Toronto

1. Werken tot je in slaap valt

      Bart van Bockstaele is een Vlaming (Brugge 1961) die inmiddels al zo’n 25 jaar in Toronto Canada woont. In het voorjaar van 2005 ben ik daar met hem een week op stap geweest. Het waren drukke tijden, want Bart had een heel programma gemaakt van dingen die we persé moesten doen.
       We wandelden door de stad, bezochten de CN-Tower, gingen diverse keren exotisch uit eten, bezochten de eilanden voor de kust, gingen naar twee honkbalwedstrijden van de Toronto Blue Jays (op mijn verzoek) en bezochten ook nog de Niagara watervallen.
      Bart zette zijn fotocamera met grote regelmaat op de automaat en vertelde ondertussen met passie over de plek, die hij had leren liefhebben. Met zo’n 2.000 foto’s vertrok ik weer naar huis. Ik stond er erg vaak op.

Chinatown

Toronto is een heel aangename stad. De grootste en in economisch opzicht belangrijkste stad van Canada.
      Divers en zeer multicultureel.
Zes miljoen inwoners, waarvan opmerkelijk genoeg iets meer dan de helft niet uit Canada komt. In Toronto worden meer dan 140 talen gesproken; er zijn bijvoorbeeld vier Chinatowns, maar ook wijken met eigen winkels, cafés en restaurants voor Koreanen, Italianen of Tamils om er maar een paar te noemen. 
      The City of Churches heet het ook wel.

Schoonmaakrobotje
 Bart woont in een klein vrijgezellenappartement op de elfde verdieping van een flat in het centrum. Hij schrijft boeken over computers, werkt als vertaler en verricht al zijn werkzaamheden via Internet. Zijn afnemers kent hij dus niet persoonlijk. Ze komen uit de hele wereld.
      Bart gaat nooit naar bed. Hij heeft zes vierkante meter ingericht als werkruimte. Hij werkt door tot hij in slaap valt. En als hij wakker wordt gaat hij gewoon weer door.
      Regelmatig laat hij zijn schoonmaakrobotje (2005!) los. Hij houdt zoveel van zijn werk, dat hij nauwelijks de tijd neemt om rekeningen te sturen.
       Bart heeft een zeer grote belangstelling voor het Verre Oosten. Hij studeerde Chinees en Japans. Hij maakt vertalingen naar het Nederlands vanuit het Engels, Frans, Duits, Russisch, Italiaans en Japans. Een paar titels van zijn boeken: Programmeren volgens Bartjes, Snelgids Google & Co en Snelgids Thuisbioscoop.

Non-Identiteit 

De mensen in Toronto zijn vriendelijk. Ze zijn op hun eigen manier allemaal ingeburgerd.
      Als de Canadezen hier een eigen identiteit hebben is dat vooral gebaseerd op non-identiteit. Leven en laten leven en laat een ieder toch vooral zijn eigen cultuur uitdragen Dat maakt de stad juist zo uniek en veelzijdig.
      Als de inwoners al iets gemeen hebben dan is dat de manier waarop ze Toronto uitspreken.
''Toroanoh, Turrono Thorraono''.
       Dat soort variaties, waarbij het opvalt dat niemand die tweede t uitspreekt.

72 Minuten 

Als je een tocht door de stad hebt gemaakt -dat kan te voet bovengronds of zelfs ondergronds- kan je leuk eindigen in het restaurant van de opvallende CN-tower.
      Die toren is 553 meter hoog en was lange tijd het hoogste vrijstaande bouwwerk ter wereld.
In het restaurant dat 350 meter hoog ligt, kun je in 72 minuten de stad en haar wijde omgeving aan je voorbij zien trekken, want dat is de tijd die nodig is om 360 graden te draaien.

Straat beneden

 

Rogers' Centre 

Als je gedineerd hebt in het restaurant van de CN-tower moet je naar het bijbehorende Rogers Centre gaan. 
      Tot voor kort heette dat de Skydome, het stadion van de enige Canadese honkbalclub, die in de Amerikaanse Major League uitkomt: de Toronto Blue Jays.

De eilanden 

      

Vlak voor de kust van de stad ligt in het Ontario meer een aantal eilandjes. Daar kan je met een veerbootje naar toe.
      Een tocht van tien tot twaalf minuten.
Die eilanden zijn verboden voor auto’s en zijn dus rustig.
      Vrijwel overal heb je ruim uitzicht op de skyline van de stad.

Niagara watervallen 

Maar HET uitstapje is natuurlijk de Niagara watervallen.
      Aan de Canadese kant zijn ze het mooist.
De kermis met souvenirwinkels, hotels en andere attracties moet je dan maar even op de koop toe nemen.

