddel rijden en wij moesten daarna in een bak met datzelfde spul gaan staan. Achter ons kwam een auto met een Botswaans kenteken. De chauffeur mocht over een ander deel van de weg gewoon doorrijden.
      ‘Ze zijn een beetje gek hier’, zei Godfrey. 
      ‘Alle buitenlanders moeten door die bak rijden, maar hun eigen mensen niet. Die kunnen kennelijk niets oplopen. 
'Bastards, zei hij.'Bloody bastards.’

We rijden in Botswana door het Chobepark. In de Chobe Game lodge kunnen we logeren voor 300 US $. Per persoon!
      Een krankzinnig hoog bedrag. Een gemiddeld jaarsalaris in dat land.
We kunnen ook de ‘Koninklijke suite’ nemen voor 2.500 US $. Daar hebben Richard Burton en Elizabeth Taylor nog geslapen’, meldt de portier trots. 
      ’Er staat een foto van hen op de kamer’.

‘Zie je wel’, zegt Godfrey. ’Ze zijn gek die Botswanen. Hartstikke gek’.
      We kunnen uiteindelijk voor niet meer dan 15 US$ p.p. terecht in een hotelletje in Kasane. Een zeer armoedig stadje met heuse krottenwijken. Als Botswana inderdaad het rijkste land van zwart Afrika is, dan is die rijkdom aan Kasane voorbijgegaan. 

GEOGRAFISCH FENOMEEN  

De Caprivi-strip is een geografisch fenomeen. Tot de eerste wereldoorlog was Namibië Duits Zuidwest Afrika. De Duitsers hadden ook Tanganyika (globaal het huidige Tanzania) in hun bezit.
      In hun koloniale expansiedrift wilden ze dwars door Afrika een corridor maken, zodat je voortdurend over Duits grondgebied van de ene kolonie naar de andere kon gaan. Ze ruilden Zanzibar en Helgoland voor de strip.
      Het is ze overigens maar ten dele gelukt omdat de Brit Cecil Rhodes het hen onmogelijk maakte.

EEN ILLEGAAL BOTJE

De weg wordt intussen steeds slechter.
’Er zitten hier te veel olifanten’, zegt Godfrey. 'Ze worden afgeschoten en dat is terecht ook'.
      Ik besluit om hier maar geen stelling in te nemen.
‘Kijk maar naar die jonge bomen‘, zegt hij. ’Die worden kaal gevreten of omver gelopen door die beesten.
Als ze niet worden afgeschoten is het hier binnen tien of vijftien jaar een woestijn. Net als de rest van dit land.’
      De bewijzen voor dit gedrag kun je aanraken. Op tal van plaatsen liggen olifantenbotten.
Ik besluit om één zo’n bot mee naar huis te nemen.

(Ik heb 't hier en daar laten zien. Waarschijnlijk is het een borstwervel)

DRIJVENDE BAR & KROKODILLEN 

Het is al donker als we in het stadje Katima Mulilo aankomen. Daar ligt aan de rivier de Zambezi lodge.
      De volgende dag zie ik dat er hoge hekken om het resort staan. Op de oevers van de Zambezi wemelt het namelijk van de krokodillen. Op iedere twee vierkante meter zit er één. Bij de lodge hoort een drijvende bar, die ’s middags van vier tot zes uur open is.
  

   

Je moet ernaar toe over een wankel bruggetje. Daaronder zie je overal de krokodillen. In de bar zitten mensen uit Katima Mulilo. Ineens gooit er iemand een stukje vlees naar buiten, waarna de krokodillen met opengesperde bek omhoog komen. Ze moeten erg lachen om mijn eerste schrikreactie. Maar ze zijn al behoorlijk aangeschoten en blijven bezig. En dan went het wel een beetje.

        

Na twee borrels besluiten Godfrey en ik om op sapjes over te gaan.
We moeten nog over dat bruggetje terug. En een hapje eten in het restaurant.
      Er staat namelijk krokodil op het menu.

 

2. Bezeten op zoek naar een vierlandenpunt

Onbekend continent 1880

Kijk eens naar deze kaart van Afrika. 1880. Een vrijwel volkomen onbekend continent.
      De Turken zitten nog in delen van Tunesië, Libië, Egypte en Soedan. De Portugezen hebben al bezittingen in Angola en Mozambique. De Engelsen hebben Nederland definitief uit Zuid-Afrika verdrongen en de Fransen zijn actief aan de Westkust.
      De rest is wit op de kaart , maar in feite een donker gebied, waar -zo wordt meer en meer in Europa bekend- veel te graaien valt.

