Details

Categorie: Algemeen (571)

Gepubliceerd: 28 december 2015

Van Haarlem naar Noord-Korea

Vorig jaar deed ik het voor ’t eerst: Een soort jaaroverzicht maken.
      Een overzicht van de meest gelezen dan wel meest becommentarieerde berichten op mijn blog.
Per maand heb ik er een stukje uitgehaald.
      Vandaag januari t/m juni

19 Januari

 
De Antwerpseweg bij Roosendaal

Ik reed op de Antwerpseweg van Roosendaal naar de grens bij Nispen en Essen (België) en voelde mij onrustig worden. Er was iets met die weg. Ik wist het zeker.
      Maar wat?
Ik woonde van 1968 tot 1972 in Roosendaal. Vlakbij die weg. Althans bij die plek, want de weg was er toen nog niet. Pas later –in 1991- werd die weg geopend. Een vierbaans autoweg met gelijkvloerse kruisingen. En toen ik dat bedacht wist ik het. De Antwerpseweg was geen vier banen breed meer, maar twee banen.

Vangrails

    
Hier en daar waren aan de kant loze vangrails te zien, die voorheen in het midden van de weg lagen. Er lagen grasbanen waar rijbanen waren. Curieus. De weg was gedowngraded.
      Waarom investeer je in een vierbaansweg en investeer je opnieuw om er weer twee banen van te maken?
Daar moest een bijzondere reden voor zijn.

Grasbanen

  

Die bijzondere reden bleek een Roosendaler te zijn. Piet Langen. Hij woont dicht op de weg en begon in 1991 procedures. Er werd ondanks een snelheidslimiet van 100 km per uur volgens hem veel te hard gereden. Daarom was de weg onveilig.
      Bovendien was de weg te lawaaiig. De toegestane decibellen zouden overschreden worden.  
Aanvankelijk kreeg Piet Langen geen poot aan de grond. Volgens de gemeente was er eigenlijk niets aan de hand. En ook bij raadsleden vond hij geen gehoor. Maar meneer Langen hield vol en nam contact op met de provincie, omdat het om een provinciale autoweg (N262) ging. Opnieuw schreef hij bezwaarschriften en benaderde hij politici. Aanvankelijk ook zonder resultaat.
      Maar hij zette door. En warempel; in 2004 boekte hij zijn eerste succes. De provincie besloot om een snelheidsbeperking in te voeren. Op de rijbaan van Nispen naar Roosendaal mocht voortaan niet harder dan 70 km. worden gereden, maar aan de andere kant van Roosendaal naar Nispen mocht men gewoon 100 km. blijven rijden.
      Een halfslachtige en merkwaardige oplossing, vond Piet Langen. Hij ging door en bleef de provincie bestoken.
En jawel na twintig jaar kreeg hij gelijk. Besloten werd om de rijbanen te halveren. Daarnaast kwamen rotondes op de plaats waar gelijkvloerse kruisingen waren en het lawaaiige betonnen wegdek werd vervangen door asfalt.  Bovendien geldt op de hele weg een snelheidsbeperking van 70 km. Het werd in 2012 allemaal  uitgevoerd.

2 februari

Haarlem, zijn dichters, zijn drukker, zijn Markt

               

In het mooie ambachtelijke gedicht hieronder van Adriaan Morriën passeert een andere dichter. Dat is Willem Bilderdijk, die zijn laatste vier jaren van 1827 tot eind 1831 in dit huis woonde. Het staat op de Grote Markt in Haarlem. Boven het zolderraam is een plaquette aangebracht om de dichter te eren.
      Een ander eerbetoon is er voor de ‘’eerste drukker’’. Dat is het grote beeld van Laurens Janszoon Coster (Lautje), de –zeggen ze in Haarlem en omstreken- uitvinder van de boekdrukkunst. Het Kenaupark is vernoemd naar Kenau Simonsdochter Hasselaer, een verzetsvrouw die tegen de Spanjaarden vocht.  De Bavoklokken zijn van de Grote Sint Bavokerk, die ook op de Grote Markt staat en de Hout is de Haarlemmerhout, een bos aan de zuidrand van de stad.   

