Reportages (189)

 

De Waterkraan van Europa

Ik dacht: ‘’Laat ik eens naar de Haringvlietdam gaan’’. De Deltaverbinding tussen de Zuid-Hollandse eilanden Goeree-Overflakkee en Voorne-Putten. Ik was daar ook als verslaggever van de Volkskrant op 15 november 1971. Toen werd de dam geopend door koningin Juliana.

Sluizen    



Het was in die tijd een zeer prestigieus object. In die dam liggen namelijk 17 spuisluizen, die -zo werd het grootscheeps aangekondigd- konden fungeren als ‘’De Waterkraan van Europa’’. De sluizen konden namelijk overtollig rivierwater uit het Haringvliet afvoeren, maar ook zout zeewater innemen. Zo kon de vissenstand behouden blijven, zou het water zout blijven en zou het getij deels in stand blijven.


Haringvliet

Er kwam tientallen jaren lang niets van terecht. Er werd nooit zeewater ingelaten, zodat het water in het Haringvliet helemaal zoet werd. Eb en vloed verdwenen grotendeels. Het was de landbouwlobby, die het allemaal steeds tegen kon houden met dank aan het CDA.   
Tot januari van dit jaar.
      Er werd een nieuw pompstation gebouwd, er kwamen nieuwe inlaatpunten voor landbouw en drinkwater en er werden sloten en nieuwe kanalen aangelegd. De dam kon toen  bij vloed op een kier worden gezet. En dat is vooral goed voor trekvissen als paling, zalm en zeeforel. Maar volgens mensen, die ik daar in de buurt sprak komen er ook bijvoorbeeld makreel, gul (kleine kabeljauw) en haring mee naar binnen. En de driedoornige stekelbaars. Dat allemaal trekt weer vogels aan.
     
Het Haringvliet wordt weer zout (of in ieder geval brak) tot de denkbeeldige lijn Middelharnis-Het Spui. Er worden allerlei maatregelen genomen om het zout niet verder te laten oprukken. Bij Tiengemeten blijft het dan volgens de voorspellingen zoet (overigens werd daar afgelopen zaterdag nog een zeepaling gevangen) en verderop  bij de Biesbosch waar ooit getijverschillen van drie meter bestonden, zou alles hetzelfde blijven.

(Die gele lijn is in dit verband niet belangrijk. Het is een soort trofee. Dertig jaar geleden heb ik die route afgelegd in een kano. Ik denk niet dat zoiets nu nog zou lukken)

Soms staat er één schuif een halve meter open (foto boven, de schuif helemaal links), soms gaat het om zeven schuiven en anderhalve meter. Dat is afhankelijk van de rivierafvoer.


Terras



Als je het goed wil zien, kun je gaan zitten op het plezierige terras aan het water van café Loef te Stellendam.

       Ze hebben daar huisgemaakte garnalenkroketten en ook de zalm is huisgerookt.

Als je de dam van de zeezijde wilt bekijken moet je naar de buitenhaven van Stellendam gaan.
Daar is een pier de zee in.


Visafslag

Bij de visafslag kun je een broodje garnalen nemen, want -zeggen- ze daar: ‘’Nederlandse garnalen zijn de beste van de wereld en Stellendamse garnalen zijn de beste in Nederland dus….” 


Voordelta

Ze noemen dit gebied de Voordelta. Een natuurgebied met strand en zee, met zandplaten en diepe geulen.
      Bij laag water vallen die zandplaten droog.
Als je geluk hebt kun je daar dan zeehondjes zien.

En enorme hoeveelheden vogels.


Tij Stellendam


Die vogels kun je iets verder naar het oosten nog veel beter spotten in het vogelobservatorium TIJ in het reservaat Scheelhoek te Stellendam.

Je neemt een mooi pad en na ongeveer een kwartier lopen kom je bij dit curieuze vogeluitkijkpunt dat gebouwd is in de vorm van het ei van een Grote Stern.  

Een architectonisch zeer verantwoord ontwerp, waarbij hout en riet gebruikt is van het natuurgebied zelf, dat duurzaam beheerd wordt. In TIJ kun je aan alle kanten vogels waarnemen.

Dat wordt ook druk gedaan door vogelaars, die je af en toe vriendelijk moet vragen of je ook even mag kijken. Ze zien dan vele soorten watervogels (vooral eenden en allerlei soorten ganzen) maar bijvoorbeeld ook visdiefjes, lepelaars en zilverreigers.

 

 

 

Een rustig ritje met historie

Als je van Kotor in Montenegro naar Vásárosbéc in het zuiden van Hongarije moet -en wie moet dat af en toe niet- , kan je het beste door Bosnië-Herzegovina rijden.


