Een ander soort geld
In 1978 werd actie geschreven als aktie. In het VPRO-radioprogramma Embargo, dat op vrijdag aan het eind van de middag op Hilversum II werd uitgezonden, werd iedere week een zogeheten aktiespot uitgezonden. Voor en na het nieuws.
Een linksige, alternatieve, soms radicale beweging ging iets ondernemen en kreeg een minuut zendtijd om dat aan te kondigen. De VPRO toonde daarmee zijn engagement. De groeperingen stonden in de rij om aan de beurt te komen.
Op het digitaal radioarchief van de VPRO staat een aantal van die spotjes. En zelf heb ik er ook nog een paar, omdat ik een aantal cassettebandjes heb bewaard van oude uitzendingen.
Het zijn opmerkelijke spotjes. Niet zozeer vanwege de manier waarop Philippe Scheltema ze met veel toeters en bellen maakte, maar omdat ze een intrigerend tijdsbeeld vormen van wat de alternatieve scene 36 jaar geleden bezig hield. Sommige spotjes zijn gedateerd, maar anderen zijn nog verrassend actueel.
Neem DEZE AKTIESPOT van de Aktie Strohalm, een idealistische beweging, die streefde naar ‘een eerlijke samenleving in balans met de natuurlijke omgeving’. In dit spotje wordt gewaarschuwd voor elektronisch speelgoed, dat de jeugd zijn creativiteit en speelsheid ontneemt. Motto: ''Ik ben boos''.
Zelfs wordt geëxperimenteerd met speeltjes op computers. Een –vindt Strohalm- verderfelijke ontwikkeling. Om dit een halt toe te roepen besluit Strohalm om kleurplaten aan kinderen uit te delen.
De Aktie Strohalm werd in 1970 opgericht en kwam voort uit de Utrechtse werkgroep Milieuverwoesting. Dit was dus –let wel- nog voor het alarmerende Milieurapport van de Club van Rome (1972). Strohalm voerde ondermeer actie tegen de komst van de kernreactor in Kalkar en trok aandacht met de aktie voor ‘Amsterdam Autovrij’.
Strohalm is later opgegaan in STRO, Social Trade Organisation, een organisatie die streeft naar een ander geldsysteem in de wereld. De winsten gaan immers naar de banken, terwijl de risico’s worden afgeschoven op de belastingbetaler..
Aktiespots 1: Lekker Dier
Aktiespots 2: Amelisweerd
Aktiespots 3: 't Kan Anders
Aktiespots 4; Het Russell Tribunaal
Aktiespots 5: Chili Komitee Nederland
Aktiespots 6: Vereniging tegen discriminatie