Details
Hoofdcategorie: Reizen (296)


Winter 1993/Voorjaar 2007

Klademo Hrvate: 'Wij slachten de Kroaten'

De witte container meet twee bij zes meter en heeft geen ramen. We slapen hier onrustig in gestapelde bedden. ’s Nachts gaan de T.L.-lampen uit om energie te sparen.
      Er ligt een aantal van deze containers op het terrein van de oude kazerne even buiten het stadje Beli Manastir in de Baranja. Het terrein is afgezet met drie rollen prikkeldraad.


OOST-KRAJINA

Dit is de zogeheten onafhankelijke republiek Oost-Krajina (in rood: rechts).

 Eenzijdig uitgeroepen door etnische Serven.

 Met eigen vlag en eigen geld, maar niet erkend door de wereld.
      Het ligt in Oost-Slavonië en maakt deel uit van Kroatië.

Verderop in het westen van Kroatië ligt West-Krajina (in rood: links), een eveneens illegaal uitgeroepen Servische republiek.

  

Het is ingewikkeld & verwarrend en staat voor de chaos, die nu al een aantal jaren heerst in het voormalige Joegoslavië .

Ik ben hier met Fred Stroobants om een radioprogramma te maken over Belbat, het Belgisch V.N. bataljon dat in dit gebied de vrede moet handhaven. Iets meer naar het zuiden zit een Russisch bataljon, dat de omgeving van de verwoeste stad Vukovar moet bewaken.

  

 

Bankbiljetten

 
 

500.000 Dinar van de Narodna Bank; Servische republiek Krajina

ONAFHANKELIJK  

In de Baranja en in Vukovar woonden tot in 1991 Kroaten, Serviërs, Hongaren en Slowaken zonder veel problemen met elkaar. Na de val van het IJzeren Gordijn werden april 1990 vrije verkiezingen in Kroatië gehouden, waarbij de partij van de Kroaat Tudjman de meerderheid kreeg.
       De Servische minderheid in Kroatië kreeg een aparte status en eiste na de Kroatische onafhankelijkheid op 25 juni 1991 autonomie.
      De etnische spanningen namen toe en het beruchte Joegoslavische Volksleger JNA bezette de Baranja, waarna Vukovar volledig werd afgesloten van de rest van Kroatië.
      Servische paramilitaire eenheden trokken zingend de stad in met de volgende tekst:

Slobo, daj salate, bide mesa bide mesa, klademo Hrvate: 
     
Slobo (Slobodan Milosevic), breng de salade. Wij zullen het vlees brengen, wij zullen het vlees brengen, wij slachten de Kroaten.

VUKOVAR IN PUIN  

Vukovar werd geheel verwoest. Ook de dorpen in de Baranja werden kapot geschoten. Overal zaten kogelgaten: in lantaarnpalen, telefoonmasten, huizen, kantoren, bomen, verkeersborden; overal.
      Kroaten ontvluchtten massaal dit gebied en veel Kroatische huizen werden ineens bewoond door Serven. Ook door Serven, die nooit in dit gebied hadden gewoond.

De taak van de Belgische militairen was in de praktijk uiterst moeilijk. 
      Zij moesten Serven en Kroaten uit elkaar houden. Dat op zich was eenvoudig, want vrijwel alle Kroaten waren verdwenen. Het werd pas moeilijk als er Kroaten waren, die wilden terugkeren!
      Daarnaast moesten zij de Serven ontwapenen, maar ze mochten daarbij geen geweld gebruiken. De Serven die heel veel wapens hadden, weigerden hieraan mee te werken. Zij bleven schieten. Iedere nacht hoorden wij dat. Van oud op nieuw urenlang. Er werd toen ook op de kazernegebouwen geschoten.

                                                          Audio 38 (1'43")

SOCIALE PATROUILLES  

Een moeizame missie dus. En dat gold ook voor de Russen in Vukovar. Regelmatig gingen de Belgen op nachtpatrouille. Ze deden dat om te intimideren; om te laten zien dat ze er waren. Zij hadden witte en blauwe lampjes bij zich. Overdag hielden ze zogeheten sociale patrouilles, waarbij ze ondermeer koekjes en snoepjes aan de kinderen uitdeelden.
      Dit weer tot woede van de gevluchte Kroaten, die dit natuurlijk te horen kregen.


