Dakruiters & groententaartjes
Voorstraten vind je vooral in dorpen en stadjes op de Zuid-Hollandse en Zeeuwse eilanden. Maar ze zijn er ook in andere provincies. In België zijn er een paar net als in Zuid-Afrika. En er is er één op Sint Maarten in de Caraïben.
De Voorstraat, die vaak van de haven -of de dijk- naar het centrum gaat, is vrijwel altijd de belangrijkste straat. De mooiste panden, de beste winkels, het -voormalige- raadhuis en ook een kerk.
Aan de hand van oude ansichtkaarten en recente foto’s portretteer ik een aantal van die Voorstraten.
Hoe was het en hoe ziet het er nu uit.
Cadzand Zeeuws-Vlaanderen
Dit is Voorstraat in Cadzand (Kadzand), vlakbij de kust in Zeeuws-Vlaanderen. Althans: dat staat op de kaart.
Maar op mappen kon ik die Voorstraat nergens vinden.
Dus benaderde ik de mensen achter de site http://cadzandgeschiedenis.nl
Van Bert Voets kreeg ik snel dit antwoord:
''Foto uit 1905. Dit is de Mariastraat vanuit het zuiden gezien. Achteraan staat de pastorie, gebouwd in 1894, en daarachter de N.H. kerk met de dakruiter. De Mariastraat maakt bij de kerk een bocht naar rechts. Vanaf daar heette de straat de Achterweg. Na 1950 werd de hele straat Mariastraat genoemd. Voorstraat is een foutje van fotograaf Van Overbeeke''.
De Mariakerk met dakruiter is er nog. Maar bij de bevrijding in oktober 1944 werden de gebrandschilderde ramen vernield. De pastorie werd in 1957 afgebroken en maakte plaats voor een kleinere consistorie.
Een aantal panden in de Mariastraat is afgebroken; hier en daar is driftig gerenoveerd. Bij de bevrijding werd ook een aantal huizen vernield. Het winkel- en middenstandsaanbod is nu uiterst bescheiden.
Het witte pand links met inmiddels een schuine aanbouw is café-restaurant De Hemelse Vrede. In 1905 was dat nog Du Commerce.
Eén van de opmerkelijkste pandjes is de oude smederij, een Rijksmonument.
Smederij
De travalje is van hout en werd later -her-opgericht.
Ooit stond er een stalen travalje voor ‘’de Smidse’’.
Foto: 1928,Cadzand geschiedenis. De heren Anton Brevet, Willem Robijn en Michiel Bruijnooge.
Oud Gemeentehuis
Cadzand was tot 1970 een zelfstandige gemeente. Van 1950 tot de herindeling was dit het raadhuis. Eerst ging het dorp over naar Oostburg, maar sinds 2003 is het onderdeel van de gemeente Sluis.
Dat er op de kaart Kadzand staat is niet zo verwonderlijk.
Volgens De Plaatsengids werd de naam van het dorp ook geschreven als Katzant, Katsandt, Katsand, Cadezant, Cassant, Kadsand, Kadzand, Cadesand, Cadsant en Caedsant.
Op een bordje in de straat lees ik dat Cadzand staat voor ''lage dijk''.
De Hemelse Vrede
Er is een Thaise scampisoep voor € 8 en de dagspecialiteiten waren vorige week een Schnitzel Salsasaus of een groententaartje, beiden voor € 16.50
Vredesvlam
Voor de kerk bevindt zich dit monumentje: Een Wereldvredesvlam. Opgericht in 2004.
‘’Achterweg’’
De Mariastraat maakt bij de kerk inderdaad een buiging naar rechts en vormt zo een soort halve kerkring. Dat was dus ooit de Achterweg.
Mogelijk heeft de fotograaf gedacht, dat er bij een Achterweg een Voorweg of -straat hoort. Dat zou een verklaring voor het foutje kunnen zijn.
Rond 1905 werd overigens regelmatig een tekst op de voorkant van een briefkaart geschreven. Daar was meer ruimte.
De kaart is geschreven door meneer of mevrouw M.Vermeulen. L(ieve?) M wordt hartelijk bedankt voor de aangename verrassing, die al genuttigd is bij de koffie.
Klik HIER voor alle Voorstraten; incl. de mooiste, kortste en langste