Van Adriaan Morriën

HAARLEM

Ik wilde zo graag in Haarlem wonen
In een oud rustig huis aan de Leidsevaart.
Om ’s avonds te luistren naar ’t ruisen der bomen
Waardoor de zeewind van Holland gaat.

Om voor het slapen het spel te horen
Der Bavoklokken, zo helder en zacht…
Door ’t venster zie ik nog juist de toren,
Het kerkdak reeds donker van de nacht.

Om ’s Zondags over het marktplein te wandlen
Waar Haarlems eerste drukker troont,
Het boek onveranderlijk in zijn handen,
Voor ’t huis waar later een dichter heeft gewoond.

De lente komt er zo vriendelijk binnen
Door bolwerk en Hout, langs singel en gracht;
Dan kan op een ochtend de zomer beginnen
Vol schaduw en zon en met bloemen bevracht.

De kinderen aarzelen blij op de bruggen
En zien het water dat blinkt in het licht
En horen de stad vol van zomergeruchten
En halen de hemel vlak voor hun gezicht.

In ’t najaar vallen nergens de bladen
Zo overvloedig als achter de Hout
En krakend loopt men de bedolven paden
De zon gaat er wenend onder in goud.

De zon komt er ritselend op in de morgen
Als de duif reeds boven het Kenaupark stijgt
En de stad nadromend over nachtelijke zorgen
Rondom het geluid van de melkauto zwijgt.

De winter strooit er zijn sneeuw op de daken
En vriest de singel en grachten dicht,
En oud is ’t geluid dat de stilte doet kraken,
’t Verlangen ontdooit in een vrouwengezicht.

De nacht staat van sterren en koude te tintelen,
De kerk met haar voorhoofd en schouders vol sneeuw,
Laat voordat ik inslaap har klokkenspel rinkelen
En zwijgt dan een uur of een donkere eeuw.

Plaquette



Lautje

         

Grote Sint Bavo

  

De kerk werd gebouwd tussen 1370 en 1538. Daarna volgden diverse restauraties.

Graf

  

De vloer van de kerk bestaat alleen uit grafzerken. Zo’n 1500.  Daaronder: Frans Hals. Willem Bilderdijk was de laatste die hier begraven werd. De begrafenis werd ondermeer bijgewoond door de  17-jarige Nicolaas Beets, die later in zijn Camera Obscura ondermeer over de Haarlemmer Hout zou schrijven.  

Grote Markt Stadhuis

   

Grote Markt Vleeshal

   

Grote Markt Etablissement Brinkmann

   

Sint Bavo Müllerorgel

                  

Het Müllerorgel in de kerk werd bespeeld door een zeer jeugdige Mozart (10 jaar). Ook Hȁndel speelde erop.

29 maart (Nieuwe woorden)

Vaginayoghurt & Protestharnas

Wiebelzetel

Op 26 mei gaan de leden van de Provinciale Staten de Eerste Kamer samenstellen. Als alle leden op hun eigen partij stemmen komt de regeringscoalitie –inclusief de gedoogpartijen- op 36 zetels. Dat zijn er twee te weinig.
      Maar… er zijn trucjes mogelijk om toch tot een meerderheid te komen. Dat is de dans om de zogeheten wiebelzetels. SGP’ers bjjvoorbeeld kunnen op de Christen Unie stemmen om die partij aan een extra zetel te helpen. Ook kunnen Rutte c.s. zich wenden tot meneer Hendrik ten Hoeve van de Onafhankelijke Senaats Fractie. Hij zou op een coalitiepartij moeten stemmen. Als deze constructies lukken komt het kabinet op een kleine meerderheid van 36 zetels.
      Wat dit allemaal nog met democratie te maken heeft weet ik ook niet. Het lijkt me in feite het failliet van de Eerste Kamer