Voorjaar 2007

Ik ben terug in de Baranja. Beli-Manastir ligt er rustig bij. De gevluchte Kroaten zijn terug, nadat Oost-Slavonië in januari 1998 (na het Dayton-akkoord uit 1995 van Parijs) weer in handen kwam van de Kroaten. Hun eis die ze altijd en overal uitten, dat ze iedere millimeter van de Krajina zouden terugveroveren werd werkelijkheid.

Gevluchte Kroaten kwamen terug; veel Serviërs verdwenen. Een aantal bleef. Soms kregen zij overheidsbaantjes en op de basisschool mocht zo nodig het Cyrillisch schrift worden gebruikt.

 

Maar het is duidelijk, dat de Kroaten het hier weer geheel voor het zeggen hebben.

      Het is er rustig; de kogelgaten zijn gedicht, nergens zie ik Cyrillische tekens en in de restaurants wordt weer gewoon chevapcici en racnici geserveerd. (Kroatische! en geen Servische, hoewel het verschil niet echt te proeven is).

  Als wij de grens Kroatië -Servië over gaan wordt ons geen haarbreed in de weg gelegd.


 

Details

 

ze weten niet welke dag het is op pagina V2 tot V8 van de bijlage V van de Volkskrant van vandaag

 


 

 

(Ontvangen van Theo Uittenbogaard)

 

Details

 

Herfst 2009

EEN MAAGDELIJK MEER

Als je geen zin hebt om bij het meer van Bled in Slovenië te blijven, ga dan 30 kilometer verderop naar het bijna maagdelijke meer van Bohinj. (Bohinsko Jezero)
      Veel onbekender, groter, mooier, minder toeristisch.

Nationaal park 

Het ligt enigszins verscholen midden in een nationaal park; het Triglavski Narodni park bij het plaatsje Ukanc.
      Je kunt daar mooie appartementen huren van jonge ondernemers, die er alles aan doen om aan te tonen dat hun land tegenwoordig echt bij de Europese Unie hoort.

Avontuurlijk paden 


 

 Het meer is ruim vier kilometer lang en één tot twee kilometer breed. Het is onaangetast en ligt fenomenaal tussen hoge -soms besneeuwde- bergen.
      Aan de zuidkant kun je er langs lopen over een pad dat langs een smalle weg loopt.
De tocht langs de noordzijde is een stuk avontuurlijker. Er lopen natuurlijke paden langs, maar die zijn behoorlijk moeilijk te volgen.
      Je moet laarzen hebben of in ieder geval heel goede wandelschoenen.
Soms moet je door het water waden. Je komt niemand tegen.

In het meer komen riviertjes uit. Met stroomsversnellingen en watervallen. In het park kan je lange wandelingen maken en er zijn ook paden die je met een mountainbike kunt nemen.
      Soms zijn er Alpenhutten waar je even kunt uitrusten of zelfs de nacht doorbrengen.
Met de auto kom je hier niet ver. Je kunt komen tot tien kilometer ten westen van het meer bij de waterval van Savica.
      Als je die wilt bereiken moet je -lopend- wel een groot hoogteverschil overwinnen.
Bij de ingang staat een bordje dat de beklimming 20 minuten duurt.
      Een beetje optimistisch is dat wel.

 

 

Details

 

Voorjaar 2009

EEN PITTORESKE PLEK, ZEG!

 

Pittoresk is een beetje sullig woord. Het staat voor iets wat we mooi vinden. Of in ieder geval mooi moeten vinden.
      Schilderachtig, lieflijk, beeldig, beeldend, schattig, romantisch.
Maar het is ook clichématig.

Als je pittoresk op zijn Frans schrijft -pittoresque dus- krijgt het al wat meer inhoud.

Allemachtig prachtig 

 

 Onlangs was ik op zo’n pittoresque plekje. Het meer van Bled in het noorden van Slovenië.
      Alles voldoet daar aan de definitie. Alles klopt.
Alles is allemachtig prachtig.
       In 1982 had ik er al een paar maal omheen gelopen.
Er was weinig veranderd.

 


Anderhalf uur 

Je kunt het meer in een rustig tempo in zo’n anderhalf uur rondlopen.
      Steeds zie je het meer in een ander perspectief en steeds blijft het mooi.

 


Pandjes 

En dan die pandjes er langs. Daar wedijvert men ook in rijkdom, pracht en praal.

 


Afbraakpand 

Het is uiteindelijk een hele opluchting als je terug bent in Bled en je ziet dit afbraakpand aan het meer staan.



