Details


 

Een land met twee staatshoofden


(Door Rolf Weijburg)

“Doe maar een moeilijke vraag”, zei Jan-Piet, de armen over elkaar, gedecideerd.
      We kijken naar het spelprogramma “Eén tegen honderd”, de categorie is “Politiek” en Caroline Tensen stelt de vraag.
“Van welk Europees dwergstaatje is de Franse President formeel een van de twee staatshoofden?

A. Andorra B. San Marino of C. Monaco?”

Jan-Piet twijfelt maar kiest uiteindelijk voor zijn eerste ingeving en drukt op C. Monaco. Helaas. Jan-Piet mag, zonder geld, naar huis. Van de 22 nog overgebleven tegenspelers wisten 8 de vraag ook niet juist te beantwoorden.

 

Want het juiste antwoord is A. Andorra.

President & Bisschop

Andorra, het op zestien na kleinste land ter wereld, wordt bestuurd door twee staatshoofden: de Franse President en de Bisschop van Seu de Urgell, een Catalaanse stad van 13000 inwoners krap tien kilometer ten zuiden van Andorra.
      Het bergachtige dwergstaatje is zodoende een co-prinsdom, het enige ter wereld. Beide prinsen zijn echter geen Andorrees. De Bisschop is een Spanjaard, die benoemd is door een buitenlandse machthebber, namelijk de Paus in het Vaticaan, terwijl de ander een Fransman is die weliswaar democratisch is gekozen, maar níet door Andorrezen.

Andorra’s politieke status is uniek in de wereld. Tegelijkertijd kan je je afvragen of Andorra eigenlijk wel echt onafhankelijk is.


Wapen Seu de Urgell

 

Het begon allemaal met Karel de Grote die de bevolking van de Valleien van Andorra vanwege hun heldhaftige strijd tegen de Moren wilde belonen en hen een soort zelfbeschikking schonk.
      Later werd het gebied deel van de religieuze invloedssfeer van de bisschop van Seu de Urgell die, om Andorra en de omliggende gebieden beter te kunnen beschermen tegen aanvallen van buitenaf, aan het einde van de elfde eeuw de hulp in riep van de Franse Graaf van Foix  met wie hij een protectoraatverdrag sloot.
     In 1278 werd dit verdrag omgezet in een verdrag waarin de Graaf én de Bisschop beiden Prinsen van Andorra werden en tezamen de heerschappij over het kleine bergstaatje kregen.


Wapen FOIX

         

Toen Henri IV, die ook Graaf van Foix was, in 1589 de Franse Troon besteeg werd de Andorrese prinselijke titel verbonden aan de Franse Koning en na het verdwijnen van de Monarchie, aan de Franse President. Slechts enkele jaren moest Andorra het doen zónder Franse Prins.
      De Franse revolutionairen vonden in 1793 het overnemen van de Prinselijke Andorrese titel té feodaal en weigerde de titel te continueren. Pas twaalf jaar later, in 1806, na vele Andorrese smeekbedes – de Andorrezen vreesden een langdurige eenzijdig Spaanse heerschappij over hun land- herstelde Napoleon het Andorrese co-prinsdom.

      Tijdens de  Eerste Wereldoorlog was Andorra officieel in oorlog met Duitsland. De dwergstaat was  echter nooit direct bij de gevechten betrokken en misschien was het wel daarom dat in het Verdrag van Versailles waarmee in 1919 de oorlog beëindigd werd, de Andorrese oorlogsverklaring aan Duitsland werd vergeten.
      Het land zou nog tot in 1958, toen de omissie werd rechtgezet, formeel in oorlog met Duitsland blijven. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog dus eigenlijk, maar niemand die het toen nog wist waardoor Andorra zonder blikken of blozen kon verklaren neutraal te zijn.