Het grote graaien tot 1914

Kijk maar naar de kaart hieronder. 1914. Het continent is in ruim dertig jaar opgedeeld. De grenzen zijn getrokken door ambtenaren aan tekentafels. Soms speelden ze een spelletje poker en moesten bij verlies de grenzen verleggen.
      Frankrijk, Engeland, Duitsland en Portugal worden de grootgrondbezitters.
België krijgt in Kongo zijn eigen kolonie. Italië en Spanje doen ook nog een beetje mee.

Gelukszoekers & andere criminelen

Afrika wordt overspoeld door goud- diamant- en andere gelukszoekers, door een nieuwe lichting slavendrijvers, kolonisten, avonturiers, missionarissen en zendelingen, door militairen, landrovers en andere criminelen.
Slechts Ethiopië en Liberia - gesticht door ex-slaven uit de V.S.- blijven onafhankelijk.

      Vooral de Duitse expansiedrift is opmerkelijk.
Ze zitten in Togo, Kameroen , Tanzania (Duits Oost-Afrika) en Namibië (Duits Zuidwest-Afrika ).
      In 1890 sloten de Duitsers met de Britten het zogeheten Zanzibarverdrag.
Engeland kreeg Zanzibar in ruil voor Helgoland. Bovendien kregen de Duitsers de strook grond van circa 450 kilometer in het noordoosten van Namibië .
      Dit is de Caprivistrip, vernoemd naar Georg Leo Graf von Caprivi, van 1890 tot 1894 Rijkskanselier.

      De Duitsers hadden nu toegang tot de Zambezi, maar wilden eigenlijk dwars door Afrika een corridor oprichten, die de Duitse kolonies Zuidoost Afrika en Oost Afrika met elkaar zou moeten verbinden.
      Dat is ze niet gelukt.
Maar het gevolg van deze ruil was, dat er in zuidelijk Afrika een soort vierlandenpunt ontstond tussen Namibië , Botswana, Zambia en Zimbabwe.

Het enige in de wereld.

De waarheidsvinding

Omdat ik de onblusbare gewoonte heb om altijd op kaarten te kijken en in atlassen te bladeren, hield deze kwestie mij soms hevig bezig.
      Was dat nu een echt vierlandenpunt of leek het er maar een beetje op?
Ik probeerde daar informatie over te krijgen, maar dat lukte niet. Niemand die ik benaderde wist het of was er in geïnteresseeerd.
      Tot 1995.
Ik ging een paar radioprogramma’s maken over het ranzige koloniale verleden van Afrika; over de verdeel- en heerspolitiek van een aantal Europese landen en over de gevolgen die dat allemaal met zich teweeg had gebracht.
      En passant zou ik kunnen uitzoeken of dat vierlandenpunt werkelijk bestond.
Maar ook toen was er geen informatie over te krijgen.
      Internet moest zich nog helemaal ontwikkelen en Wikipedia werd pas een aantal jaren later opgericht.

Deskundigen
Ik sprak in Victoria Falls Zimbabwe met een historicus. Hij wist het niet.
Met een vierwiel aangedreven auto ging ik naar Botswana. In Kasane sprak ik met een soort stadsarchivaris. Hij wist het niet.
Ik reed naar Katima Mulilo in de Caprivistrip van Namibië en kreeg in de Zambezi-lodge bezoek van een deskundige.

Hij wist alles van de onafhankelijkheidsbeweging, die zich verenigd had in de Caprivi Liberation Army, maar niets van grenzen.
De grenzen waren daar volgens hem gewoon niet getrokken.
Ik heb 't er toen maar bij laten zitten

Kazungula

Ik reed terug naar Botswana, waar bij Kazungula (ten noordoosten van Kasane) een veerpontje vaart naar Zambia. De enige grensverbinding tussen die landen.
      Er was niets dat verwees naar een mogelijke toeristische attractie in de vorm van een vierlandenpunt.

Toen besloot ik mijn eigen punt te creëren.
Kijk eens naar de foto hieronder.

        

 

Het punt in de Zambezi

De grenzen van de vier landen situeerde ik in de Zambezi.
      En als ik met de veerpont zou gaan zou ik vanzelf over het punt varen. Ik was daar met Godfrey, een man uit Victoria Falls. Samen zouden we een fles champagne openmaken als we halverwege waren.
      Het was later allemaal op de radio te horen. 

