Details

Categorie: Reizen (301)

Gepubliceerd: 19 februari 2019

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

De oudste republiek ter wereld
 

Markante berg als centrum

Buitenland in binnnenland

(Door Rolf Weijburg)

      San Marino is, naast Lesotho en Vaticaanstad, één van de drie landsenclaves ter wereld. Het is geheel omringd door één enkel buitenland, in dit geval, net als Vaticaanstad, door Italië. San Marino is het op vier na kleinste land en de oudste republiek ter wereld.
      De hoofdstad San Marino Cittá ligt op de hoge helling van de Monte Titano, een berg die vanaf de kust bij Rimini al snel zichtbaar wordt. Wetend dat deze markante berg het middelpunt vormt van een stukje buitenland midden in het glooiende Italiaanse land, is het toch een beetje alsof het zomaar uit de lucht is komen vallen.

Grenzen

We reden verder zuidwestwaarts door de heuvels van Emilia-Romagna naar de grens van deze kleine republiek. Grenscontroles waren er niet, maar achter de triomfboog bij de grensovergang waarop trots de tekst Benvenuti nell’antica terra della libertá - Welkom in het oude land der vrijheid – stond, zag ik wel een geparkeerde politieauto van de Guardia di Rocca, de Sammarinese politie.

De auto was leeg en toen ik een eindje verderop parkeerde om foto’s van de grensovergang te maken, zag ik de twee agenten in geanimeerd gesprek op een terrasje aan de koffie.

      Het verkeer hobbelde intussen gewoon de Republiek in en uit.

Monte Titano

De weg kronkelde verder via talloze haarspeldbochten naar de 750 meter hoge Monte Titano. Drie torens bekroonden de rotspunten als fiere bewakers van de Sammarinese vrijheid. Erachter lag de kleine hoofdstad in de luwte tegen de helling aan geschurkt.
      Het stadje was ommuurd en voorzien van diverse toegangspoorten. Binnen de muren vulden hele ritsen souvenirwinkels de smalle straatjes. Veel klandizie was er niet. Hoewel het hier in de zomer één grote toeristenkermis is, heerste nu in februari de stilte. Het was fris en er lag een flink pak sneeuw.

Verveeld

In het kleine toeristenkantoortje aan de Contrada del Collegio zat een verveelde vrouw achter een dikke glaswand als verwachtte ze een overval.   
      Op mijn vraag wat er zoal te doen was in San Marino antwoordde ze dat er niets te doen was in San Marino.

Stempel

Leuke folders of handige kaartjes had ze ook niet echt, maar ik kon wel, tegen betaling van tien (!) euro, een stempel in mijn paspoort laten zetten. Het was een beetje een over-the-top exemplaar, met een legeszegel dat de vrouw zeer toegewijd en in opperste concentratie met wat lijm uit een potje op de paspoortpagina plakte. Daarna zette ze er een groot vet stempel overheen.

Waar je je in sommige landen in alle bochten moet wringen om als bewijs van een legale grensovergang een entreestempel in je paspoort te bemachtigen, heeft San Marino het entreestempel naast de ijskastmagneet en de postzegel tot bron van inkomsten gemaakt. Niemand zal je er ooit om vragen.

 

Rolf Weijburg's Atlas van de 25 kleinste landen in de wereld

Klik HIER voor alle afleveringen

Details

Categorie: Reizen (301)

Gepubliceerd: 10 februari 2019

Stank voor Dank

(Door Rolf Weijburg)

      Als we vanuit het zuidelijkste puntje van Bahrein Eiland het ruime sop kiezen en zuidoostwaarts varen komen we na  25 kilometer open zee bij een archipel van lage, dorre eilanden: de Hawar Eilanden. Gezien de ligging van deze archipel zo vlak voor de kust van het Qatarese schiereiland zou je denken dat het Qatari eilanden zijn, maar de archipel hoort bij Bahrein.  

      De eilanden zijn vlak, droog en zanderig en door de wisselende stromingen veranderen ze nogal eens van vorm. Het tellen van de eilanden is daarom ook lastig. De ene keer zijn het er 9 of 16, de andere keer opeens 36. Het is maar net wat je een eiland noemt. Ook het oppervlak is ongewis, ik las groottes van 38 en 45 tot zelfs een oppervlakte van 52 km2.

      In de 19^e eeuw werden de eilanden vaak bezocht door de Dawasir, een Bahreini stam van nomadische vissers en parelduikers. Daarnaast werd er vanuit Bahrein gips gewonnen en zouden er in die tijd ook twee (anderen zeggen vijf) kleine nederzettingen op de eilanden zijn geweest. Een honderdvijftig jaar oude moskee staat er nog steeds.

