Poëzie (250)
- Details
- Categorie: Poëzie (250)
Twintig jaar vrijheid, twintig jaar verraad
Het werkwoord harden wordt in onderstaand sonnet van Ida G.M. Gerhardt twee maal gebruikt. Niet in de zin van hardmaken (staal) of hardworden (verf), maar in de vorm van ‘’niet te harden’’.
Niet verdragen dus of niet uithouden.
Ida Gerhardt schreef het in 1965, twintig jaar na afloop van Wereldoorlog II.
Zij is behoorlijk verbitterd.
Afscheid van Holland
Twintig jaar vrijheid, twintig jaar verraad
aan het edelste. Ik hard u, Holland, niet
met dit gelaat, waarop geschreven staat:
ziehier die zich voor geld aan ieder biedt.
Het valt mij zwaar dat ik mijn land verlaat.
’t Ware tè zwaar als ik het nièt verliet:
gelijk een mens die van een mens weggaat
niet hardend dat hij hem ontluisterd ziet.
Ik had u lief en leerde u verachten.
Holland. Ik groeide op onder uw stem:
Het water dat als kind mij ook wakker riep
wanneer het stormde onder Woudrichem.
Nog gaan de wolken over het Hollands Diep.
Gij zijt mijn land, gij blijft in mijn gedachten.
Ida Gerhardt (1905=1997) ging overigens niet weg uit Nederland. Zij woonde samen met Marie van der Zeyde, die daar geen trek in had.
Wel gingen zij met grote regelmaat naar Ierland.
Hieronder haar handschrift.
Het gedicht werd opgenomen in het literair maandblad Maatstaf. In het novembernummer van 1966.
Dat was Jaargang 14, beginnend in april met een Herdenkingsnummer over de oorlog. Op de voorpagina dit citaat:
Er staat:
Het Westduitse bondsgerechtshof te Karlsruhe heeft uitgemaakt dat joden die zich in de jaren ‘33-‘45 niet hebben gehouden aan Hitlers bevel om de Davidsster te dragen geen aanspraak op schadevergoeding kunnen maken. De redenering is dat zij niet de vernederingen hebben ondergaan, die de wél-dragers hebben getroffen. We kunnen over deze beslissing van alles zeggen. Het verstandigst lijkt ons, dat we ons maar voorbereiden op de dag dat zal worden uitgesproken: joden die niet vergast zijn, hebben al genoeg geboft.
Maatstaf verscheen tussen 1953 en 1999. Ik geloof niet dat er gekende auteurs zijn, die er niet in hebben gestaan. .
Klik HIER voor alle ZoekPoëzie
- Details
- Categorie: Poëzie (250)
De ontheiligde Grote Oorlog
DE vraag in onderstaande verhalende poëzie van Bertolt Brecht is: ‘’Wat is een Ruhrkapitein?’’
Het werk verscheen in 1945 in de bundel Deutsche Satiren. In de originele versie zijn Ruhrkapiteins Ruhrkapitäne. Maar ook dat verschaft geen duidelijkheid, want met de rivier De Ruhr en met binnenvaartschepen heeft het niets van doen.
Het gedicht is opgenomen in de bundel LICHT, een poëzieverzameling van 125 dichters uit meer dan vijftig landen. Gekozen door Amnesty International.
En daar komt de uitleg: Een Ruhrkapitein was in de Tweede Wereldoorlog iemand, die dwangarbeiders vervoerde en daar veel geld aan verdiende.
Het gedicht in de vertaling van Sigrid Lensink-Damen.
De oorlog is ontheiligd
Er wordt, zo heb ik vernomen, in de betere kringen over
gesproken
dat de Tweede Wereldoorlog uit moraal oogpunt
niet op het niveau van de Eerste heeft gestaan. De
Wehrmacht
zou de methoden betreuren waarmee de destructie
van zekere volkeren door de SS werd volbracht. De
Ruhrkapiteins
beklagen zich naar verluidt over de bloedige klopjachten
die hun mijnen en fabrieken met slaven vulden. De
intelligentsia
veroordeelt zo beweert men, de vraag naar dwangarbeiders
van de kant van
de industriëlen, even als de laaghartige behandeling. Zelfs
de bisschoppen
distantiëren zich van deze manier van oorlogvoeren. Kortom
er heerst nu
overal het gevoel dat de nazi’s hun vaderland een uitermate
kwalijke dienst hebben bewezen en dat de oorlog
op zichzelf beschouwd natuurlijk en noodzakelijk door de
buiten alle proporties geraakte en gewoonweg onmenselijke
wijze waarop hij
deze keer werd gevoerd, voor geruime tijd in diskrediet is
gebracht.