                              HIER

 

 

Impalila-eiland

Boudewijn Büch ging een jaar laten ook maar op zoek naar het vierlandenpunt.
Hij maakte er in zijn serie De wereld van Boudewijn Büch een T.V.-programma van, dat werd uitgezonden op 18 mei 1996.
      Volgens Büch bestond het punt wel degelijk en lag het op Impalila-eiland.
Maar hij verklaarde dat het hem verboden werd om daar naar toe te gaan.
      Het is overigens een heerlijk gedateerd programma, waarin Büch het met de waarheid niet zo nauw neemt.

Hij zegt dat hij niet met de veerpont over mocht.  ONZIN. GEEN ENKEL PROBLEEM.
Hij zegt dat hij geen visum voor Zimbabwe had. HELEMAAL NIET NODIG. (1996)
En hij zegt dus dat het punt op Impalila-eiland ligt. VERZONNEN. ONMOGELIJK WANT HET EILAND LIGT IN ZIJN GEHEEL IN NAMIBIE.
Hij zegt dat hij niet naar het eiland mocht. ONZIN. GEEN ENKEL PROBLEEM.

U kunt er HIER naar kijken. Vanaf ongeveer veertig minuten is hij in de buurt.

     

Quadripoint

Op Internet wordt hier en daar nog steeds gespeculeerd over het wel of niet bestaan van dit Quadripoint..
      Er is geen eenduidigheid. Maar het toerisme heeft vat op het onderwerp gekregen.
Zowel op Impalila als Ntwala zijn lodges waar je voor behoorlijk veel geld een chaletje kunt huren.
      Je kunt vandaar op Safari gaan, boottochten in luxe schepen of in uitgeholde boomstammen maken; je kunt vissen of anderszins recreëren.
      Als je maar niet in de rivieren gaat zwemmen, want de krokodillendichtheid daar is angstaanjagend groot.
Het toppunt van deze vakantie bereik je echter als je in een luie stoel gaat zitten, een drankje neemt en uitkijkt op mijn vierlandenpunt.

  Ntawala Impalila

 

 

3. Lüderitz aan Zee

Het kerkje op de voorgrond is de Evangelisch-Lutherse Felsenkirche.
      Daarachter ligt het stadje Lüderitz.

      Je kunt ook overnachten in Lüderitz.
Bijvoorbeeld in pension Zum Sperrgebiet, dat is gevestigd in de Bahnhofstrasse.

     
      De belangrijkste winkels in dit stadje liggen overigens in de Bismarckstrasse.

     

 Waar oh waar ligt Lüderitz?  

Lüderitz ligt niet in Duitsland.
      Ook niet in Zwitserland, Oostenrijk of Luxemburg.
En voor de slimmeriken onder u:
      Ook niet in het westen van Polen of Tsjechië, Oost-België, de Nederlandse Achterhoek, Zuid-Denemarken of de Franse Elzas.

      In Lüderitz schijnt namelijk bijna altijd de zon en de temperatuur daalt ook in de winter nooit onder de 19 graden.

     Sperrgebiet

Het ligt in Namibië, de voormalige Duitse kolonie Zuidwest Afrika.
Aan de Atlantische Oceaan in de duinen die grenzen aan de hete Namibische woestijn.
      Ooit was het een havenplaats van betekenis omdat in de omgeving veel diamanten werden gevonden. 

      Die zijn er nog wel, maar niet zoveel meer.
(Ze liggen in het zogeheten Sperrgebiet ten zuiden van de stad; verboden toegang voor onbevoegden).

      De waarschuwing gaat ook in de lokale taal en in het Afrikaans, omdat het land langdurig bezet is geweest door Zuid-Afrika. Ca. tien procent van de bevolking beheerst die taal.
       Volgens sommige bronnen werd die taal er overigens al in de negentiende eeuw gesproken.

 

 Waarskuwing

  

Unheimisch  

In augustus 2013 werd de naam vanwege het koloniale verleden veranderd in Naminus, maar dat gedijt niet. De inwoners willen het niet.

Lüderitz is een enigszins unheimische stad geworden, waar men overigens nog steeds Duits spreekt. Het draagt ook nog het stempel van de oude Duitse koloniale architectuur. 
      Dat geldt zowel voor de rechtbank als het station, het postkantoor en de concertzaal. Als het er niet zo bloedheet was zou je je in een wat afgelegen Oostduits stadje kunnen wanen.
      Overigens was de eerste gouverneur in Duits Zuidwest Afrika, dr. H.Göring.
Inderdaad: DE VADER VAN......

