Isolatiefolter in Nederland
In 1978 werd actie geschreven als aktie. In het VPRO-radioprogramma Embargo, dat op vrijdag aan het eind van de middag op Hilversum II werd uitgezonden, werd iedere week een zogeheten aktiespot uitgezonden. Voor en na het nieuws. Een linksige, alternatieve, soms radicale beweging ging iets ondernemen en kreeg een minuut zendtijd om dat aan te kondigen. De VPRO toonde daarmee zijn engagement. De groeperingen stonden in de rij om aan de beurt te komen.
Op het digitaal radioarchief van de VPRO staat een aantal van die spotjes. En zelf heb ik er ook nog een paar, omdat ik een aantal cassettebandjes heb bewaard van oude uitzendingen.
Het zijn opmerkelijke spotjes. Niet zozeer vanwege de manier waarop Philippe Scheltema ze met veel toeters en bellen maakte, maar omdat ze een intrigerend tijdsbeeld vormen van wat de alternatieve scene 36 jaar geleden bezig hield. Sommige spotjes zijn gedateerd, maar anderen zijn nog verrassend actueel. En soms heeft het een beetje meegeholpen om bepaalde situaties te veranderen
Neem DEZE AKTIESPOT van het Medisch Juridisch Comité van politieke gevangenen, dat oproept om te protesteren tegen de isolatie van RAF-gevangenen in Nederland. Dat werd uitgezonden op 10 oktober 1978 aan het begin van het progrmma Embargo. Een programma, dat ruim een jaar daarvoor een geruchtmakende serie programma’s van Nico Haasbroek over de achtergronden van de RAF had uitgezonden.
Het waren programma’s die tot grote opwinding leidden, tot een stroom van telefoontjes en brieven bij de VPRO, tot afkeurende en rabiate reacties in sommige kranten en tot bedreigingen aan het adres van Nico Haasbroek en de VPRO. Ik weet dat allemaal nog zeer goed, want ik was eindredacteur van dat programma.
De RAF, Rote Armee Fraktion was een links-extremistische beweging van een aantal jonge Duitsers, dat een stadsguerilla voerde tegen de staat, het kapitalisme, het bedrijfsleven, de rechts-conservatieve politiek en de bugerlijke pers (Om maar wat te noemen). De beweging onder leiding van Andreas Baader & Ulrieke Meinhof schuwde geweld en terreur niet. Sommige ‘vijanden’ werden ontvoerd, gegijzeld en vermoord. Veel sympathie kreeg de RAF niet, maar er werd in Duitsland een verbeten & nietsontziende klopjacht op de leden gevoerd.
Nederland kreeg daar een staartje van mee. RAF-lid Knut Folkerts schoot bij een arrestatiepoging de agent Arie Kranenburg dood en later werden in Nederland de RAF-leden Christof Wackernagel en Gert Schneider aangehouden. Zij allen kwamen terecht in de toen net geopende gevangenis van Maastricht. Omdat er berichten waren, dat zij wel eens met veel geweld bevrijd zouden kunnen worden, werden zij geïsoleerd gevangen gehouden. ‘Isolatiefolter’ volgens hun advocaten. Na bijna een jaar werden deze gevangenen aan West-Duitsland overgeleverd.
Aktiespots 1: Lekker Dier
Aktiespots 2: Amelisweerd
Aktiespots 3: 't Kan Anders
Aktiespots 4; Het Russell Tribunaal
Aktiespots 5: Chili Komitee Nederland
Aktiespots 6: Vereniging tegen discriminatie
Aktiespots 7: Aktie Strohalm
Aktiespots (8): Uruguay Comité