Olievelden

Omdat zowel Bahrein als Qatar in de 19^e en vroeg 20^ste eeuw Britse Protectoraten waren waar weinig was te zoeken, was er in die tijd nauwelijks enig gedoe over de soevereiniteit van de kleine archipel. Maar dat veranderde in 1925 toen er in Bahrein olie werd gevonden. Omdat er ook rond de Hawar rijke olievelden werden vermoed begonnen beide staten de eilanden te claimen.
      Na jarenlang over en weer geroep kwam het in 1937 tot een gewapend conflict. Groot-Brittannië greep in en in 1939 bepaalde de Britse Resident in Bahrein dat gezien de, overigens niet echt bewezen, vroegere aanwezigheid van de Bahreini Dawasir in de Hawar, de eilanden aan Bahrein toe behoorden.
      Het bleef kalm totdat in 1960 Qatar zijn claims op de eilanden opnieuw begon te uiten. Na de onafhankelijkheid van de twee landen in 1971 nam het geclaim van beide zijden alleen maar in hevigheid toe. Qatar schoof de Britse beslissing uit 1939 ter zijde en bood aan de eilanden te kopen. Daar wilde Bahrein niets van weten en in 1978 liep de spanning weer hoog op nadat Qatar Bahreinse vissers de toegang tot de eilanden had ontzegd en Bahrein met veel machtsvertoon zijn oorlogsschepen naar de regio stuurde.

Jinan eiland    

Op 26 april 1986 ging het weer mis. De Qatari namen een dertigtal Bahreini arbeiders gevangen die op één van de eilanden bezig waren met de bouw van enkele gebouwen. Hoewel onder druk van Saoedi-Arabië de arbeiders na twee weken werden vrijgelaten antwoordde Bahrein door nu ook de Zubarah regio, het gebied in noordwest Qatar waar de Bahreini Koninklijke familie oorspronkelijk vandaan komt, te claimen.
      Toen in 1992 de Qatari hun territoriale wateren in de Hawar regio uitbreidden van 12 naar 21 zeemijl, was de maat vol. Bahrein stapte naar het Internationaal Gerechtshof in Den Haag en die bepaalde in 2001, grotendeels op grond van de Britse beslissing uit 1939, dat de Hawar eilanden Bahreini grondgebied waren, maar dat het gebied rondom Zubarah Qatari moest blijven. Qatar kreeg slechts één eilandje toebedeeld: het 0,12 km2 grote Janan of Jinan eiland.

Aalscholver

Hier en daar vond ik op internet melding van een separatistische groepering die een onafhankelijk Hawari Emiraat nastreeft. Spreekt wel tot de verbeelding, maar of het waar is, of de groepering actief is en hoe ze dat dan zien, een Hawari Emirate, blijft onduidelijk.
      Een vlag hebben ze wel alvast.

De Hawar eilanden vallen tegenwoordig onder de bescherming van de Ramsar Convention, een verdrag, dat wereldwijd wetlands beschermt . Hoofdzakelijk omdat de Socotra cormorant, een bedreigde aalscholver, er leeft, maar ook vanwege de aanwezigheid van Arabische oryxen, zand-gazelles en grote kuddes dugongs in de omringende wateren.
      De toegang tot de meeste eilanden is daarom zeer beperkt. Alleen op het hoofdeiland Hawar is enige bedrijvigheid. Er zijn wat huizen hier en daar en er is een complex voor overheidspersoneel. De vroegere dorpen zijn ontvolkt en de meeste bouwsels verdwenen maar er is nog wel een politiekantoor, een brandweerkazerne, een elektriciteitcentrale en een hotel.

Politiekantoor

Beach Resort

Het Best Western Hotel Hawar Beach Resort werd in 2014 gebouwd ter vervanging van een verwaarloosd en vervallen eerder gebouwd hotel. Het haventje werd uitgebreid en een shuttledienst met snelle boten vanuit Manama en zelfs Durrat Bahrain, moest de honderden toeristen gaan binnen brengen.
      Maar in 2016 sloot de tent. Best Western trok zich terug en het gebouw verstofte en verviel .
Tulip Inn Hotels zou het inmiddels hebben overgenomen en Southern Tourism doet de PR …

Gastarbeiders

Net als het Hawar Beach Resort, is bijna iedere weg, huis, flatgebouw, fabriek, wolkenkrabber of resort in heel Bahrein gebouwd door gastarbeiders. Bahreini willen niet in de bouw werken.  Ook niet in de scheepsbouw, noch in de olie-industrie.
      Arbeid moet vanuit het buitenland worden ingevoerd en sinds de jaren vijftig komt daarom een constante stroom migranten Bahrein binnen. Zo veel zelfs dat er eind vorig jaar bijna vier keer zo veel buitenlanders dan Bahreini aan het werk waren in het kleine koninkrijk.