 

4. God en de Plumpudding

Een aantal jaren geleden publiceerde ik dit gedicht van Nico Scheepmaker.

Twee dingen zijn er niet

Twee dingen zijn er niet
in de hemel

ten eerste een god
en ten tweede een plumpudding
made in great britain

Dat lijkt mij een ernstig
gemis

niet dat ik van plumpudding hou
want daar gaat het niet om
maar je leeft zonder god
zo onhandig

Reacties

Ik kreeg daar diverse reactie op. Ondermeer van Rolf Weijburg, die u kent van zijn mooie serie ‘Atlas van de 25 kleinste landen in de wereld’.
      Hij wist dar er in de wereld twee eilanden bestaan met de naam Plumpudding. Eén zo’n eiland -150 bij 100 meter- is onderdeel van de Penguin eilanden voor de kust van Namibië in zuidelijk Afrika.

Rolf schrijft:

Ik heb nog een mooie kaart ''gepubliseer deur die Suidwes-Afrikaanse Landmeter-generaal'' van de Namibische kust rondom Lüderitz waarop alle Penguin Eilanden zichtbaar zijn. Daarop zag ik net dat er ook een False Plumpudding is! Daarnaast hebben we nog eilandnamen als Roastbeef en Little Roastbeef en verderop ten noorden van Lúderitz vinden we Kartoffelbucht. Ik stuur je een scan van het zuidelijk deel van de kaart, een stuk van pakweg 40 km Namibische kustlijn ten zuiden van Lüderitz.

 

 

Brits

Waarom heet dat eiland zo. ''Dat ligt voor de hand'', denkt u. ''Het lijkt op een plumpudding''.
      Maar Namibië is nooit een Britse kolonie geweest. Het werd gekoloniseerd door Duitsland en heette Zuidwest Afrika.
In de eerste wereldoorlog werd het bezet door Zuid-Afrika en dat bleef zo tot 21 maart 1990, toen het land onafhankelijk werd.

     
Maar Walvisbaai en de Penguin Eilanden waren wel degelijk Brits, zoals uit dit oude kaartje (voor de Eerste Wereldoorlog) blijkt. Het zou duren tot 28 februari 1994 tot die eilanden onderdeel werden van Namibië.

Solomons
Een ander Plumpudding eiland ligt op de onafhankelijke Solomons Eilanden ten noordoosten van Australië. (Midden op het kaartje)

Het wordt ook wel Kennedy eiland genoemd. Naar president John F. Kennedy, die in 1943 commandant was van het kleine patrouilleschip PT-109.     
      Het schip werd geramd en overvaren door een Japanse torpedoboot. Twee bemanningsleden kwamen om het leven; de rest bereikte zwemmend het kleine eiland.

 

 

Details

Categorie: Reizen (502)

Gepubliceerd: 24 juni 2023

 

Voorjaar 1998

1. Het achterland van God's wraak

GRENSOVERGANG

De waarschuwingen zijn voor niets geweest. Bij de grensovergang tussen Andizjan in de Ferganavallei van Oezbekistan en het stadje Osh in Kirgizië is niets aan de hand. Een slagboom die open staat en een man in een oude autobus, die gebaart dat we toch vooral moeten doorrijden. 
       Ik zit in een auto met Janny Doornbusch, een vrouw van middelbare leeftijd met lang vuurrood henna-haar. Ze valt op hier Janny. Maar dat vindt ze niet erg.
       Zij woont in een buitenwijk van Osh met haar man Kasper. Hij is een Nederlandse politiecommissaris die een anti-drugs project van de Verenigde Naties leidt.

Osh is namelijk het verzamelpunt van grote hoeveelheden opium en heroïne, die vanuit Afghanistan via het Pamirgebergte in Tadjikistan naar Kirgizië worden gesmokkeld. De drugs gaan van hieruit naar Europa, de Verenigde Staten en het verre Oosten.

 

 

Boven links uw bloghouder. Daarnaast Kasper Doornbusch met de familie Jilkiankan.
      Foto's: Janny Doornbusch

OUDER DAN ROME

Osh is oud. Ruim 3.000 jaar. ’Ouder dan Rome’, staat er op borden in en rond de stad. Van die ouderdom is in de stad overigens niets te merken. Het is zeer armoedig en architectonisch niet interessant. Oude monumentale gebouwen, bijzondere pleinen, mooie beeldhouwwerken of anderszins interessante objecten zijn er niet of ze zijn verdwenen. 
      Ranzige nonchalance onder de Sovjet-periode heeft ervoor gezorgd, dat deze stad die ooit een belangrijke pleisterplaats op de Zijderoute was, verloederd en uitgewoond is.

