Een doorwrocht werk
In augustus 2020 schreef ik onderstaand stukje over Voorstraten in Nederland. Ik schreef er toen niet bij, dat mij diverse keren gevraagd is of er een boekje van komt. Ik zei dan altijd nee. Mijn stukjes zijn kortstondige impressies, waarbij ik de geschiedenis slechts oppervlakkig aansnij. Dat is een bewuste keus.
Maar nu heeft een ander in die behoefte voorzien. Het is de oud-leraar Nederlands Henk Witte, die een boek heeft geschreven onder de titel ‘’De geschiedenis van de Voorstraat in Nederland’’. Het is deel 1. Een tweede deel zal snel volgen.
In dit eerste deel zijn 28 Voorstraten beschreven.
Later komen er nog 29 aan bod. Henk Witte weet dat er in totaal 108 Voorstraten in Nederland zijn, zodat er dus 51 straten onbesproken blijven.
Ik vond dat in eerste instantie enigszins arbitrair. Want waarom zou je bij zo’n project niet naar volledigheid strevn?
Maar de auteur geeft zelf het antwoord. Er zijn straten met een rijke historie, maar er zijn er ook, die in de luwte zijn gebleven. Daar valt niet zoveel over te vertellen..
Het is een mooi boek met veel fotomateriaal. Witte heeft die Voorstraten niet zelf bezocht, maar baseert zich op veelal historisch materiaal, dat hem onder meer is aangereikt door mensen van historische en heemkundige verenigingen. Hij put ook veel uit stads-, dorps- en gemeentearchieven, waardoor het een doorwrocht maar toch goed leesbaar boek is geworden.
Uitgegeven door Betelgeuze en te koop voor 24,95 Euro.
En dit schreef ik eerder:
Het grote Voorstraten-alfabet
Sinds april 2010 ga ik met een oude ansichtkaart op zak naar een Voorstraat ergens in dit land. Ik probeer dan vanuit dezelfde positie een foto te maken en zo een indruk te geven hoe het vroeger was en hoe het nu is. Ik spreek met mensen die daar wonen. Mijn ervaring is dat ze zoiets leuk vinden. En als ze zelf het antwoord niet weten, kennen ze altijd wel iemand die in hoge mate geïnteresseerd is in het verleden van zijn of haar dorp.
Voorstraten vind je vooral in dorpen en stadjes op de Zuid-Hollandse en Zeeuwse eilanden. Maar ze zijn er ook in andere provincies; veel in Friesland bijvoorbeeld. De straat is vaak HET centrum van het dorp. De mooiste panden, de beste winkels, het –voormalig- raadhuis, één of meer kerken. Nederland heeft ruim 100 Voorstraten. In België zijn er ook een paar net als in Zuid-Afrika. En er is er één in de Caraiben. Tot nu toe heb ik er 108 beschreven.
Sommige Voorstraten uit het verleden hadden een andere naam gekregen. Sommige Voorstraten bleken volledig verdwenen te zijn. Soms ook was er een fout gemaakt bij de Ansichtkaartenmaker of bleek de straat in het spraakgebruik alleen maar De Voorstraat.
Hieronder een overzicht van alle tot nu toe geplaatste bijdrages. En ook de kortste, de langste en Inclusief mijn persoonlijke voorkeur van de drie mooiste Voorstraten in dit land. Als u daar anders over denkt hoor ik dat graag.