Moskeebier

Op dit flesje bier staat de Moorse boog afgebeeld van de grote moskee van het Spaanse Cordoba. Dit bier wordt al sinds 1920 gebrouwen en werd toen in reclames aangeprezen door een man met een tulband op, die het volgende roept: ‘’De Koran verbiedt het, maar het is zo heerlijk..”  
      Over dit bier is een rechtszaak gevoerd. Overigens niet om godsdienstige redenen, maar over het patent op dit bier.
De moskee wordt namelijk beheerd door het bisdom Cordoba, dat ook eigendomsrecht claimt. En daarmee ook de naam Moskeebier denkt te kunnen gebruiken. Dat tegen de zin van de brouwer Mahou-San Miguel, die een proces aanspande. De brouwer werd in het gelijk gesteld.  

Schillengrafkist

Het bedrijf Onora in Den Bosch ontwierp een grafkist, die van natuurlijk afvalmateriaal was gemaakt.
      Onder andere aardappelschillen, bladeren en maisafval. Een grafkist dus van gerecycled materiaal.
Het bedrijf won er de MKB-export[prijs mee.

Drone-kever

  Onderzoekers van de Berkeley Universiteit California en   de Technische universiteit van Singapore hebben een nieuw soort drone ontwikkeld: een op afstand bestuurbare kever.
 

 Ze plakten zes elektroden op het beestje. Die werden verbonden met een kleine computer en een radio op de rug van het insect.
      Op deze manier kan onderzocht worden, welke spieren de kever gebruikt bij het vliegen. De onderzoekers konden de kever in de onderzoeksruimte alle kanten op dirigeren.
  

Vaginayoghurt

In het vocht van de vagina zitten bacteriën die te vergelijken zijn met Lactobacillus, dat gebruikt wordt om yoghurt te maken. De Amerikaanse mevrouw Cecilia Westbrook, een geneeskunde- en psychologie-promovenda, wist dat ook en besloot om met haar eigen vocht een yoghurt te maken. Ze nam een houten lepel, schepte vocht uit haar vagina en roerde dat door een kom melk.
      Resultaat: een zurig papje, dat Cecilia opat met blauwe bessen.
In NRC-Handelsblad gaat Rosanne Hertzberger uitvoerig in op dit experiment. Zij is microbioloog en deed promotieonderzoek naar Lactobacillus. Volgens Rosanne kan het resultaat nooit iets bijzonders zijn geweest en zijn er via de houten lepel allerlei andere bacteriën in de melk gekomen.
      Toch vindt zij het wel een interessant experiment en vermeldt dat er –zonder die zelf te noemen- duizend en één hilarische namen voor dit papje zijn te verzinnen.
Welaan, ik noem er dan maar een paar: vaginayoghurt; kutsapje; poespapje; schedemoes; valvavla; foefpapje; preutprutje, mutsbrouwsel; vajajayjayyoghurt.

Mannenspel

Annemarie Oster haalt in haar Volkskrant-column herinneringen op aan een spelletje dat zij vroeger met vriendinnen speelde. Er werden twee bekende mannen genoemd en één van de dames moest een keus maken. Een gevoelige keus, want met de uitverkorene zou de nacht moeten worden doorgebracht. Het spelletje blijft leuk zolang er aardige , aantrekkelijke misschien zelfs charmante of innemende mannen worden genoemd. Maar als de keus bijvoorbeeld moet worden gemaakt tussen Wilders en Janmaat wordt dit mannenspel behoorlijk hilarisch.
      Mevrouw Oster besluit haar column een beetje gulzig als zij zich afvraagt wie ze zou kiezen: Epke Zonderland of Dimitri Verhulst. Omdat zij niet echt voor die keus wordt gesteld, kiest zij ze allebei.