Aan de rand van de stad ligt een ruggengraat van drie bergen, die de vorm van een zwangere vrouw heeft. Zij heet de troon van Salomo. Op de top ligt een naar Mekka gerichte kapel, waarin zich het graf van Salomo bevindt. De bergrug is een bedevaartsplek voor vrouwen , die maar niet zwanger willen worden. Als wij de berg bestijgen komen we dan ook veel vrouwen tegen. ‘Eén keer de Salomo beklimmen en het komt wel goed‘. Zeggen ze in Osh.

             

 

Kasper heeft een oude jeep. We gaan met z’n drieën richting het drielandenpunt met China en Tadjikistan en komen in een spannende onbekende verre wereld.
      De weg is slecht.
We komen vrijwel geen auto’s meer tegen. Mensen rijden op ezels of op paarden.

Een gevleugelde uitdrukking hier is:

‘At attan kiyan jat’ en dat betekent:
’Als je geen paard hebt, heb je ook geen benen’.

 

LENINPIEK & PIEK KOMMUNIZMA

Overal zijn bergen. Vaak groen bemost, soms roodbruin uitgeslagen. 
Regelmatig zitten er angstaanjagende spelonken in vanwege aardverschuivingen.

In de verte zie je de sneeuwbergen met namen als de Leninpiek en de piek Kommunizma. 
Ze zijn hoger dan 7.000 meter.

ONEINDIGE ONAARDSE ONHEILSPELLENDE SCHOONHEID!

De zomer komt eraan en dat betekent dat sommige mensen uit Osh hun nomadenbestaan weer opnemen.
      Ze vestigen zich in dit ruige gebied in joerten; ronde vilten tenten. 
Wij kloppen aan bij de familie Jilkiankan en worden uiterst hartelijk ontvangen. 

ALCOHOLISCHE PAARDENMELK

De familie spreekt een beetje Russisch; Janny & Kasper ook en zo leren wij, dat deze mensen tot oktober hier blijven wonen. 
Ze hebben een paar paarden. Die worden niet alleen als vervoermiddel gebruikt maar de merries worden gemolken en daarvan worden diverse producten gemaakt.

Onder andere Koumis.
      Zurige licht alcoholische melk, die lekker combineert met de zoete broodjes, de koekjes, de noten en het fruit dat men ons voorzet.

DRIELANDENWERELD

Wij zetten de tocht voort en komen in de drielandenwereld Kirgizië -Tadjikistan-China.

Bij de grensovergang worden de vrachtauto’s door medewerkers van Kasper tegengehouden. De chauffeurs moeten alles uitladen. Daarna moeten ze hun wielen één voor één verwijderen. De banden moeten van de velgen, koplampen moeten gedemonteerd worden; kortom alles wordt eraan gedaan om het de chauffeurs zo moeilijk mogelijk te maken. 
Zo’n controle duurt al gauw tien tot twaalf uur. En dan lopen ze de kans dat ze het verderop nog een keer moeten overdoen.

Het gevolg is dat de smokkelauto's de route door het Pamirgebergte steeds meer mijden. Maar daarmee is het probleem niet opgelost. De grens is groot en ontoegankelijk voor de mensen van de V.N. omdat hun mandaat niet zo ver reikt. Mensen op paarden en ezels of zelfs te voet gaan hier de grens over met grote hoeveelheden drugs. Het duurt allemaal wat langer dan met de vrachtauto’s maar het is wel zo effectief.

TERUG IN OSH

Terug in Osh valt me nu pas goed op, dat de Kirgiezen en Oezbeken in aparte wijken wonen, maar wel met elkaar de enorme grote markt bevolken.
      De Kirgiezen hebben vaak gevorkte baarden, Chinese trekken en Kirgiezenogen zoals die beschreven worden in De Toverberg van Thomas Mann. Ze hebben hoge witvilten hoeden op het hoofd. De vrouwen hullen zich in traditionele kledij met uiterst felle kleuren.
      De Oezbeken hebben een meer Mongools uiterlijk. Vrouwen alweer vaak in rood, roze, paars en gifgroen. Mannen met wijde broeken en zwart-witte platte hoedjes. Veel mensen hebben gouden tanden.

