Reportages

 

De verhalenverteller & een dikke mevrouw

 

Haringvlietdam-Hellevoetsluis-Tiengemeten-Hellegatsplein-Den Bommel-Middelharnis-Stellendam-Haringvlietdam

 

 Het voormalige radioprogramma Ongehoord van de VPRO was nogal bijzonder. De makers trokken naar een plek ergens op de wereld en vertelden daar verhalen met geïmproviseerde teksten. 
     
De programmamaker als solistische verhalenverteller. Gesteund door lokale geluiden.

 Ik heb er tien gemaakt.
      Op de meest merkwaardige plekken ter wereld.
Maar ook in Nederland.
     
In het najaar van 1995 trok ik het Haringvliet rond. Lopend over de Haringvlietdam naar Hellevoetsluis. Vandaar via de gele lijn met de kano langs het eilandje Tiengemeten.
      En toen fietsend over de Haringvlietbrug via Middelharnis terug naar de Dam.

 
Haringvlietdam; ingenieus waterbouwwerk 

 


Zeventien sluizen

Ik begon op de Dam die op 15 november 1971 geopend werd door koningin Juliana. Een  verbinding tussen de Zuid-Hollandse eilanden Goeree-Overflakkee en Voorne-Putten.
     
In die dam bevinden zich zeventien sluizen, die als een soort kraan kunnen werken.
Overtollig rivierwater kan worden afgevoerd, zeewater kan worden ingenomen.
     
Dit laatste gebeurde overigens niet, waardoor het Haringvliet een rustig zoetwaterbekken is geworden.
In 1995 waren er plannen om de dam regelmatig ook vanuit zee open te zetten.
     
Maar anno 2010 is dat nog steeds niet gebeurd.
Boerenorganisaties hebben daar protest tegen aangetekend.


Audio
Ik was voor De Volkskrant bij de opening. Daar was ik veertien dagen eerder begonnen.

Het Radioprogramma begon zo:

Pamela heette ze.
‘’Zeg maar Pam hoor‘’, zei ze ineens.
     
Ze was dik en droeg een bril met van die borrelglazen. Ze had rood hennahaar, had aan iedere vinger een ring en droeg kralen en kettingen op een groen vormloos mantelpak. Ze had zure adem, kwam uit de Verenigde Staten en werkte sinds twee maanden in Brussel voor een groot internationaal persbureau. 
      Ze was voor de tweede maal in Nederland.

De hele dag sjokte ze achter mij aan. Of liever: klampte ze zich aan mij vast.
     
De Haringvlietdam is één van de grootste waterbouwkundige werken ter wereld.
Zo stond het in diverse talen op het persbericht. Pam was daar niet tevreden over.

      ‘’Hoezo één van de grootste? Hoe groot dan wel? En wat is eigenlijk het grootste waterbouwkundige werk ter wereld?’’
Dat soort vragen. Dat soort opmerkingen.
     
De godganse dag door.

‘’Is de Assoeandam’’ , zei ze dan ineens, ‘’het grootste waterbouwkundige werk ter wereld?’’
     
Ik probeerde het haar uit te leggen. Keer op keer.

Ik zei dat de Haringvlietdam misschien niet het grootste, maar in ieder geval wel het meest ingenieuze waterbouwkundige werk ter wereld was.  
      Veruit. Veel knapper bijvoorbeeld dan die Assoeandam.

‘’Deze dam heeft eigenlijk twee functies‘’, zei ik dan. ‘’In de eerste plaats is het een dijk; een waterkering.
     
En in de tweede plaats regelt het de waterhuishouding van Nederland.
Hieronder liggen maar liefst zeventien sluizen en die werken als een kraan‘’.

Ze keek me stom verbaasd aan.

‘’Dijk? Kraan? Sluis? Wat is dat allemaal?’’

‘’Goed’’ zei ik dan. ‘’Je weet waarschijnlijk dat een belangrijk deel van Nederland onder de zeespiegel ligt….

En dan keek ze me weer aan. Volkomen onthutst!

‘’Onder de zeespiegel? Land onder de zeespiegel? Watersnoodramp? Nooit van gehoord‘’.

Aan het eind van die dag vroeg ik haar of het allemaal zou lukken.
      Ze gaf een knipoog en hield -bijna triomfantelijk- haar persbericht omhoog. 
 

Hellevoetsluis

 


Oudenhoornse Zeedijk

Op deze plek onder Oudenhoorn op Voorne-Putten werd in de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 een groot gat in de dijk geslagen.
     
Het water kwam zeventien treden hoger dan het bordje: Normaal hoogwater Noordzee.
Er vielen in dit gebied 27 slachtoffers. Grote delen van Voorne en Putten stonden onder water.
     
De dijk hier is nu op Deltahoogte: 5.60 meter boven NAP.

 


Lichtopstand

Tiengemeten

Het eiland Tiengemeten had in 1995 nog een landbouwbestemming. Graan, suikerbieten, aardappelen.
     
Nu is het eigendom van Natuurmonumenten en is het veranderd in een natuureiland.
Sommige dijken zijn doorgestoken.

Er zijn nog zeven permanente bewoners.
     
Per jaar komen er steeds meer recreanten. Wandelaars maar ook  vogelaars. Er is een herberg en een kleine camping.
Bezoekers moeten er naar toe met de veerboot.

