Zomer 1982
1. Dämpfer kaputt in Bled
Het begon op de Wurzenpass tussen Villach in het Oostenrijkse Karinthië en Bled in de autonome republiek Slovenië van Joegoslavië. Een vervelende rammel onder mijn Citroën CX. Uitlaat. Dat was duidelijk. Juli 1982.
De pas is 1073 meter hoog, de weg is smal en telt een vrij groot aantal haarspeldbochten. Stoppen was geen optie. Het was nog zo’n veertig kilometer naar het vakantieoord Bled. Vooruit maar. Wij bereiken met fors gerammel en geknal een camping, waar nog diverse andere Nederlanders staan. ’s Avonds maakt de eigenaar een vuurtje en gaat vleesjes roosteren. ‘’Hé pik, kom nog eens langs’’, roept een zwaar opgemaakte mevrouw. Er gaat veel drank om. Slivovich. 45% alcohol. ‘’De pik’’ laat het zelf zien.
De volgende dag ga ik naar een garage in Bled. Joegoslavische volksmuziek schalt door de zaak. De garagist spreekt een beetje Duits. Hij rijdt de wagen naar binnen, krikt hem omhoog en zegt: ‘’Dämpfer kaputt’’. Met veel armbewegingen en dramatisch gezucht maakt hij duidelijk dat hij zal proberen om dit te gaan repareren. Hij schenkt voor ons beiden een ranjaglas slivovitch in en drinkt zijn glas in één teug leeg. ‘’Komt u over een uur of twee maar terug’’.
Ik loop het stadje in en stap een soort winkel-van-sinkel binnen. Ik heb een walkman bij me en koop een cassettebandje. Yugoslavian songs & dances van het Ansambl Branko Milenovic. En dan begin ik aan mijn tocht langs het meer van Bled. Een kilometer of vijf. Op de cassette staan vrolijke maar soms ook melancholische nummers. Bijvoorbeeld dit. Ik doe het rustig aan. Zie hoe een man met grote moeite een karper vangt en op de kant krijgt. Hij maakt met zijn vuist een overwinningsgebaar. De vis wordt in een net bewaard en niet teruggegooid. Hier is karper een delicatesse.
Na een uur of twee kom ik terug in de garage. De monteur maakt mij duidelijk dat de knalpot niet meer te repareren is. Maar dit is het Oostblok. Hij heeft metalen platen en andere materialen tevoorschijn gehaald; heeft scharen, boren, zagen, beitels, schroeven, moeren en ander bric-à-brac gereedschap. Hij gaat een nieuwe knalpot in elkaar zetten. En dan schenkt hij weer twee ranja-glaasjes in.
Ik ga nog maar een keer het meer rond. Zet de cassette weer aan en hoor dit nummer Je kunt vrijwel overal vlak langs het water lopen. Maar niet bij het zomerverblijf van Tito. Joegoslavië is nog een grote eenheid in 1982. Tito, geboren in Ljubljana Slovenië, heeft alles in de hand. Ik drink ergens een sterke kop koffie, waar heel veel suiker inzit, eet een paar met ijs gevulde pannenkoekjes en keer terug bij de garage.
De monteur grijnst. De nieuwe knalpot is klaar, maar hij wijst me erop dat ook de rest van de uitlaat aan vervanging toe is. Hij zal dat ook allemaal in elkaar zetten en dan kan ik aan het eind van de middag weer terugkomen. Opnieuw schenkt hij twee glazen slivovitch in.
Tja.
Zou die man in die tussentijd blijven doordrinken? Ach. Nog maar een keer het meer rond. Nu tegen de klok in. Op het cassettebandje staan nummers uit alle republieken van Joegoslavië. Maar vooral Macedonië, Servië en Bosnië zijn goed vertegenwoordigd. Ik luister nu naar dit nummer.
Als ik uiteindelijk weer in de garage terug ben is alles in orde. De man heeft een geheel nieuwe uitlaat in elkaar geflanst. Ik moet voor die hele dag werken -omgerekend- niet meer dan zestig gulden betalen. We nemen nog een glas. De uitlaat heeft het jarenlang volgehouden.
Voorjaar 2009
2. EEN PITTORESKE PLEK, ZEG!
Pittoresk is een beetje sullig woord. Het staat voor iets wat we mooi vinden. Of in ieder geval mooi moeten vinden.
Schilderachtig, lieflijk, beeldig, beeldend, schattig, romantisch.
Maar het is ook clichématig.
Als je pittoresk op zijn Frans schrijft -pittoresque dus- krijgt het al wat meer inhoud.
Allemachtig prachtig
Onlangs was ik op zo’n pittoresque plekje. Het meer van Bled in het noorden van Slovenië.
Alles voldoet daar aan de definitie. Alles klopt.
Alles is allemachtig prachtig.
In 1982 had ik er al een paar maal omheen gelopen.
Er was weinig veranderd.
Anderhalf uur
Je kunt het meer in een rustig tempo in zo’n anderhalf uur rondlopen.
Steeds zie je het meer in een ander perspectief en steeds blijft het mooi.
Pandjes
En dan die pandjes er langs. Daar wedijvert men ook in rijkdom, pracht en praal.
Afbraakpand
Het is uiteindelijk een hele opluchting als je terug bent in Bled en je ziet dit afbraakpand aan het meer staan.
Hoe dat kan?
Geen idee.
Misschien houden ze het wel in stand om te laten zien dat het hier toch echt ooit Oost-Europa was.
Voorjaar 2009
3. EEN MAAGDELIJK MEER
Als je geen zin hebt om bij het meer van Bled in Slovenië te blijven, ga dan 30 kilometer verderop naar het bijna maagdelijke meer van Bohinj. (Bohinsko Jezero)
Veel onbekender, groter, mooier, minder toeristisch.
Nationaal park
Het ligt enigszins verscholen midden in een nationaal park; het Triglavski Narodni park bij het plaatsje Ukanc.
Je kunt daar mooie appartementen huren van jonge ondernemers, die er alles aan doen om aan te tonen dat hun land tegenwoordig echt bij de Europese Unie hoort.
Avontuurlijk paden
Het meer is ruim vier kilometer lang en één tot twee kilometer breed. Het is onaangetast en ligt fenomenaal tussen hoge -soms besneeuwde- bergen.
Aan de zuidkant kun je er langs lopen over een pad dat langs een smalle weg loopt.
De tocht langs de noordzijde is een stuk avontuurlijker. Er lopen natuurlijke paden langs, maar die zijn behoorlijk moeilijk te volgen.
Je moet laarzen hebben of in ieder geval heel goede wandelschoenen.
Soms moet je door het water waden. Je komt niemand tegen.
In het meer komen riviertjes uit. Met stroomsversnellingen en watervallen. In het park kan je lange wandelingen maken en er zijn ook paden die je met een mountainbike kunt nemen.
Soms zijn er Alpenhutten waar je even kunt uitrusten of zelfs de nacht doorbrengen.
Met de auto kom je hier niet ver. Je kunt komen tot tien kilometer ten westen van het meer bij de waterval van Savica.
Als je die wilt bereiken moet je -lopend- wel een groot hoogteverschil overwinnen.
Bij de ingang staat een bordje dat de beklimming 20 minuten duurt.
Een beetje optimistisch is dat wel.
Ptuj
4.Oudste stad van Slovenië
Straatje 1
Gemeentehuis
Town Tower
Straatje 2
Markt
Bioscoop
Samenselfie
Straatje 3
Drava