Hoe dat kan?
      Geen idee.
Misschien houden ze het wel in stand om te laten zien dat het hier toch echt ooit Oost-Europa was.

 

Details

 

Zomer 1982

Dämpfer kaputt in Bled

Het begon op de Wurzenpass tussen Villach in het Oostenrijkse Karinthië en Bled in de autonome republiek Slovenië van Joegoslavië. Een vervelende rammel onder mijn Citroën CX. Uitlaat. Dat was duidelijk. Juli 1982.
      De pas is 1073 meter hoog, de weg is smal en telt een vrij groot aantal haarspeldbochten. Stoppen was geen optie. Het was nog zo’n veertig kilometer naar het vakantieoord Bled. Vooruit maar. Wij bereiken met fors gerammel en geknal een camping, waar nog diverse andere Nederlanders staan. ’s Avonds maakt de eigenaar een vuurtje en gaat vleesjes roosteren. ‘’Hé pik, kom nog eens langs’’, roept een zwaar opgemaakte mevrouw. Er gaat veel drank om. Slivovich. 45% alcohol. ‘’De pik’’ laat het zelf zien.
      De volgende dag ga ik naar een garage in Bled. Joegoslavische volksmuziek schalt door de zaak. De garagist spreekt een beetje Duits. Hij rijdt de wagen naar binnen, krikt hem omhoog en zegt: ‘’Dämpfer kaputt’’. Met veel armbewegingen en dramatisch gezucht maakt hij duidelijk dat hij zal proberen om dit te gaan repareren. Hij schenkt voor ons beiden een ranjaglas slivovitch in en drinkt zijn glas in één teug leeg. ‘’Komt u over een uur of twee maar terug’’.
      Ik loop het stadje in en stap een soort winkel-van-sinkel binnen. Ik heb een walkman bij me en koop een cassettebandje. Yugoslavian songs & dances van het Ansambl Branko Milenovic. En dan begin ik aan mijn tocht langs het meer van Bled. Een kilometer of vijf. Op de cassette staan vrolijke maar soms ook melancholische nummers. Bijvoorbeeld dit. Ik doe het rustig aan. Zie hoe een man met grote moeite een karper vangt en op de kant krijgt. Hij maakt met zijn vuist een overwinningsgebaar. De vis wordt in een net bewaard en niet teruggegooid. Hier is karper een delicatesse.
      Na een uur of twee kom ik terug in de garage. De monteur maakt mij duidelijk dat de knalpot niet meer te repareren is. Maar dit is het Oostblok. Hij heeft metalen platen en andere materialen tevoorschijn gehaald; heeft scharen, boren, zagen, beitels, schroeven, moeren en ander bric-à-brac gereedschap. Hij gaat een nieuwe knalpot in elkaar zetten. En dan schenkt hij weer twee ranja-glaasjes in.
      Ik ga nog maar een keer het meer rond. Zet de cassette weer aan en hoor dit nummer met Branko Milenovic op de accordeon. Je kunt vrijwel overal vlak langs het water lopen. Maar niet bij het zomerverblijf van Tito. Joegoslavië is nog een grote eenheid in 1982. Tito, geboren in Ljubljana Slovenië, heeft alles in de hand. Ik drink ergens een sterke kop koffie, waar heel veel suiker inzit, eet een paar met ijs gevulde pannenkoekjes en keer terug bij de garage.
      De monteur grijnst. De nieuwe knalpot is klaar, maar hij wijst me erop dat ook de rest van de uitlaat aan vervanging toe is. Hij zal dat ook allemaal in elkaar zetten en dan kan ik aan het eind van de middag weer terugkomen. Opnieuw schenkt hij twee glazen slivovitch in.
      Tja.
Zou die man in die tussentijd blijven doordrinken? Ach. Nog maar een keer het meer rond. Nu tegen de klok in. Op het cassettebandje staan nummers uit alle republieken van Joegoslavië. Maar vooral Macedonië, Servië en Bosnië zijn goed vertegenwoordigd. Ik luister nu naar dit nummer.
      Als ik uiteindelijk weer in de garage terug ben is alles in orde. De man heeft een geheel nieuwe uitlaat in elkaar geflanst. Ik moet voor die hele dag werken -omgerekend- niet meer dan zestig gulden betalen. We nemen nog een glas. De uitlaat heeft het jarenlang volgehouden.