Priester Tony Agreiter

(Door Rolf Weijburg)

 Ik heb de Paus, de baas van Vaticaanstad, het kleinste land ter wereld, nooit ontmoet. Wel was ik ooit eens ruim een week slechts one handshake van hem verwijderd.
      Ik bevond mij aan boord van het Royal Mail Ship Saint Helena, een post- en vrachtschip met passagiersaccommodatie dat iedere twee maanden van Southampton via Tenerife, Ascension en Saint Helena naar Kaapstad voer, een tocht van ruim drie weken. Eens per jaar duurde de tocht nog een dikke week langer omdat het schip dan eerst vanuit Saint Helena naar het verre Tristan da Cunha voer - het meest geïsoleerde bewoonde eiland ter wereld -, alvorens de boeg richting Kaapstad te draaien.

Sticker

Ik had ingescheept op Tenerife.
      Mijn cabin had drie bedden, één was er bezet door de zwijgzame Mister Davies, een gepensioneerd ambtenaar uit Liverpool op weg naar Kaapstad. Ik sliep op het onderste bed van een stapelbed waarvan het bovenste leeg was. Pas nadat we voor de kust van Ascension Island het anker hadden uitgegooid, kwam daar verandering in.

Ascension

Ascension Island is een militair eiland. Afgezien van het personeel van een grote Brits-Amerikaanse vliegbasis, woont er niemand.
      Als je naar het (toen nog) vliegveldloze Sint Helena, of naar Tristan da Cunha wilde en je had de juiste connecties, kon je met het wekelijkse militaire vliegtuig vanuit Engeland naar Ascension vliegen en daar overstappen op de RMS Saint Helena. Dat was precies wat de man die het bed boven mij kwam bezetten had gedaan.
      Plotseling stond hij in de cabin, een joviale man, voor in de vijftig.
“Hi, my name is Tony Agreiter. Italian passport, German speaking, identity crisis.” waren zijn eerste woorden. Hij kwam uit het noord Italiaanse Bolzano -“we say Brixen” - en was net als ik op weg naar Tristan da Cunha.
      De innemende Italiaan - die eigenlijk Anton heette, maar liever Tony werd genoemd - bleek niet zomaar een passagier. Hij was priester, en dan ook niet zomaar een priester, hij was Apostolisch Prefect van Ascension, Saint Helena, Tristan da Cunha én de Falkland Eilanden. Qua oppervlak misschien wel de grootste parochie in de katholieke wereld (toch al gauw zo’n 6 miljoen km2, meest water, maar toch), die echter niet meer dan in totaal 400 gelovigen telde. Er was in het gebied geen resident priester en geen bisschop, de parochie stond onder direct gezag van de Paus en Monseigneur Tony was door hem persoonlijk aangesteld.
      Hij sprak over hem als een goede vriend.“Very good man, John Paul.”

Lange arm

Tony was de verpersoonlijking van de lange arm van het Vaticaan en zorgde ervoor dat die zelfs tot aan het meest geïsoleerde bewoonde eiland ter wereld kon reiken. Voor buitenstaanders leek het misschien alsof hij, net als een ambassadeur die in een onbetekenend bananenrepubliekje is weggezet, voor straf naar deze uithoek was gestuurd, maar Tony Agreiter vond het fantastisch.
      Het was hem, ondanks de lange reizen, een grote eer om de katholieken op deze verre eilanden te mogen dienen. Zelfs al waren het er, zoals op Tristan da Cunha, maar vier.

Kerkje

Het piepkleine katholieke kerkje daar, dat inmiddels is vervangen door een echt kerkgebouw omdat de katholieke gemeenschap er explosief is gegroeid naar maar liefst 42 gelovigen, bood net genoeg ruimte voor iedereen, inclusief Father Tony.

Begraafplaats

Tony zou nog 7 weken op Tristan moeten blijven alvorens hij met een Zuid Afrikaans vissersschip naar Kaapstad kon varen om van daaruit weer met de RMS Saint Helena terug naar Ascension te gaan. Daar vandaan zou hij dan met een militair vliegtuig naar de Falkland Eilanden vliegen om na een aantal weken via Ascension en Engeland terug te vliegen naar Italië.
      Het was een enorme tocht van enkele maanden lang, die hij eens per jaar ondernam. Een roeping was het, die het woord forensen een hele nieuwe dimensie gaf.

Goddelijk vlees

We voeren door naar Saint Helena waar Tony de mis opdroeg en de dagen doorbracht met de 120 katholieke gelovigen.
      Na een week vertrokken we in zuidwestelijke richting de lege oceaan op voor de acht dagen lange reis naar het eenzame Tristan da Cunha. Al die tijd was de Monseigneur mijn roommate in het stapelbed. Op nog geen meter afstand kon ik de pauselijke en dus goddelijke vibes dwars door het matras tot mij voelen komen.

Op een dag, toen de bijnaam van het gebied, the roaring forties, zich weer eens deed gelden en het schip heftig heen en weer sloeg, was Tony vergeten zijn laden in de ladekast te vergrendelen. De laden waren helemaal opengeschoven waardoor de inhoud, een wel erg uitzonderlijke reizigersgarderobe, zich aan mij kon openbaren.
      Een Sinterklaaspak!, dacht ik nog even, maar het was natuurlijk gewoon Tony’s werkkloffie.
Ik schoof de laden weer terug in de kast en draaide de houten vergrendelingen vast.

Nu pas bedenk ik dat dat beeld de grondslag moet zijn geweest voor de ets die ik pas vele jaren later maakte.

DRESS

 “Dress your own Vatican Citizen”, Rolf Weijburg 2018, kleurets 21x28 cm.

 Monseigneur Anton Agreiter is in 2003, op slechts 69 jarige leeftijd overleden.
      God hebbe zijn ziel.

 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Rolf Weijburg's Atlas van de 25 kleinste landen in de wereld

Klik HIER voor alle afleveringen