Opstand

Het duurde nog tot in de jaren 80 van de vorige eeuw totdat er enigszins werd geknabbeld aan de fundamenten van de macht van de twee Prinsen.   
      Het volk kwam in opstand en eiste democratische hervormingen, diverse overheidsinstituten kregen meer autonomie en er kwam een douane-unie met de Europese Unie - waar Andorra geen lid van werd - die de economische isolatie van de bergstaat moest openbreken. In 1993 kreeg Andorra een nieuwe grondwet en werd het land een parlementaire democratie met gelegaliseerde politieke partijen en een onafhankelijke rechtelijke macht. De twee Prinsen bleven gehandhaafd als staatshoofden, echter met strak omlijnde rechten én plichten en nog heel weinig macht.



Vlaggen

In datzelfde jaar kon de Andorrese vlag worden toegevoegd aan de rits vlaggen bij de Verenigde Naties in New York. De vlag, die oorspronkelijk uit de Catalaanse kleuren rood en geel bestond  werd door Napoleon gewijzigd door de toevoeging van een blauwe verticale baan om de gedeelde Franse  soevereiniteit over het land te symboliseren.
      De vlag is daarmee dezelfde als die van het Afrikaanse Tsjaad, op de toevoeging van het Andorrese wapen in het gele vlak na.

 

 

 

   

 
Rolf Weijburg's Atlas van de 25 kleinste landen in de wereld

Klik HIER voor alle afleveringen

 

 

Details

 

Trump’s Pyrrhic Strategy

(Door Hugo Kijne te Hoboken USA)

One day after the US had passed the number of 200,000 COVID deaths Trump proclaimed that the virus ‘affects virtually nobody,’ at a rally without social distancing and with very few people wearing masks, except in the stand behind the president, so that he would not get infected.  It capped a week in which CDC guidelines about testing (not needed if there are no symptoms) and the virus being airborne (under consideration) were re-written respectively pulled by the White House.  The CDC Director was scolded for emphasizing the importance of masks and giving a realistic timeline for when a vaccine might be available, and Trump pointed out that masks are dangerous because waiters might touch them before touching your food.  The president argued that the number of American deaths is not too bad ‘if you leave the blue states out,’ and seemed to consider ‘herd mentality’ an acceptable alternative for a vaccine.  A former task force aide revealed that Trump considers it a benefit of the virus that he doesn’t have to shake hands with ‘disgusting people,’ and his goons booed the Lt. Gov. of Ohio for urging them to wear masks.  

Maybe the president got carried away by the thought that the death of RBG would push his deliberate mishandling of the pandemic off the front pages, but this is a part of reality he cannot change with wishful thinking.  Because the ACA is on the Supreme Court’s docket in November the replacement of Justice Ginzberg is inextricably linked to the access to healthcare of millions of Americans, the coverage of pre-existing conditions, of which there will be many more due to COVID-19, and the future of Roe v. Wade, which 70% of the population wants to keep in place. Considering the amount of money flowing to Democratic Senate candidates voters realize what’s at stake, and even if the Republicans succeed in getting a sixth conservative on the court – going against the final wish of RBG that she be replaced by the newly elected president, a wish with which 8 in 10 Democrats and 5 in 10 Republicans agree – the increased chance that Democrats will win both the Senate and the White House while holding on to the House gives them plenty of options, blowing up the filibuster and expanding SCOTUS to 11 or 13 members being only one.

Like a suicidal sperm whale approaching a beach at maximum speed Trump announced that he was going to appoint a replacement for RBG while she was not even lying in state yet, en passant effectively calling her granddaughter, who had conveyed the final wish, a liar, and like a parade of lemmings ready to jump off the cliff GOP senators who in 2016 swore that they would never do such a thing announced that they would vote for the appointee.  Obviously it’s altogether fitting and proper that Trump’s shamelessness and Republicans’ hypocrisy peak at the end of his term.

In spite of his busy agenda the president found time to attack FBI Director Chris Ray for flagging a Russian threat to the elections, and to send $13 billion in belated aid to Puerto Rico for a hurricane that hit the island in 2017, hoping to buy its refugees’ votes in Florida.  He also announced the creation of a Commission for Patriotic Education, with the task of developing a ‘pro-American’ curriculum from which presumably all references to black history would be effectively removed.

Never one to stay far behind when there are norms to be violated and opponents to be roughed up Attorney General Barr announced that he was considering sedition charges against mayors of and demonstrators in ‘Democrat’ cities, even though the government is trying as hard as it can to overthrow itself and will most likely be successful long before the first demonstrators would get a court date.


