Kades langs de Wetering
Voorstraten vind je vooral in dorpen en stadjes op de Zuid-Hollandse en Zeeuwse eilanden. Maar ze zijn er ook in andere provincies.
De Voorstraat, die vaak van de haven -of de dijk- naar het centrum gaat, is vrijwel altijd de belangrijkste straat.
De mooiste panden, de beste winkels, het -voormalige- raadhuis en ook een kerk.
Aan de hand van oude ansichtkaarten en recente foto’s portretteer ik een aantal van die Voorstraten.
Hoe was het en hoe ziet het er nu uit.
Woubrugge Groene Hart
Dit is -volgens de kaart- de Voorstraat in Woubrugge, een dorp aan het Braassemermeer in het Groene Hart ten oosten van Leiden. Een fiets-en voetgangerspad langs de zogeheten Woudwetering, een kanaal.
Het pad heet overigens geen Voorstraat, maar staat bekend als de Comriekade.
Aan de overkant loopt ook een smal pad. Dat is de Van Hemessenkade.
Er is veel veranderd aan de beide kades. Het huis links op de oude foto is afgebroken. Ook de huizen ernaast bestaan niet meer. Alleen het huis rechts op de foto is er nog, zij het dat het opgeknapt is en fel wit geverfd.
Het viel overigens niet mee om die plek te ontdekken. Maar een meneer op leeftijd, die hier geboren is en er nog steeds woont, weet het zeker.
Hij weet ook dat de kades vroeger in het spraakgebruik Voorweg en Voorstraat genoemd werden.
Woudwetering
Ik benaderde Jaap Haasbroek, samensteller van het boekje ‘Woubrugge aan de Wetering’ met de vraag waarom die namen veranderd zijn.
Het antwoord is eenvoudig. Het gebruik van straatnamen werd in Woubrugge pas in 1946 ingevoerd. Tot die tijd werden huizen aangegegven met de wijk (A-H) en een nummer. De kades langs de Wetering hadden in het spraakgebruik inderdaad niet de namen die ze in 1946 kregen.
Dorpskerk
Eén van de markantste bouwsels is de Hervormde Dorpskerk uit de zeventiende eeuw. Overal in het plaatsje zie je de kerk, die momenteel gerestaureerd wordt.
De kerk is ‘toegewijd’ aan Jan de Bakker, die in 1522 pastoor in Jacobswoude werd. Omdat het dorp meeging met de Reformatie werd hij vier jaar later veroordeeld tot de brandstapel.
Gereformeerde kerk
Het is behoorlijk gelovig in Woubrugge, want aan de overkant (midden) is de gereformeerde kerk.
Oude Raadhuis
Woubrugge was t/m 1990 een zelfstandige gemeente. Tegenwoordig is het onderdeel van Jacobswoude.
Het oude raadhuis is nu restaurant Disgenoten. Met een terras aan het water. Er is onder meer eendenborstfilet met pompoen.
Bedrijvigheid
Er was altijd veel bedrijvigheid aan de Woudwetering. Jaap Haasbroek schrijft:
‘ Woubrugge, ontstaan in de tweede helft van de 16e eeuw, bestond uit bebouwing aan beide kanten van de Woudwetering. De (binnen-)vaart-route van de Zeeuwse wateren naar de Zuiderzee kwam door de Wetering, dit als gevolg van de verplichting om bij gebruik van die route tol te betalen in Gouda en Haarlem. Door de ligging vlak bij de Braassemer- en Haarlemmermeer was de Wetering een geschikte plaats om goed weer / wind af te wachten voor de oversteek van deze meren. Een goede gelegenheid om reparaties aan het schip te doen en/of "boodschappen". Daardoor ontwikkelde het dorp zich aan beide zijden van de Wetering met scheepswerven en handel, allen georiënteerd op het water. Langs beide zijden van de Wetering is in de loop der jaren een pad ontstaan (oorspronkelijk bestaande uit bruggetjes tussen de percelen)’.