Bertolt Brecht(1898-1956) schreef zijn gedicht , toen hij in ballingschap in de VS verbleef.
In 1933 ontvluchtte hij Duitsland, omdat hij vervolgd zou worden voor hoogverraad. De opvoering van zijn stuk De Maatregel werd ruw verstoord.
Hij vluchtte naar Denemarken, woonde in Zweden en Finland en vertrok naar de V.S. waar hij vanwege communistische sympathieën vervolgd werd.
In 1949 keerde hij terug in Duitsland, waar hij in Oost-Berlijn ging wonen.
Het oorspronkelijke gedicht gaat zo
DER KRIEG IST GESCHÄNDET WORDEN
Wie ich höre, wird in den besseren Kreisen davon gesprochen
Daß der zweite Weltkrieg in moralischer Hinsicht
Nicht auf der Höhe des ersten gestanden habe. Die Wehrmacht
Soll die Methoden bedauern, mit denen die Ausmerzung
Gewisser Völker von der SS vollzogen wurde. Die Ruhrkapitäne
Heißt es, beklagen die blutigen Treibjagden
Die ihre Gruben und Fabriken füllten mit Sklavenarbeitern, die Intelligenzler
Hör ich, verdammen die Forderung nach Sklavenarbeitern von Seiten der
Industriellen, sowie die gemeine Behandlung. Selbst die Bischöfe
Rücken ab von dieser Weise, Kriege zu führen, kurz, es herrscht
Allenthalben jetzt das Gefühl, daß die Nazis dem Vaterland
Leider einen Bärendienst erwiesen und daß der Krieg
An und für sich natürlich und notwendig, durch diese
Über alle Stränge schlagende und geradezu unmenschliche
Art, wie er diesmal geführt wurde, auf geraume Zeit hinaus
Diskreditiert wurde.
Klik HIER voor alle ZoekPoëzie
- Details
- Categorie: Poëzie (250)
De smalle mens
Wie is de grote dichter in dit hekeldicht van E. du Perron?
Daar is bijna een eeuw geleden druk over gespeculeerd.
Er waren tijdgenoten en collega-dichters, die er bepaald niet gerust op waren, want de poëet komt er niet zo best vanaf.
Maar...
Ze konden na een tijdje gerust zijn. Du Perron gaf er in 1934 antwoord. op
Zelfspot! Hij was het zelf.
|
De grote dichter
't Is 't morgenuur. De grote dichter heeft
zijn snor geknakt, zijn wangen ongeschoren,
en mediteert. De taak is hem beschoren
te mediteren over Al-wat-leeft.
De nachtmuts is hem schuins van 't hoofd gegleden,
het linkeroor begraven; hij zit opgericht,
in bed nog, alle knokkels onder het gezicht.
O God! ééns zal men horen: ‘Hij is overleden’.
Bitter vooruitzicht. En hij vouwt zijn handen,
zonder te weten, dat verstaat zich, en zijn vrouw
komt binnen, met een knoedel op het hoofd, en trouw
geeft hij de sterke kus der ongewassen tanden.