De gastarbeiders zijn afkomstig uit India, Bangladesh, Filippijnen, Indonesië, Pakistan, Nepal, Ethiopië, Eritrea, Somalië, Thailand en Sri Lanka, maar ook uit Oost Europa. Ze doen al het werk dat Bahreini niet willen doen, de zogenaamde 3D jobs: Dangerous, Dirty en Demeaning.

Slavenarbeid
De omstandigheden van de gastarbeiders zijn belabberd. Hun “sponsors”, zo worden de bedrijven genoemd die de arbeiders binnenhalen en de contracten opzetten, houden hun paspoorten in, betalen veel te lage lonen en laten ze veel te lang werken.
      De migranten worden ondergebracht met veel te veel in veel te kleine armoedige onderkomens en behandeld als slaven.

City of Strangers

De Amerikaanse antropoloog Andrew M. Gardner deed jarenlang onderzoek naar het wel en wee van vooral de Indiase gastarbeiders in Bahrein en deed er verslag van in zijn boek “City of Strangers”.
      Het boek leest als een opsomming van ellende. Een aaneenschakeling van onderdrukking, geweld, rechteloosheid, intimidatie, minachting en vernedering van de mensen die Bahrein letterlijk hebben opgebouwd tot het land dat het nu is: economisch voortvarend, technisch vooruitstrevend en uiterlijk hypermodern. Toch worden ze met de nek aangekeken. Stank voor dank.

 

Rolf Weijburg's Atlas van de 25 kleinste landen in de wereld

Klik HIER voor alle afleveringen

Details

Categorie: Reizen (301)

Gepubliceerd: 09 februari 2019

Triggy avontuur in Brixton  

In 1978 hadden de Engelsen in Londen het niet zo erg op de Schotten. Ik zal u uitleggen hoe ik dat weet.

      In de zomer van dat jaar huurde de VPRO-Radio een ruim appartement in de Londense wijk Kensington.  Er was namelijk een Engeland-plan bedacht. In veel programma’s zou op diverse manieren aandacht aan Engeland besteed worden. Dat was nodig -vonden wij- omdat het Verenigd Koninkrijk zich aan het heroprichten was.
      Het land was in 1973 samen met Ierland en Denemarken toegetreden tot de Europese Economische Gemeenschap. Dat had die landen veel goed gedaan. Vooral in economische opzicht. (Niet alle Engelsen kennen hun geschiedenis).

Programmamakers -vaak vergezeld door partners en vrienden- reisden af en aan.
      Ik heb daar toen drie weken gezeten. De langste tijd met Dave van Dijk, een groot muziekkenner en vooral liefhebber van Reggae. Iedere dag draaide hij keihard Bob Marley. Daarbij rookte hij heel veel joints, die hij had gedrenkt in sterke hasjolie. Hij raakte dan in trance en kon prachtige verhalen vertellen. Niet alleen over zijn favoriete muziek, maar bijvoorbeeld ook over avonturen in Zweden, want daar kwam zijn vrouw vandaan.
      Iedere keer als hij dat land (toen nog geen lid van de E.U.) inging werd hij door de douane aangehouden en uit de rij gehaald want dat werden vrijwel alle Nederlanders in die tijd. Er werd streng gecontroleerd op drugs.
      Dave had daar zo genoeg van, dat hij een balk onder zijn auto met hasjolie had ingesmeerd. De hasjhonden werden daar dol van, maar de douaniers konden niets vinden.  

Wij maakten ondermeer programma’s over minderheden in Londen. Dave vond dat wij vooral met Jamaicanen moesten praten. Het liefst met muzikanten.
      ‘Maar’ zei Dave, ‘ze praten alleen maar als we ze hasj geven’.

Nu was hasj -geloof het of niet- in die tijd in Londen heel moeilijk te vinden. De wetgeving was erg streng en er stonden zware straffen op als je dat in je bezit had.
      Maar Dave wist een adres: Roots Removal in de toen nog verschrikkelijk criminele wijk Brixton aan de ‘andere’ kant van de rivier. Wij gingen er met de metro heen. Met dure Zwitserse bandrecorders en mooie Japanse fotocamera’s.
      Roots Removal was zo’n 500 meter verwijderd van het metrostation. We gingen lopen.
Dat liep goed af: We hadden geluk gehad, want Roots Removal bleek een ontvangstcentrum voor gestolen en geroofde spullen. Aan de lopende band werden televisietoestellen, autoradio’s, fototoestellen en andere goederen naar binnen gebracht. Die werden daar geheeld.