 

Fusion-keuken

De stad heeft brede lange, vaak tochtige straten.
      Het aanbod in de winkels is enorm.
Restaurants zijn overal. Iets van een eigen Canadese keuken heb ik niet kunnen ontdekken.
      Of het zou juist de fusion-keuken moeten zijn

Ik heb deze foto aan hem voorgelegd en gevraagd waar dat ook weer was en wat er op al die schaaltjes ligt.
       Zijn antwoord:

MulRaeBang-A 

De foto is gemaakt in MulRaeBang-A, een Koreaans restaurant naast het metrostation Christie, min of meer op de noordoostelijke hoek van het kruispunt van Bloor Street West en Christie Street, het westelijke uiteinde van Koreatown.
      In Koreaanse restaurants worden er naast de hoofdgerechten traditioneel altijd bijgerechten geserveerd in kleinere en grotere schaaltjes. Voor het grootste deel zijn dat ingelegde groenten (kimchi), maar het kan gelijk wat zijn.

Jouw hoofdgerecht bestaat uit dun gesneden en gebakken rundvlees. Mijn hoofdgerecht is gebakken kimchi-met-rijst. De bijgerechten variëren voortdurend en kunnen vaak alleen door de bereider worden geïdentificeerd, maar ik zie alvast twee soorten zeewier (het groene spul), minstens een en wellicht twee soorten sojascheuten, minstens drie soorten kimchi en de Koreaanse versie van konnyaku (ik ben de Koreaanse naam vergeten, ik denk dat het lok is, maar dat is een gokje).
      Kimchi wordt algemeen beschouwd als de basis van de Koreaanse keuken. Het aantal recepten is ontelbaar. Elk gezin heeft traditioneel zijn eigen recept(en). Het is essentieel hetzelfde product als zuurkool, maar dan onvergelijkbaar anders. Kool is in principe de basis, maar dat is dan wel Koreaanse kool (hier vaak verkocht als napa of nappa), een kool die een veel minder uitgesproken koolsmaak heeft dan onze witte kool.
      Die kool wordt in kleinere of grotere stukken gesneden en gelaagd in grote vaten gelegd: kool, zout, rode peper, look en allerhande toevoegsels zoals ansjovisjes, (baby-)garnaaltjes, groene uitjes... De boel wordt afgesloten en in de grond opgeslagen om er te gisten.
      Het resultaat, de kimchi, wordt bij alle Koreaanse maaltijden geserveerd. Kool, hoewel zeker de belangrijkste groente, is overigens lang niet noodzakelijk de basis. Er kan ook in dobbelsteentjes gesneden lobok (een grote witte radijs, enigszins te vergelijken met onze rammenas), komkommer en andere groente worden gebruikt.
      Quiche ‘zou‘ zeer gezond zijn (maar ehh, Koreanen leven niet eeuwig en ze leven minder lang dan Japanners!) en onder Koreanen gaat het gerucht dat kimchi hen tegen SARS heeft beschermd. Voor de goede gezondheid zou ik het echter niet eten want bepaalde soorten zouden kankerverwekkend/kankerbevorderend kunnen zijn (wat ook allerminst is bewezen).
      Ik denk dat je het dus maar best eet omdat het lekker is, niet omdat je langer wil leven dan dokter Lecompte.

 

Point Robertsr

2. Starre rechtlijnigheid

Ik heb een fascinerend voorbeeld van starre rechtlijnigheid gevonden.

    

  Kijk eens naar dit rode rondje.
      Een schiereilandje onder Vancouver in Canada. Point Roberts.
Op het zuidelijk puntje van dit schiereiland bevindt zich de grens Canada-Verenigde Staten.

Dat komt zo.

 

Verdrag van Parijs

 In 1783 werd bij het Verdrag van Parijs de grens getrokken tussen de VS en vier toenmalige Britse kolonieën die verenigd waren in de Confederatie van Canadese staten.
     
        

De grens werd langs een liniaal getrokken op de 49^ste breedtegraad.
Een uitzondering werd gemaakt voor Vancouver Eiland, maar niet voor Point Roberts.

      Vandaar die merkwaardige grens waar het er zo uitziet.

 
De grens

De tekst

Schierenclaves

Hoe noem je in de aardrijkskunde dit zuidelijk deel van Point Roberts?
       Dan moeten we naar geografen en cartografen, die definities hebben gegeven voor enclaves & exclaves en voor diverse variëteiten daarop. Enclaves zijn dan meestal gebieden die geheel door één ander land worden omgeven, maar niet bij dat land horen. Exclaves zijn vaak gebieden die door één of twee andere landen worden omgeven, maar ook door zee.

