The Ghost Fleet of TRUK

(Door Rolf Weijburg)

Chuuk wil zich afscheiden. De dichtstbevolkte deelstaat (50.000 inwoners) van de Federated States of Micronesia (FSM), het op 18 na kleinste land ter wereld, streeft naar onafhankelijkheid. De eilanden hebben schoon genoeg van de betutteling vanuit het centrale gezag in de deelstaat Pohnpei en de ondoorzichtige verdeling van het geld dat vanuit de VS op de federale Micronesische bankrekening wordt gestort in ruil voor Amerikaanse militaire aanwezigheid.

Onafhankelijkheid

Data voor een referendum zijn vanwege corona nu al twee keer uitgesteld, maar hoewel niet iedereen zit te springen om een onafhankelijk Chuuk, blijven de verwachtingen hoog dat  een onafhankelijkheidsreferendum dit jaar dan toch eindelijk doorgaat.

Mocht het ooit zo ver komen, dan zou een onafhankelijk Chuuk met 127 km2 het op vijf na kleinste land ter wereld worden. Maar de effecten zullen veel groter zijn, want waarschijnlijk zou dan ook de hele FSM ophouden te bestaan. De deelstaten Pohnpei en Kosrae die fysiek en cultureel dicht bij elkaar liggen, zouden samen een aparte staat kunnen gaan vormen terwijl het verre westelijke Yap zich logischerwijs bij buurland Palau aan zou sluiten.
      Chuuk zelf zou zich voor zijn financiën waarschijnlijk niet meer tot de VS kunnen wenden, maar ach, China staat maar al te graag klaar om eenzelfde deal met het nieuwe land af te sluiten als de VS met de FSM: heel veel geld voor militaire toegang. Daarbij gaat het, net als in de Tweede Wereldoorlog , vooral om de toegang tot de strategische Chuuk-lagoon.

Lagoon

Truk

Vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog bezette Japan de eilanden van de FSM en daarmee ook Chuuk, dat toen nog Truk heette. Het land vond in de Chuuk-lagoon de ideale plek voor een enorme basis en vanaf 1939 begon het keizerrijk aan de totale metamorfose van de eilanden tot een gigantische gefortificeerde basis.
      Scheepswerven, communicatie centra, ziekenhuizen, wegen, opslagcentra, verdedigingswerken, genoeg barakken voor bijna 50000 manschappen, een basis voor onderzeeërs en een voor watervliegtuigen, vijf vliegvelden en talloze havens werden er aangelegd. In 1943, toen de angst voor een grote geallieerde aanval toesloeg, werd alles nog eens extra versterkt en uitgebreid.

Evacuatie

Begin 1944 was de dreiging van een aanval op Chuuk zo groot dat Japan overhaast aan een evacuatie begon. Maar te laat. Op 16 februari 1944 startte de Brits-Amerikaanse Operation Hailstone. Negen vliegdekschepen met meer dan 500 gevechtsvliegtuigen aan boord ondersteund door een enorme vloot aan torpedojagers, slagschepen, kruisers en onderzeeërs waren opgestoomd naar Chuuk-lagoon.

Zie hier een Amerikaanse nieuwsfilmpje uit die tijd.

https://www.youtube.com/watch?v=I-qqTVsrxb4

Verwoesting

De Japanners waren compleet verrast. Veel gevechtsvliegtuigen werden al vernietigd nog voordat ze konden opstijgen en veel transportschepen werden tot zinken gebracht voordat ze hun kostbare ladingen oorlogsmaterieel hadden kunnen uitladen. Na twee dagen strijd was de complete Chuuk-lagoon basis verwoest. Van de installaties was niets meer over, 45 Schepen waren tot zinken gebracht en bijna driehonderd vliegtuigen neergeschoten. Het was een van de heftigste luchtslagen uit de Tweede Wereldoorlog.
      Zoals de basis in de Chuuk-lagoon vanwege haar omvang en goede vooruitgeschoven strategische ligging met de Amerikaanse basis Pearl Harbor op Hawaii vergeleken kon worden, zo is de aanval en de verwoesting ervan op een macabere manier evenzo vergelijkbaar met de Japanse verrassingsaanval op Pearl Harbor in december 1941.

Wrakken alom

      Chuuk-lagoon werd een gigantisch kerkhof, een massagraf, en de gigantische hoeveelheid scheeps- en vliegtuigwrakken die ook nu nog op de bodem van de lagune ligt is omgedoopt tot de Ghost Fleet of Truk.

Nergens ter wereld liggen zoveel scheeps- en vliegtuigwrakken bij elkaar als in Chuuk, waardoor door de jaren heen een wereldwijde stroom duikers de weg naar het Micronesische atol heeft gevonden.
      Chuuk-lagoon heeft een enorm toeristisch potentieel, zozeer zelfs dat het gezien wordt als een bijna rechtvaardigende ondersteuning van de onafhankelijkheidswens. Immers: als Chuuk-lagoon eenmaal echt wereldberoemd is en iedereen naar Chuuk wil om te gaan wreck diving, zal het voor een onafhankelijk Chuuk de nationale kip met het gouden ei zijn.

A rough place

Vooralsnog lijkt er nog wel het een en ander te moeten gebeuren. Als je wat rondzoekt op diverse duik-websites kom je al gauw dit soort commentaren tegen: “Chuuk is a rough place, not a place for vacationing. If you’re not a diver spending most of the time at sea, stay away from there …”

Voor ons was de vraag, blijven of niet, niet meer van belang. Vanwege corona ging het hele land op slot en na een korte stopover op het vliegveld van Weno vlogen we in een grote bocht over de eilandjes van Chuuk-lagoon en verlieten Chuuk State op weg naar het Amerikaanse eiland Guam.

 

Rolf Weijburg's Atlas van de 25 kleinste landen in de wereld

Klik HIER voor alle afleveringen