Voorjaar 2012

De schizofrenie van een nieuwe staat

      

Dat is een mooie, rustige route, die bijna kilometer na kilometer geschiedenis ademt. Je rijdt over een nieuwe weg richting Trebinje.

                   

Verloren Rivier



Een mooi bewaard stadje aan de “Verloren rivier” Trebisnjica. Als je aan een bosrand even stopt komt een man tevoorschijn die bessen heeft geplukt. Hij wil ze met alle plezier met ons delen.

            Je denkt Bosnië-Herzegovina te zijn binnengegaan, maar vrijwel direct zijn er borden dat je hier bent in de Republica Srpska, de Servische deelrepubliek, die in twee grote delen vrijwel de helft van het grondoppervlak uitmaakt.

           

Soms is er een deel van zo'n bord weggehaald om de ‘schizofrene’’ situatie te symboliseren.

          

 

Verwarring

Het is een beetje verwarrend allemaal, want even verder kom je in de Federatie van Bosnië en Herzegovina en dan weer in Srpska.
      Het land werd in 1992 onafhankelijk na een referendum, waaraan de Serviërs overigens uit protest niet meededen. Tot 1995 volgde een verschrikkelijke burgeroorlog waarbij vele duizenden slachtoffers (o,a. Srebrenica) vielen.
      Na internationaal ingrijpen werd in 1995 het Verdrag van Dayton gesloten, waarbij Bosnië-Herzegovina volgens een soort raciale grens werd ingedeeld. (Rood is Srpska. In 1995 hoorde Montenegro nog bij Servië)                                                                                                                               
Republica Srpska



Sarajevo



Halverwege kom je in Sarajevo. Ook die stad ademt intussen rust.




Voorjaar 2012

Een curieuze corridor

Het was in het voorjaar van 2012. Wij reden over de hevig kronkelende A1 langs de Adriatische kust van Kroatië. Wij waren op weg naar Montenegro, maar tussen Split en Dubrovnik stuitten we op douaneposten. Eerst Kroatische en toen Bosnische.
      Een kilometer of 25 verder waren daar opnieuw achtereenvolgens Bosnische en Kroatische grensposten. Ergens beneden lag het dorp Neum, onderdeel van Bosnië-Herzegovina. Een curieuze corridor!



Toeristenoord



Neum bleek een heus toeristenoord. Recreatiebungalows, appartementen en een paar grote hotels. Mostar aan Zee werd het ook wel genoemd.

       Minder mondain dan Zadar of Split en veel minder karakteristiek dan Dubrovnik. Maar toch…. Het was behoorlijk druk op stranden en  boulevard en er waren veel winkels. Het leven was hier -zo werd ons verzekerd- namelijk goedkoper dan in Kroatië.

    

 

Ottomaanse rijk

Waarom ligt er zo’n geografisch hoogst interessante corridor tussen Kroatië en Bosnië-Herzegovina?
     
Ach.
Bij de Vrede van Karlowitz in 1699 schonk de toenmalige republiek Dubrovnik dit reepje grond aan het Ottomaanse rijk. Zo wilde men voorkomen dat Venetië over land Dubrovnik kon aanvallen.
     
Later werd de corridor gewoon onderdeel van Joegoslavië. Tijdens de burgeroorlog werd er zwaar gevochten, maar Neum bleef na de onafhankelijkheid onderdeel van Bosnië-Herzegovina. En dat terwijl circa 90% van de ruim 4.000 inwoners Kroaat is. Bovendien: als je van Neum verder Bosnië in wil, kun je maar het best via Kroatië gaan, want anders moet je te voet hoog de bergen over.

 

De Pelješac-brug

De situatie zal over niet al te lange tijd overigens weer drastisch veranderd zijn. Er is namelijk een brug in aanbouw tussen Klek op het Kroatische vasteland en het schiereiland Pelješac. Opening eind 2022.
      De brug (Pelješki Most) is 2400 meter lang en wordt maar liefst 55 meter hoog. Dit om zee- en cruiseschepen doortocht te verlenen naar Neum, hoewel het bepaald geen indrukwekkende zeehaven heeft.
      In 2007 was men ook al eens met de aanleg begonnen, maar dat werd afgeblazen omdat er geen geld meer voor was. Maar Kroatië is sinds juli 2013 lid van de Europese Unie en daar is wel geld.


 

 

 

Herfst 2009

EEN MAAGDELIJK MEER

Als je geen zin hebt om bij het meer van Bled in Slovenië te blijven, ga dan 30 kilometer verderop naar het bijna maagdelijke meer van Bohinj. (Bohinsko Jezero)
      Veel onbekender, groter, mooier, minder toeristisch.

Nationaal park 

Avontuurlijk paden 

 

 

Voorjaar 2009

EEN PITTORESKE PLEK, ZEG!

Allemachtig prachtig 

 

Subcategorieën