Smaakbom

Marcus Huibers geeft in de Volkskeuken van De Volkskrant een recept voor een Bavette met geroosterde kruiden-knoflookboter. Een smaakbom volgens hem. Omdat het recept in deze rubriek altijd wordt voorafgegaan door een anekdote, meldt Huibers dat hij in vijftien dagen tijd vijf keer in hetzelfde populaire restaurant in Amsterdam heeft gegeten. Een rotisserie, waar de gasten altijd met uitgestoken hand worden begroet.
      Hij hemelt het restaurant nog meer op en schrijft dan: ‘’Wie kan raden waar ik at, weet dat het nogal een opgave is om er een tafel te bemachtigen’’.
      Wie een beetje bekend is in Amsterdam, weet overigens dat Huibers het hier heeft over Rotisserie Rijsel in de Amsterdamse Marcusstraat. Of meneer Huibers na deze sluikreclame voortaan op kosten van de zaak mag eten vermeldt hij niet.

Protestharnas

De Afghaanse kunstenares Kubra Khademi ergert zich over de kleedvoorschriften voor vrouwen in haar land en voerde een opmerkelijke protestactie in Kabul tegen seksuele intimidatie. Zij deed over haar kleren een metalen pantser aan met forse uitstulpingen. Zij wilde op deze manier tien minuten lang aandacht vragen voor de onderdrukte positie van vrouwen.
      Het werden acht minuten, want Kubra werd onmiddellijk omringd door woedende en joelende mannen, die haar bedreigden en voor hoer uitmaakten. Ze werd betast en met stenen bekogeld. Of ze in de toekomst nog een keer haar protestharnas zal omgorden is onzeker.

19 april

Dijk in duin

 

Ik was weer eens in Katwijk aan Zee en was verrast en een beetje geschrokken.. De kustlijn daar is de laatste paar jaar sterk veranderd. De duinenrij is om veiligheidsredenen verbreed en er is een dijk aangelegd in de duinen. Dijk in Duin heet dat. Met een grote parkeergarage eronder. Er is plek voor 663 auto’s. Wandelpaden naar het brede strand zijn er gekomen en bij de Voorstraat in het centrum is een brede opgang.

Dijk in Duin

   

De Boulevard richting zuid met de dijk en rechts één van de ingangen van de 500 meter lange parkeergarage.

Boulevard richting noord

  

Katwijk aan Zee is in Nederland op deze manier een unieke badplaats geworden. Ook al omdat in het zuiden een Soefie Tempel in de duinen is en aan de Boulevard een Witte Kerk de nodige aandacht trekt.

Soefietempel



De Soefietempel staat er al sinds 1970. Vernoemd naar stichter Murad Hassil, die hier in de duinen een bijzondere spirituele ervaring had: de alchemie van geluk. Het is de enige tempel ter wereld van het universeel soefisme.
     Maar de toenemende intolerantie in dit land heeft ervoor gezorgd dat de tempel voortdurend bewaakt wordt door camera’s. De tempel werd namelijk regelmatig beklad en er gingen stenen door de ruiten. Met vermoedt dat dit is gebeurd door onverlaten, die menen dat het hier om een moskee gaat.

Witte Kerk

  

De Andreaskerk is een ander opvallend bouwwerk uit de vijftiende eeuw. Nederlands hervormd. Vernoemd naar de apostel Andreas, schutspatroon van de vissers. In de volksmond is dit de Witte Kerk.

Breed strand

  

Is het mooi allemaal? Mwah. Het is strak en modern, maar de kustlijn blijft –vind ik- een rommelige indruk maken met een onregelmatige diversiteit aan bouwsels aan de Boulevard, met onopvallende en nogal wisselende strandtenten tussen duinenrij en strand en met kleine strandhokjes in rij.

Monument

  

Dit monument is gemaakt door Eric Claus ter gelegenheid van 150 jaar reddingswezen. De reddingboot staat op een wagen die getrokken wordt door een span van zes paarden.

Reddingsbrigade

17 mei

VER, JA VER

(Door Peter Flik,photosooph te Hongarije)

Het is beter dat we weg gaan, weg van hier

Er zijn er al zoveel weg

Morgen gaan we, of een dag later

Wat nemen we mee?