Ga HIER naar toe voor alle afleveringen

 

Details

 

Mei 2003

Fossiele graafgangen op 't eiland Mors

Wij kwamen enigszins toevallig terecht op het eiland Mors. Dat ligt op Jutland in het noordwesten van Denemarken.
      Het was een aangenaam ruig gebied, waar weinig toeristen waren.
Hoewel het eiland door twee bruggen met het vasteland verbonden was, had je hier toch het echte eilandgevoel.
      Er waren namelijk alom hoge krijtrotsen aan de kusten.

Er lagen daar bijzondere stenen.
      Poreuze fossielen met opvallende gaten erin. We hebben er een aantal meegenomen.


Graafgangen & kreeftenpoep

In sommige stenen zaten complete graafgangen.

      Toen wij later in de hoofdstad NYKØBING kwamen kon je die stenen bij diverse stalletjes kopen. Ze deden zo’n 5 tot 15 € per stuk.
      Het moesten dus wel bijzondere stenen zijn. We vroegen het her en der, maar het bleef allemaal een beetje onduidelijk.
Tot een paar dagen geleden onderstaand stukje van Jelle Reumer verscheen in de NRC-wetenschapsbijlage voor de jeugd.

      Het waren dus kreeftjes, die de gangenstelsels in de stenen hadden gemaakt.


De Kleine Wetenschap

 

 

 

Details

 

  (Ontvangen van Theo Uittenbogaard)

 

(Het Parool, september 2020)


Details
Parent Category: Familie (169)

 

Studeren & Duiken

Mijn kleinzoon Sam wordt vandaag negentien jaar.
      Hij is inmiddels het ouderlijk huis uit en studeert econometrie aan de Universiteit van Amsterdam. Campus Roeterseiland. 


Met broer Daan (15)


Wat is econometrie?
Ik had het hem graag persoonlijk gevraagd, maar dat kwam er door de corona even niet van.
      Op de site van de Universiteit staat onder meer:

Als econometrist of datawetenschapper ontwikkel je modellen om onderzoeksvragen op te lossen en om veranderingen te voorspellen. Met deze modellen kun je organisaties en bedrijven helpen vragen te beantwoorden als:

  • Hoe gaan de huizenprijzen zich de komende jaren ontwikkelen?
  • Hoe kunnen we het aantal files terugdringen?
  • Hoeveel mensen kiezen een andere manier van reizen als de benzine duurder wordt?
  • Kun je op basis van het klikgedrag voorspellen of klanten een product online zullen kopen?
  • Heeft de economische crisis invloed gehad op de ouderenzorg?
  • Hoe kunnen bedrijven winsten op een duurzame manier vergroten?
  • Wat zijn de effecten van de Brexit op de Europese economie?


Duikbrevet

Hij heeft onlangs in Denia Spanje zijn duikbrevet gehaald.
      Ook zijn vader en zijn broers Tijn (17) en Daan slaagden.
Ze vonden het fantastisch.


Mondkapjes

In Spanje moesten op veel plsekken mondkapjes voor. Op de voorgrond zijn mmma.


Champagne

Sam woont inmiddels met diverse studiegenoten in een vorstelijk pand in Amsterdam Oud-Zuid.


Rood
 

 

 

Details

 

 Oktober 2016

De oudste straatjes van Denemarken

We zijn in Tønder, een stadje op Jutland in het uiterste zuiden van Denemarken.
      De man draagt een soort knickerbocker. En die lange witte kousen, de laarzen, het rugzakje en de wat onzekere blik maken hem tot een toerist. Hij staat voor een damesmodezaak en lijkt dus enigszins de weg kwijt.
      Aan mede-voetgangers vraagt hij in vlot Deens of ze hem een café kunnen aanbevelen, waar hij een consumptie kan nuttigen. Toerist in eigen land dus. Die komen hier vooral voor de mooie nostalgische klinkerstraatjes. Hij wordt verwezen naar Johanne's. Daar hadden wij zojuist ook iets gebruikt.
     