Voetbal

Op de televisie was de voetbalwedstrijd Nederland-Schotland in de eerste ronde van het wereldkampioenschap voetbal in Argentinië.
Schotland moest met drie doelpunten verschil winnen om door te gaan.
      Vlak voor de wedstrijd was een BBC-interview uitgezonden met onze doelman Jan Jongbloed, die de prachtige volzin liet klinken: ‘I can’t remember when I got three goals behind me’.
      Alle aanwezigen waren voor Nederland, toen ze hoorden dat wij uit dat land kwamen.
Wij kwamen met 1-0 voor, maar daarna scoorden de Schotten in een vlot tempo drie goals. Het werd stil in het zaaltje. De Engelsen vreesden met ons, dat het 4-1 zou worden en dat die Schotten zouden doorgaan naar de volgende ronde. Maar toen scoorde Johnny Rep uit het niets 3-2 en vierden wij gezamenlijk feest.

''Taxichauffeur''

Wij kochten onze hasj en toen wilde Dave weer teruglopen naar het Metrostation. Daar heb ik hem van kunnen weerhouden.
      Bij Roots Removal bleek een soort taxi-chauffeur te horen met een gammele auto. Hij zou ons terugbrengen naar Kensington. Dave bood hem een joint aan en legde en passant uit hoe hij moest rijden, want het was de eerste keer in zijn leven dat hij via één van de bruggen naar de andere kant van de rivier zou gaan.
      De Jamaicanen waren heel blij met hun hasj en vertelden toen de meest verschrikkelijke verhalen over hun positie en hun behandeling in Londen.
Een dag later waren er in de wijk Spitalfields rellen met Indiërs.
      Zij protesteerden tegen een aantal wantoestanden en werden hardhandig door de politie aangepakt.
Dave vond dat ik daar in mijn eentje naar toe moest.
      Zelf had hij nog een herhalingsafspraak met de Jamaicanen.

P.S. Dave van Dijk overleed 10 jaar geleden. Daar schreef ik toen een stukje over, Dit is een aangepaste versie

Klik HIER voor alle Ontmoetingen

Details

Categorie: Reizen (301)

Gepubliceerd: 06 februari 2019

Mysterieus alfabet op Kroatisch eiland KRK

Eettentje

Kijk eens naar deze letters. Kent u dit alfabet?
      Het lijkt een beetje op Grieks en er is enige verwantschap met het Cyrillisch schrift. Maar het is ‘t natuurlijk geen van beiden.
 Ik fotografeerde dit opschrift in oktober 2002 in het plaatsje Baska op het Kroatische eiland Krk.
      Het stond op een eettentje aan de boulevard.
Wij gingen op het terras zitten en onmiddellijk verscheen de uitbater, die mij foto’s had zien maken. Hij wees op het bord en begon enthousiast te ratelen in een moeilijke mixture van Engels en Duits. Maar heel erg duidelijk werd het allemaal niet. Een alfabet ja. Oud ook. Ja. Iets met Kroatië. Met Krk .Iets met een oude taal.
      Omstanders gingen zich ermee bemoeien. Maar dat waren toeristen en die wisten het ook niet. De uitbater bracht een paar drankjes, wees nog eens naar zijn bord en riep ‘’Bistro. Bistro Baska’’.
     Tja. Dat hadden we ook in de gaten. Maar helemaal begrijpen deden we het nog steeds niet. Na de consumpties volgden we de boulevard, waar nog veel meer strandtentjes waren. Maar nergens kwamen we diezelfde letters tegen.

Glagolitisch

Toen ik thuis was, ben ik ben wat gaan zoeken en heb het gevonden. Dit is Glagolitisch, het oudste Slavische alfabet. Ontworpen rond 862/863 door de monniken Constantijn de Filosoof en Methodius. 
      Het schrift werd al vrij snel verdrongen door het Cyrillisch en Latijns alfabet. Alleen in het noorden van Kroatië werd het tot in het begin van de twintigste eeuw nog gebruikt.
     

Uitbater

Het oudste bewaarde Glagolitische schrift is het zogeheten Baska Tablet. Vandaar dat de eigenaar van het eettentje deze letters heeft aangebracht. Aan de hand van onderstaand alfabet is vrij eenvoudig te herleiden wat er staat, NAMELIJK:

BISTRO BASKA

Baska Tablet

Het onderstaande stenen Baskatablet (twee bij één meter) dateert uit ongeveer 1100 en wordt bewaard in het Kroatisch Instituut voor Kunst en Wetenschap in Zagreb.
      Het werd half negentiende eeuw gevonden in de St. Lucykerk nabij Baska. In de tekst wordt duidelijk gemaakt dat koning Zvonimir van Kroatië een stuk land schenkt aan de Benedictijnen.

Baska Boulevard

Baska Strand

 Klik HIER voor alle Ontmoetingen