Water.
      Schoenen laten we hier, die gaan toch maar stuk onderweg

Gaan we lopen?

Ja, het wordt lopen

Hoe ver is het dan?

Een jaar, of misschien wel twee jaar

Twee jaar?

Zoiets.
      Maar we zijn niet alleen

Hoe weet je de weg?

Yousef weet dat

En als Yousef afhaakt?

Dan is er een andere Yousef, er zal altijd een Yousef zijn.
      Die mensen hebben ook geld nodig

En als we dood gaan?

Dan zijn we er van af

Hoe ver is de zee nog?

Een paar maanden. Denk ik

Ik heb honger

Er zijn mensen die niets hebben, jij hebt ten minste nog honger.
      Eet gras, en als dat er niet is uitwerpselen

Ik kan niet meer

Dan gaan we morgen verder.
      Yousef gaat wel door

Moeten we dan met die Ali verder, die is duurder?

Ja

Ik ben ziek

Ook dat nog

Is dat de zee?

Dat is de zee

Wat is er aan de overkant?

Leven, leven

Gaan we dood op die zee?

Misschien wel niet

9 juni

Konrad Boehmer in Noord-Korea

Dit woordenboekje Koreaans-Engels nam mijn VPRO-collega Guido Spring in 2007 mee uit Noord-Korea. Hij was er al in 1999 geweest en ging er naar toe met modern componist Konrad Boehmer, die het land in 1979 al had bezocht. Guido maakte er een radiodocumentaire van, ‘’misschien wel het meest bijzondere programma, dat ik ooit gemaakt heb’’.
      Konrad Boehmer ging in 1979 naar Noord-Korea op uitnodiging van het Nationaal Conservatorium in de hoofdstad Pyongyang. Daar hadden ze namelijk liederen van hem bewerkt, die hij had geschreven tegen de Amerikaanse inmenging in Vietnam. Een volledig studentenorkest –met koor- had zijn stuk opgeblazen tot gigantische proporties. Het werd ook een eerbetoon aan de inmiddels overleden president voor het leven Kim Il Sung.
      Daarmee werd Boehmer de enige buitenlandse componist die ooit een wereldpremière in Noord-Korea beleefde. Het muziekstuk werd daarna maandenlang vrijwel onafgebroken gedraaid op de plaatselijke radio.
  

Kim Il Sung

In het woordenboekje staan curieuze teksten. Kim Il Sung wordt verheerlijkt en het Amerikaans Imperialisme veroordeeld.
      Guido kon in Noord-Korea niet als journalist werken, maar treedt daar op als de persoonlijk assistent van Boehmer. Zij bezoeken ondermeer een muziekfestival waar veelal populaire muziek vertolkt wordt door vaak hoogopgeleide muzikanten en zangers.
      Boehmer constateert dat de muziek ook westerse invloeden heeft en ziet dat als mogelijke voorbode van ontwikkeling en toenadering.

Zonder het systeem, het land en zijn mensen te idealiseren schetst Boehmer een veel genuanceerder beeld dan de cliché-beelden die doorgaans het westen bereiken.
      Beide heren zien ook duidelijke vooruitgang. De mensen zijn niet meer uniform gekleed, het aantal auto’s is verveelvoudigd en op het Festival trekken ze –anders dan voorheen- nauwelijks aandacht. Wel worden ze goed in de gaten gehouden. Ze worden voortdurend vergezeld door een gids en een tolk en ontdekken dat ze in hun hotelkamer worden afgeluisterd.

Konrad Boehmer werd in 1941 in Berlijn geboren. Hij vestigde zich in 1967 in Nederland, waar hij ondermeer docent moderne muziek aan het Haags conservatorium werd. Hij won vele prijzen en wordt algemeen beschouwd als een invloedrijk en belangwekkend componist. Hij overleed vorig jaar oktober. Inmiddels is een Konrad Boehmer Stichting in het leven geroepen, die zich begin juni presenteerde.
      Het programma van Guido Spring werd daar ontvangen.
Het is HIER te beluisteren.