|
|
|
|
|
|
|
Uit: De smalle mens (1934)Panoptikum op rijm(Heropend Mei '33)IN 1925, na mijn ‘verzamelde werken’ gebundeld te hebben onder de weinig innemende titel Bij Gebrek aan Ernst en mijzelf onder pseudoniem te hebben laten overlijden, dacht ik afgedaan te hebben met het schrijven. Het misverstand tussen mij en onze literatuur leek mij toen een uitgemaakte zaak. Ik moest nog beter ondervinden hoezeer de schrijflust dwingen kan. Nauweliks 2 maanden later schreef ik voor mijzelf een verhaal, daarna, binnen enkele dagen, een handvol hekeldichten die ik apart liet drukken in beperkte oplage onder de titel Het Bozige Boekje. Wie in dat boekje belang stellen zou was mij niet duidelik; ik dacht eigenlik niemand dan twee of drie vrienden, en misschien dacht ik zelfs dat niet, maar wilde ik dat denken. In de definitieve druk van mijn verzen (Mikrochaos) liet ik deze weg. Nu ik het oudere boekje terugvind en doorblader, zie ik dat rijmwerk terug als minder poëties dan ooit tevoren, maar wordt de bedoeling ervan mij ook duideliker: in werkelikheid was ik ook toen, slechtverhuld door een schijnmantel van kunst, als polemist bezig. Daar de bundel waarin zij voorkomen niet meer in de handel is, breng ik hier een keuze bijeen, als rijm-panoptikum met wat prozakommentaar. Zelfs in hun onderwerpen staan zij zo dicht bij mijn latere antipatieën.. Hier is de grote dichter wiens realiteit mij toen onverenigbaar zal hebben geleken met zijn talent of de wereld van zijn poëzië. De strijd tegen zo'n kontrast is al te gemakkelik gewonnen, maar ik was zelf zoekende naar mijn postulaten. Dat het dichterlike van de grote dichter juist bestond uit het aanvaarden en tegelijk ontkennen van zijn realiteit, van wat misschien eens lijflik tot zijn poëzie behoord had maar onweerhoudbaar zich bij zijn realiteit was gaan schikken, ontging mij. Ik maak er mij geen verwijt van; de grote dichter gaat onverminderd aan mijn vers voorbij! |
|
|
Klik HIER voor alle ZoekPoëzie |
- Details
- Categorie: Poëzie (250)
De IJssel bij Veecaten
Het is maart. De lente komt eraan.
En als het lente wordt, denk ik even aan het gedicht van Ida Gerhardt:
Herinnering
’t Wordt voorjaar langs de IJssel bij Veecaten
Wolken en licht, in wisselende staten,
scheppen een Voerman, een opalen zwerk
dat hemels is en Hollands bovenmate.
Jan Voerman
''Gezicht op de IJssel bij bewolkte dag'': Jan Voerman
Ik ben er even naar toe geweest. Veecaten bestaat niet meer.
Het was een gehucht aan de IJssel halverwege Zwolle en Kampen en werd in de tweede helft van de vorige eeuw vrijwel geheel verzwolgen door de rivier. Een paar resterende huizen horen nu bij ’s Heerenbroek, dat ook niet veel meer dan een gehucht is.
Het bordje herinnert er aan net als de Veecaterweg.
Tot 1937 bestond de gemeente Zalk en Veecaten.
Zalk ligt aan de andere kant van de rivier en is in het seizoen te voet of per fiets met een pontje te bereiken.
De IJssel bij Veecaten (1)
Ida Gerhardt (1905-1997) wist waar ze het over had. Zij was van 1939 tot 1951 lerares klassieke talen aan het Gemeentelijk Lyceum in Kampen.
Zij woonde daar aan de IJsselkade met uitzicht op de rivier.
Ida Gerhardt kreeg in 1980 de P.C.Hooftprijs.
Pad naar het pontje
’s Heerenbroek
De IJssel bij Veecaten (2)
De IJssel bij Veecaten (3)
De IJssel bij Veecaten (4)
Wegwijzer
Klik HIER voor alle ZoekPoëzie
- Details
- Categorie: Poëzie (250)
Drie vrouwen in een Rode Mercedes
Als je altijd alles bewaart in zakken en dozen, komt er een moment dat je het wilt gaan ordenen.
Je komt dan altijd iets tegen, waardoor er niets van dat ordenen komt.
Je leest, je denkt, je leest nog eens, je raakt vertederd, je begint te twijfelen, kortom ....
Het was mei 2002. Ik had iets te vieren en huurde het etablissement in mijn gehucht af.
Er kwamen veel mensen uit de Grote Stad naar het buurtschap op de Hoeksche Waard.
Veel van hen waren er nog nooit geweest.
Drie vrouwelijke collega’s kwamen in een Rode Mercedes.
Dat zorgde voor de nodige inspiratie.
Lees hier de dichterlijke eruptie van Dini, Ineke en Fieneke.
Subcategorieën
Poëzie Aantal artikelen: 125
Twee maal de helft en een geel strikje
Pagina 5 van 27