      Zuidelijk Point Roberts is vanuit de V.S. over land alleen te bereiken via Canada.

In die zin zou je het een exclave kunnen noemen. In Wikipedia heet het echter -in het Engels- een pene-enclave een begrip dat Rolf Weijburg (Te Gast 36) vertaalt met het mooie woord schier-enclave. Rolf is kunstenaar en maker van zeer bijzondere atlassen (HIER) en schrijft mij het volgende:

‘’Point Roberts is wat mij betreft geen pene-enclave (vertaal als schier-enclave). Pene-enclaves zijn, mijns inziens, bijna-enclaves die via een hele nauwe corridor of zelfs één enkel punt met het"moederland" verbonden zijn en dus, net zoals schier-eilanden (peninsulas) eigenlijk geen eilanden zijn, eigenlijk geen enclaves zijn.

In die zin is Point Roberts geen pene-enclave.
      In wezen is het zelfs helemaal geen enclave, omdat het niet een territoir van land A is dat omsloten wordt door land B. Het is slechts een stukje land dat grenst aan een ander land en gescheiden wordt van het moederland door water. Je zou het wel een exclave kunnen noemen, net als bijvoorbeeld Melilla en Ceuta, Spaanse gebieden die door Marokko worden omgeven. Maar dan nog.

      Deze gebieden zijn klein, maar hoe groot moet het worden voordat we er niet meer over peinzen om ze nog en- of exclave te noemen? Kijk eens naar ons eigen Zeeuws Vlaanderen of, dichter bij Point Roberts, het noordelijk deel van Michigan. Indonesisch Kalimantan, Irian Jaya, Noord Ierland, het Europese deel van Turkije, Sarawak en Sabah? Niemand noemt dat enclaves of exclaves.

      En hoe groot moet het "scheidingswater" dan zijn? Is de Sinai een Egyptische exclave? Noord Gambia een exclave van Zuid Gambia (of andersom?).

Ach, zomaar wat overdenkingen‘’.

Nu ik dit stukje gelezen heb, bedenk ik dat Zeeuws-Vlaanderen DE ideale schier-exclave is. Ooit kon je daar over land vanuit Nederland alleen via België komen.

Maar sinds de openstelling van de Westerscheldetunnel is dit afgescheiden stuk Nederland een zuivere ’pene-exclave’ geworden.

 

Toronto contra Boston

3. Een gemiste stootslag 

Deze serie foto’s is in het voorjaar van 2005 gemaakt door Bart van Bockstaele .
       Ik was bij hem op bezoek in de grootste en meest enerverende stad van Canada, Toronto.
Wij zijn in het Rogers’ Centre bij de honkbalwedstrijd Toronto Blue Jays- Boston Red Sox.

Dit stadion -The Skydome- was het eerste in Noord Amerika waar men kan spelen met het dak open of dicht. De Blue Jays is het enige team in de Major League, dat niet uit de Verenigde Staten komt.
      Die avond in mei stond er overigens niet één Canadees in het team.

Bart wist niets van honkbal, maar zette zijn dure camera op de automaat. En zo ontstond deze bijzondere serie.. 
    
     Voor de honkballiefhebbers en zij die dat willen worden:
     

Werper voor Toronto is Ted Lilly; slagman voor Boston is Johnny Damon.
      Een linkshandige werper versus een linkshandige slagman.

Twee grote sterren. 

 
 

We zien dat Damon de knuppel met zijn linkerhand van achteren in het midden pakt.
      Hij gaat proberen een stootslag te geven.

 

Wordt dit een opofferingsstootslag; een sacrifice bunt?

      Nee!
Er zijn geen geen honken bezet en aan de houding van de slagman is te zien dat hij een drag bunt wil slaan; een stootslag-honkslag richting eerste honk.
      Daarvoor moet je niet alleen goed kunnen stoten; je moet ook heel snel zijn.

De bal komt inside (vlakbij het lichaam) , want dat zie je aan de positie van de vangarm van catcher Greg Zaun.
      Damon mist de bal en is daar niet echt blij mee.

Johnny Damon was indertijd de meest populaire speler bij de Red Sox.
      Vooral geliefd bij de dames.

‘I love you Johnny’ en ‘Marry me, Johnny’.

Dat soort kreten stond op menig T-shirt.
      Het was -liet ik mij door een buurvrouw vertellen- vooral zijn woeste uiterlijk, dat hem zo aantrekkelijk maakte.