Turfsteker
Dit beeld van een turfsteker staat op de Woubrugsebrug over de Wetering. Een verwijzing naar het uitvenen van de polders in de omgevng in de 18e en 19e eeuw.
Gemaakt door Marijke de Waard-Clay.
En.... als u toch in Woubrugge bent ga dan ook even naar het Museum van Hemessen.
Meer Voorstraten
1: Stad aan 't Haringvliet Goeree-Overflakkee
2: Den Bommel Goeree-Overflakkee
3: Wissenkerke Noord-Beveland
4: Dirksland; Goeree-Overflakkee
5: Noordwijk Zuid-Holland
6: Asperen Gelderland
7: Piershil Hoeksche Waard
8: Middelharnis Goeree-Overflakkee
9: Colijnsplaat Noord-Beveland
10: Oud-Beijerland Hoeksche Waard
11: Beesd Betuwe
12: Kortgene Noord-Beveland
13: Maassluis Zuid-Holland
14: Dordrecht Zuid-Holland
15: 's Gravendeel Hoeksche Waard
16: Brielle Voorne-Putten
17: Sommelsdijk Goeree-Overflakkee
18: Lekkerkerk Krimpenerwaard
19: Sint-Annaland Tholen
20: Kollum Friesland
21: Stavenisse Tholen
22: Dinteloord West-Brabant
23: Oude Tonge Goeree-Overflakkee
24: Nieuw-Beijerland Hoeksche Waard
25: Velsen-Zuid Noord-Holland
26: Wijk aan Zee Noord-Holland
27: Egmond aan Zee Noord-Holland
28: Fijnaart West-Brabant
29: Sint Philipsland Zeeland
30: Melissant Goeree-Overflakkee
31: Mijnsheerenland Hoeksche Waard
32: Buren Gelderland
33: Stavoren Friesland
34: Ameide Alblasserwaard
35: Vianen Utrecht
36: Ammerzoden Bommelerwaard
37: Princenhage West-Brabant
38: Klundert West-Brabant
39: Katwijk aan Zee Zuid-Holland
40: Ooltgensplaat Goeree Overflakkee
41: Oud-Vossemeer Tholen
42: Zuid-Beijerland Hoeksche Waard
43: Willemstad West-Brabant
44: Nieuw-Vossemeer West-Brabant
45: Heukelum Tielerwaard
46: Klaaswaal Hoeksche Waard
47: Rilland Zuid-Beveland
48: Numansdorp Hoeksche Waard
49: Oostvoorne Voorne-Putten
50: Poeldijk Westland
51: Groot Ammers Alblasserwaard
52: Hardenberg Overijssel
53: Stellendam Goeree-Overflakkee
54: Maurik Betuwe
55. Kockengen Utrecht
56: Yerseke Zuid-Beveland
57: Zuid-Beijerland (2) Hoeksche Waard
58: Voorschoten Zuid-Holland
59: Woudenberg Utrecht
60: Almkerk Land van Altena
61: Velddriel Bommelerwaard
62: Harlingen Friesland
63: Makkum Friesland
64: Tzummarum Friesland
65: Franeker Friesland
66: Bergambacht Krimpenerwaard
67: Woerden Utrecht
68: Nieuwe-Tonge Goeree-Overflakkee
Voorstraten die niet meer bestaan:
12: Kortgene Noord-Beveland
12A: Kats Noord-Beveland
25: Velsen-Zuid Noord-Holland
37: Princenhage West-Brabant
47: Rilland Zuid-Beveland
49: Oostvoorne Voorne-Putten
54: Maurik Betuwe
64: Tzummarum Friesland
Voorstraten die nooit bestonden:
13: Maassluis Zuid-Holland
31: Mijnsheerenland Hoeksche Waard
42: Zuid-Beijerland Hoeksche Waard
56: Yerseke Zuid-Beveland
69: Woubrugge Groene Hart