HEVIGE RELLEN

In 1990 waren er in Osh en omgeving hevige rellen tussen Oezbeken en Kirgiezen. Volgens officiële cijfers vielen er 300 doden en meer dan duizend gewonden.
      In Osh beweert men dat de aantallen veel hoger waren. 
De pers werd geweerd, maar er zijn amateur-opnames gemaakt, die de meest verschrikkelijke beelden te zien geven. 
      Beelden bijvoorbeeld van baby’s, die aan vleeshaken zijn opgehangen. 
Dit tot grote ontzetting van de mensen, die bezweren deze beelden gezien te hebben.

Als je vraagt of dit soort rellen zich kunnen herhalen, stuit je zowel bij Kirgiezen als Oezbeken op een muur van achterdocht en stilzwijgen. 
      Maar volgens Russen, die er nog wonen is de situatie in feite nog uiterst gespannen.

Zij verlaten het land dan ook en masse.

 

2. Zomaar wat lopen in Osh

Les 1: Ga nooit op stap zonder bandrecorder. NOOIT.
       Dat kreeg ik te horen op 15 mei 1977, toen ik mijn radiocarrière begon bij de VPRO. Over het algemeen hield ik mij daar wel aan, hoewel het soms minder goed uitkwam. Maar natuurlijk kwam er die dag dat ik het zeer betreurde geen apparatuur bij me te hebben.
       De dag: 17 mei 1998.
Ik was in de stad Osh te Kirgizië in Centraal Azië. Dat is ver weg. Het werk was gedaan en de volgende dag zou ik vertrekken.
      Mijn laatste dag besteedde ik voor mezelf. Ik liep door de straten van de oude stad en was blij dat het bijna allemaal voorbij was.
‘’OSH 3.000 jaar oud’’ stond er op borden. ’Ouder dan Rome’’.
Daar was niet veel van terug te vinden. De stad, die ooit een mooie pleisterplaats was op de Zijderoute, was uitgewoond en uitgeleefd. De Sovjettijd had hier huisgehouden. Vrijwel alles van waarde was weerloos geweest; vergaan of vernield. Treurige flatjes, slecht of niet geplaveide straten, nauwelijks winkeltjes, verveloze huisjes met scheuren en kapotte daken. Geen toiletten. Een soort riolering liep in het midden van de wegen.

      Alleen op de grote Markt was leven en vertier. Druk & gezellig.

En daar op een bankje gebeurde het. Een vrouw van middelbare leeftijd las haar tienerdochter voor uit een dik boek. En zij begon te zingen. Donkere stem. Het was gevoelig en ontroerend mooi. De mensen op de Markt lieten het aan zich voorbijgaan, maar ik ging op een bankje ernaast zitten. En daar stond het in Cyrillische tekens op de omslag van het boek: MANAS.
      Hoe moest ik duidelijk maken, dat ik dit geluid wilde opnemen. Dat ik bij de Hollandse radio werkte en gezocht had naar dit geluid. Dat het zeker een half uur lopen was naar mijn logeeradres en dat ik dan weer een half uur terug moest lopen. Hoe moest ik ze zover krijgen, dat ze intussen niet zouden vertrekken.
NIET DUS.
De vrouw zong nog even door en verdween met haar dochter. Hand in hand en het boek onder haar arm geklemd.

Waarom was het nou zo jammer dat ik die geluiden niet had kunnen opnemen?
Wel

Manas is het mondeling overgeleverde epos van de Kirgiezen. De mensen hadden namelijk geen eigen schrift tot de tijd dat de Russen kwamen. Zij werden op de hoogte gehouden van de geschiedenis door rondtrekkende minstrelen en vertellers, de zogeheten Manaschï. Het boek telt zo’n half miljoen verzen en is -zeggen ze in Kirgizië- het meest omvangrijke epos uit de wereldliteratuur. Manas was de grote leider van de Kirgiezen. Zijn heldendaden worden bezongen, maar het gaat verder vooral om verhalen uit het gewone leven. En de vertellers hebben de vrijheid om van de teksten uit het boek af te wijken en hun eigen versie te maken. Dromen en visioenen worden zo toegevoegd.
      Sinds de onafhankelijkheid in 1991 van Kirgizië is de vertelkunst nieuw leven ingeblazen en in 1995 werd in het land een groot festival gehouden ter ere van de duizendste geboortedag van Manas.
      In Osh was ik op zoek geweest naar cassettebandjes met Manasvertellingen en -muziek. Maar merkwaardig genoeg kon ik niets vinden. Bij het plaatselijke radiostation hadden ze natuurlijk genoeg, maar er was geen apparatuur om de uitzendbanden een beetje behoorlijk over te nemen op mijn apparatuur. Veel geprobeerd, maar de kwaliteit was slecht en niet uitzendbaar.
      Daarom was het allemaal wel heel treurig dat ik mijn opnameapparaat niet bij me had.