Het café


Controles

Hoe kwamen wij zomaar in Tønder terecht?
       Wel.  
Als je van Duitsland naar Denemarken wilt rijden ga je eigenlijk altijd op de A7/E45 even boven Flensburg de grens over. Snel en doelgericht. Dat was het althans tot voor een paar jaar geleden. Maar de laatste tijd worden aan die grens redelijk scherpe controles uitgevoerd en ontstaan er lange files.
      De Denen zijn namelijk bang dat vluchtelingen die van Duitsland naar Zweden willen wel eens in hun land zouden kunnen blijven. En dat is een schrikbeeld, want Denemarken houdt in het algemeen niet zo van vluchtelingen. Ze zitten al in hun maag met een ander soort ‘’vluchteling’’: de ca. 7.000 Eskimo’s (Inuït) uit hun kolonie Groenland.
      Je kunt die files heel simpel vermijden door via een tweebaansweg een andere grensovergang te nemen. Bijvoorbeeld onder Tønder.  Douane en politie heb ik daar niet gezien en je kunt dus gewoon doorrijden.


Uldgade

  

Tønder kreeg al in 1243 stadsrechten. Vooral het centrum is de moeite waard.
      Daar is de drukke Uldgade, waar zich het tafereel met de toerist afspeelde. Er zijn mooie winkels (veel Scandinavisch design), karakteristieke huizen, cafés en terrasjes.


Plein & terras

  

Zijstraat

De bestrating in het centrum is sierlijk met alom kasseien.
      Je kunt er overal met Duits terecht, want Tønder was vrij lange tijd Duits. In 1920 sprak de bevolking zich per referendum uit voor definitieve aansluiting bij Denemarken. Ooit lag het aan zee en werd het diverse malen getroffen door stormvloeden. Maar er werden dijken aangelegd en nu ligt het in het Jutlandse binnenland.

 

Møgeltønder

  

Zo’n vijf kilometer naar het westen richting Noordzee ligt het dorp Møgeltønder, dat er prat op gaat het oudste straatje van Denemarken te bezitten, de Slotsgade. Het plaatsje bestaat overigens uit niet veel meer dan dit straatje.


Keien

          

Opnieuw kasseien en wat popperige goed onderhouden huizen, die keurig in de verf staan. Mooie linden.


Pandjes

  


Slotsgade

  

De Slotsgade.
     Er zijn vrijwel geen winkels, maar wel een paar cafés en uitdragerijen.


Kasteel

       

 Aan het begin van het straatje is het Schackenborg kasteel, bezit van de koninklijke familie.
      Je mag het van afstand bekijken.

 

Details

 

Verboden voor Nederlandse toeristen

Wij hadden plannen om dit najaar naar Denemarken te gaan. Gewoon zin in. Vier jaar geleden hebben we dat ook gedaan. Beviel goed.
      Maar we hielden een paar slagen om de arm en lieten ons op de alarmlijst van de ANWB zetten.
Begin deze week kregen we het bericht dat de steden Odense en Kopenhagen code rood kregen.
       En gisteren ontving ik de boodschap, dat Denemarken vanaf vandaag alle Nederlandse toeristen de toegang weigert.
Je kunt er alleen in als je kunt aantonen dat je op doorreis bent. Bijvoorbeeld naar Zweden, Noorwegen of Finland.

De Jacht

Mede om een beetje in de sfeer te komen gingen we deze week naar Film by the Sea in Vlissingen, waar onder meer de Deense film Jagten (de Jacht) vertoond werd. Over een leraar op een kleuterschool, die door een klein meisje valselijk van verregaande viespeukerij wordt beschuldigd.  
      Het is angstaanjagend om te zien hoe vrijwel alle mensen zich in deze kleine dorpsgemeenschap tegen de man keren.
Hij wordt een paria, die bespot, bespuwd en opgejaagd wordt. Ook in de plaatselijke winkels is hij niet meer welkom.

      Na het zien van zo’ n film zou je niet meer naar dat land willen tot je je realiseert dat het er hier in Nederland net zo aan zou toegaan. Daarom zal ik de komende tijd toch maar een paar stukjes over Denemarken herhalen die ik vier jaar geleden op mijn blog plaatste.