(Ontwerp: Wim Bloemendaal)
Noord-Holland
25: Velsen-Zuid Noord-Holland
26: Wijk aan Zee Noord-Holland
27: Egmond aan Zee Noord-Holland
81: Nederhorst den Berg Vechtstreek
Zuid-Holland
1: Stad aan 't Haringvliet Goeree-Overflakkee
2: Den Bommel Goeree-Overflakkee
4: Dirksland; Goeree-Overflakkee
5: Noordwijk Zuid-Holland
7: Piershil Hoeksche Waard
8: Middelharnis Goeree-Overflakkee
10: Oud-Beijerland Hoeksche Waard
13: Maassluis Zuid-Holland
14: Dordrecht Zuid-Holland
15: 's Gravendeel Hoeksche Waard
16: Brielle Voorne-Putten
17: Sommelsdijk Goeree-Overflakkee
18: Lekkerkerk Krimpenerwaard
23: Oude Tonge Goeree-Overflakkee
24: Nieuw-Beijerland Hoeksche Waard
30: Melissant Goeree-Overflakkee
31: Mijnsheerenland Hoeksche Waard
34: Ameide Alblasserwaard
39: Katwijk aan Zee Zuid-Holland
40: Ooltgensplaat Goeree Overflakkee
42: Zuid-Beijerland Hoeksche Waard
46: Klaaswaal Hoeksche Waard
48: Numansdorp Hoeksche Waard
49: Oostvoorne Voorne-Putten
50: Poeldijk Westland
51: Groot Ammers Alblasserwaard
53: Stellendam Goeree-Overflakkee
57: Zuid-Beijerland (2) Hoeksche Waard
58: Voorschoten Zuid-Holland
66: Bergambacht Krimpenerwaard
68: Nieuwe-Tonge Goeree-Overflakkee
69: Woubrugge Groene Hart
72: Spijkenisse Voorne-Putten
77: Delft Zuid-Holland
78: Katwijk aan den Rijn Zuid-Holland
79: Roelofarendsveen Groene Hart
84: Delfshaven Rotterdam
85: Katwijk aan Zee (2) Zuid-Holland
105: Alphen aan den Rijn Zuid-Holland
Zeeland
3: Wissenkerke Noord-Beveland
9: Colijnsplaat Noord-Beveland
12: Kortgene Noord-Beveland
19: Sint-Annaland Tholen
21: Stavenisse Tholen
29: Sint Philipsland Zeeland
41: Oud-Vossemeer Tholen
47: Rilland Zuid-Beveland
56: Yerseke Zuid-Beveland
70: Groede Zeeuws-Vlaanderen
71: Kats Noord-Beveland
80: West-Souburg Walcheren
87: Bruinisse Schouwen-Duiveland
89: Cadzand Zeeuws-Vlaanderen
Noord-Brabant
22: Dinteloord West-Brabant
28: Fijnaart West-Brabant
37: Princenhage West-Brabant
38: Klundert West-Brabant
43: Willemstad West-Brabant
44: Nieuw-Vossemeer West-Brabant
60: Almkerk Land van Altena
82: Roosendaal West-Brabant
83: Moerdijk West-Brabant
86: Nieuw-Vossemeer (2); Tentoonstelling Voorstraatdorpen
106: Heesbeen Land van Heusden
107: Vlijmen, Land van Heusden
108: Werkendam Land van Altena
Gelderland
6. Asperen Gelderland
11: Beesd Betuwe
32: Buren Gelderland
36: Ammerzoden Bommelerwaard
45: Heukelum Tielerwaard
54: Maurik Betuwe
61: Velddriel Bommelerwaard
74: Hedel Bommelerwaard
99: Echteld Betuwe
100: Lienden Betuwe
Utrecht
35: Vianen Utrecht
55. Kockengen Utrecht
59: Woudenberg Utrecht
67: Woerden Utrecht
75: Vreeland Utrecht
Overijssel
52: Hardenberg Overijssel
90: Zwolle Overijssel
91: Grafhorst Overijssel
92: Kampen Overijssel
Friesland
20: Kollum Friesland
33: Stavoren Friesland
62: Harlingen Friesland
63: Makkum Friesland
64: Tzummarum Friesland
65: Franeker Friesland
88: Holwerd Friesland
93: Achlum Friesland
94: Tzum Friesland
95: Arum Friesland
101: Anjum Friesland
102: Scharnegoutum Friesland
103: Buitenpost Friesland
104: Zwaagwesteinde Friesland
Groningen
97: Bad Nieuweschans Groningen
98: Oudeschans Groningen
Nederlandse Antillen
België
Voorstraten die niet meer bestaan:
12: Kortgene Noord-Beveland
25: Velsen-Zuid Noord-Holland
37: Princenhage West-Brabant
47: Rilland Zuid-Beveland
49: Oostvoorne Voorne-Putten
54: Maurik Betuwe
64: Tzummarum Friesland
71: Kats Noord-Beveland
78: Katwijk aan den Rijn Zuid-Holland
Voorstraten die nooit bestonden:
13: Maassluis Zuid-Holland
31: Mijnsheerenland Hoeksche Waard
42: Zuid-Beijerland Hoeksche Waard
56: Yerseke Zuid-Beveland
69: Woubrugge Groene Hart
83: Moerdijk West-Brabant
87: Bruinisse Schouwen-Duiveland
89: Cadzand Zeeuws-Vlaanderen
93: Achlum Friesland
95: Arum Friesland
102: Scharnegoutum Friesland
108: Werkendam Land van Altena
De langste: 14: Dordrecht Zuid-Holland
De kortste: 68: Nieuwe-Tonge Goeree-Overflakkee
De mooisten:
58: Voorschoten Zuid-Holland
8: Middelharnis Goeree-Overflakkee
62: Harlingen Friesland
Voorschoten
Harlingen
Middelharnis