      Inmiddels is op Internet genoeg te vinden.

Luister HIER naar Manaschï Nazarkyl Seydrakemanov

En HIER naar een ensemble dat Manas Destani speelt. Met diverse instrumenten en veel stemmen. Foto hieronder..

Wat drinken we hierbij?
      Groene thee.

Als je het land ingaat en bij de nomaden komt die in yurten wonen, drink je Koumis. Dat is licht alcoholische paardenmelk. Niet onsmakelijk maar geen drankje om op door te gaan. In Osh kon ik Russische wodka kopen in een soort staatswinkeltje. Maar dat is voor de meeste mensen onbetaalbaar. 

  

Vindsels in een ver land

 3. Uw blogger schrijft zijn vindsels op

 

voelt zich nomade in de dop

 

het land is ruig; de grond verscheurd

 

de joert is nu weer aan de beurt

 

Een oven brandt

 

 

De koumis hangt

 

 

Details

Categorie: Reizen (502)

Gepubliceerd: 17 juni 2023

 

Zomer 1982

1. Dämpfer kaputt in Bled

Het begon op de Wurzenpass tussen Villach in het Oostenrijkse Karinthië en Bled in de autonome republiek Slovenië van Joegoslavië. Een vervelende rammel onder mijn Citroën CX. Uitlaat. Dat was duidelijk. Juli 1982.
      De pas is 1073 meter hoog, de weg is smal en telt een vrij groot aantal haarspeldbochten. Stoppen was geen optie. Het was nog zo’n veertig kilometer naar het vakantieoord Bled. Vooruit maar. Wij bereiken met fors gerammel en geknal een camping, waar nog diverse andere Nederlanders staan. ’s Avonds maakt de eigenaar een vuurtje en gaat vleesjes roosteren. ‘’Hé pik, kom nog eens langs’’, roept een zwaar opgemaakte mevrouw. Er gaat veel drank om. Slivovich. 45% alcohol. ‘’De pik’’ laat het zelf zien.
      De volgende dag ga ik naar een garage in Bled. Joegoslavische volksmuziek schalt door de zaak. De garagist spreekt een beetje Duits. Hij rijdt de wagen naar binnen, krikt hem omhoog en zegt: ‘’Dämpfer kaputt’’. Met veel armbewegingen en dramatisch gezucht maakt hij duidelijk dat hij zal proberen om dit te gaan repareren. Hij schenkt voor ons beiden een ranjaglas slivovitch in en drinkt zijn glas in één teug leeg. ‘’Komt u over een uur of twee maar terug’’.
      Ik loop het stadje in en stap een soort winkel-van-sinkel binnen. Ik heb een walkman bij me en koop een cassettebandje. Yugoslavian songs & dances van het Ansambl Branko Milenovic. En dan begin ik aan mijn tocht langs het meer van Bled. Een kilometer of vijf. Op de cassette staan vrolijke maar soms ook melancholische nummers. Bijvoorbeeld dit. Ik doe het rustig aan. Zie hoe een man met grote moeite een karper vangt en op de kant krijgt. Hij maakt met zijn vuist een overwinningsgebaar. De vis wordt in een net bewaard en niet teruggegooid. Hier is karper een delicatesse.
      Na een uur of twee kom ik terug in de garage. De monteur maakt mij duidelijk dat de knalpot niet meer te repareren is. Maar dit is het Oostblok. Hij heeft metalen platen en andere materialen tevoorschijn gehaald; heeft scharen, boren, zagen, beitels, schroeven, moeren en ander bric-à-brac gereedschap. Hij gaat een nieuwe knalpot in elkaar zetten. En dan schenkt hij weer twee ranja-glaasjes in.
      Ik ga nog maar een keer het meer rond. Zet de cassette weer aan en hoor dit nummer  Je kunt vrijwel overal vlak langs het water lopen. Maar niet bij het zomerverblijf van Tito. Joegoslavië is nog een grote eenheid in 1982. Tito, geboren in Ljubljana Slovenië, heeft alles in de hand. Ik drink ergens een sterke kop koffie, waar heel veel suiker inzit, eet een paar met ijs gevulde pannenkoekjes en keer terug bij de garage.
      De monteur grijnst. De nieuwe knalpot is klaar, maar hij wijst me erop dat ook de rest van de uitlaat aan vervanging toe is. Hij zal dat ook allemaal in elkaar zetten en dan kan ik aan het eind van de middag weer terugkomen. Opnieuw schenkt hij twee glazen slivovitch in.
      Tja.
Zou die man in die tussentijd blijven doordrinken? Ach. Nog maar een keer het meer rond. Nu tegen de klok in. Op het cassettebandje staan nummers uit alle republieken van Joegoslavië. Maar vooral Macedonië, Servië en Bosnië zijn goed vertegenwoordigd. Ik luister nu naar dit nummer.
      Als ik uiteindelijk weer in de garage terug ben is alles in orde. De man heeft een geheel nieuwe uitlaat in elkaar geflanst. Ik moet voor die hele dag werken -omgerekend- niet meer dan zestig gulden betalen. We nemen nog een glas. De uitlaat heeft het jarenlang volgehouden.

     

 

 

Voorjaar 2009

2. EEN PITTORESKE PLEK, ZEG!

 

Pittoresk is een beetje sullig woord. Het staat voor iets wat we mooi vinden. Of in ieder geval mooi moeten vinden.
      Schilderachtig, lieflijk, beeldig, beeldend, schattig, romantisch.
Maar het is ook clichématig.

Als je pittoresk op zijn Frans schrijft -pittoresque dus- krijgt het al wat meer inhoud.

Allemachtig prachtig 

 

 Onlangs was ik op zo’n pittoresque plekje. Het meer van Bled in het noorden van Slovenië.
      Alles voldoet daar aan de definitie. Alles klopt.
Alles is allemachtig prachtig.
       In 1982 had ik er al een paar maal omheen gelopen.
Er was weinig veranderd.

 

Anderhalf uur 

Je kunt het meer in een rustig tempo in zo’n anderhalf uur rondlopen.
      Steeds zie je het meer in een ander perspectief en steeds blijft het mooi.

 

Pandjes 

En dan die pandjes er langs. Daar wedijvert men ook in rijkdom, pracht en praal.

 

Afbraakpand 

Het is uiteindelijk een hele opluchting als je terug bent in Bled en je ziet dit afbraakpand aan het meer staan.

Hoe dat kan?
      Geen idee.
Misschien houden ze het wel in stand om te laten zien dat het hier toch echt ooit Oost-Europa was.

 

 

Voorjaar 2009

3. EEN MAAGDELIJK MEER

Als je geen zin hebt om bij het meer van Bled in Slovenië te blijven, ga dan 30 kilometer verderop naar het bijna maagdelijke meer van Bohinj. (Bohinsko Jezero)
      Veel onbekender, groter, mooier, minder toeristisch.

Nationaal park 

Het ligt enigszins verscholen midden in een nationaal park; het Triglavski Narodni park bij het plaatsje Ukanc.
      Je kunt daar mooie appartementen huren van jonge ondernemers, die er alles aan doen om aan te tonen dat hun land tegenwoordig echt bij de Europese Unie hoort.

Avontuurlijk paden 

 

 Het meer is ruim vier kilometer lang en één tot twee kilometer breed. Het is onaangetast en ligt fenomenaal tussen hoge -soms besneeuwde- bergen.
      Aan de zuidkant kun je er langs lopen over een pad dat langs een smalle weg loopt.
De tocht langs de noordzijde is een stuk avontuurlijker. Er lopen natuurlijke paden langs, maar die zijn behoorlijk moeilijk te volgen.
      Je moet laarzen hebben of in ieder geval heel goede wandelschoenen.
Soms moet je door het water waden. Je komt niemand tegen.

In het meer komen riviertjes uit. Met stroomsversnellingen en watervallen. In het park kan je lange wandelingen maken en er zijn ook paden die je met een mountainbike kunt nemen.
      Soms zijn er Alpenhutten waar je even kunt uitrusten of zelfs de nacht doorbrengen.
Met de auto kom je hier niet ver. Je kunt komen tot tien kilometer ten westen van het meer bij de waterval van Savica.
      Als je die wilt bereiken moet je -lopend- wel een groot hoogteverschil overwinnen.
Bij de ingang staat een bordje dat de beklimming 20 minuten duurt.
      Een beetje optimistisch is dat wel.

 

Ptuj

4.Oudste stad van Slovenië 

Straatje 1

Gemeentehuis

Town Tower

 

Straatje 2

 

Markt

Bioscoop

 

Samenselfie

 

Straatje 3

 

Drava