 

 
Haringvlietbrug
De Haringvlietbrug ligt op het Hellegatsplein, de verbinding tussen Hoeksche Waard , West-Brabant en Goeree-Overflakkee.

  


Den Bommel


Stad aan 't Haringvliet

 

 
Middelharnis Jachthaven

 


Stellendamse Visafslag

 

Stellendamse garnalen

Nederlandse garnalen zijn de beste ter wereld.
     
En Stellendamse garnalen zijn de beste van Nederland.

Zeggen ze in Stellendam.
     
Bij de Visafslag in de Buitenhaven kost een broodje garnalen dan ook 4.50 Euro.


Terug bij de Haringvlietdam

 

 

 

  

Imperia; zijn dom, zijn poortgewelven

 

 

Dit is Porto Maurizio, het oude deel van Imperia aan de Italiaanse Bloemenrivièra.
      Linksboven de Dom San Maurizio, de grootste kerk van Ligurië.
Rechts de Autostrada dei Fiori.

 

 

Naast de Dom zijn er nog meer kerken, waaronder de San Pietro, oude monumentale huizen, kleurige handelscentra en kantoren, winkeltjes, restaurants, terrasjes, smalle straatjes, trappetjes, stille plekjes, poortgewelven, bogen en doorgangen.
      Vrijwel overal is er uitzicht op de Middellandse Zee of op de uitlopers van de Maritieme Alpen.

 

 


 

 

 


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wereldse olijfolie 

 

Als je begint in Imperia aan de Italiaanse Middellandse zeekust en je gaat de heuvels van het achterland in, kun je de Strada dell’Olio volgen.
      Een route door een deel van Ligurië , waar ze de beste olijfolie ter wereld maken.
Zeggen ze tenminste in dat deel van Ligurië .

 

 

Gelaagde olijfgaarden

Je rijdt door mooie verstilde dorpjes, over smalle wegen met talrijke bochten en overal zie je gelaagde olijfgaarden.

 

Zon & weinig wind 

De omstandigheden voor de productie zijn hier ideaal.
      Het is erg zonnig, over het hele jaar door zijn er weinig weersveranderingen, de wind wordt door de heuvels tegengehouden en de Taggiasca-olijven, die hier groeien zijn volgens kenners uitstekend geschikt om de olie van te maken.
Ligurische olijfolie heeft een fijn aroma. Op de tocht door dit deel van Italië, waar je vrijwel voortdurend de zee in de verte ziet, kun je op tal van plekken olijfolie proeven en kopen.


 

Oogst in de winter 

De olijven hier worden geoogst van half oktober tot eind maart.
      De bomen worden geslagen met een soort knuppels die gemaakt zijn van kastanjehout.
De olijven vallen van de bomen en worden verzameld in nylon netten, die overal gespannen worden.
      Daarna begint het productieproces, waarbij vooral het persen belangrijk is.


 

 

Koude persing

Als je over een smal bochtig weggetje van Vasia rijdt naar Lucinasco kun je even aankloppen bij het bedrijf van Dino Abbo, één van de bekendste olieboeren van de streek.
      Daar leggen ze je uit hoe de koude persing plaatsvindt en mag je de olie proeven.
Er is secondo en primo kwaliteit. Olie van zes tot twaalf maanden oud.
      Je kunt het in flessen van een halve, driekwart of een hele liter kopen. Of in blikken van vijf liter.

 

 

Vissalades, vergine olie & witte wijn


En als je aan het eind van die dag nog met vragen zit, kun je een bezoek brengen aan het olijvenmuseum in Imperia. Je kunt dat ook laten en een hapje eten met een vissalade die rijkelijk aangemaakt is met fijne extra vergine olie. En de witte wijn die ze hier maken smaakt daar uitstekend bij.

 

Molini


 


Valloria

 

 


Dolcedo

 

 


Borgomaro

 

 


De oogst

 

 

 

 

 

 

Wit & fris ski- & kuuroord

 

 

Dit is het plaatsje Bad Fredeburg in het Duitse Sauerland (Nordrhein-Westfalen).
      Het ligt op hoogte, variërend van 450 tot 800 meter. Het is in alle opzichten fris in Bad Fredeburg.
Goed onderhouden vakwerkhuizen. Gebouwd na 1945 want het plaatsje werd aan het eind van de oorlog zwaar gebombardeerd.
      Alle huizen en alle andere gebouwen waaronder de lokale rechtbank zijn witgepleisterd en hebben daken van leisteen..
Ik denk niet dat het je hier in dank wordt afgenomen als je je huis een ander kleurtje zou willen geven.



Teksten


 

Op veel huizen staan teksten.
      Vaak met dank aan God en een verwijzing naar die bombardementen, maar soms staan er ook de namen op van de bewoners met de datum waarop zij getrouwd zijn.

 

 


Kurhaus

 

 

Bad Fredeburg is een skioord. Er zijn behoorlijk veel hotels en centra, waar je kunt kuren.
      Het grote Kurhaus is tevens een conferentieoord.

 

Witte kerk

 

                       

 

Het plaatsje telt diverse kerken. Dit is de witte katholieke kerk.


Uitzicht

 

 

Het uitzicht is vrijwel overal fenomenaal.

 

 Kerkhof

 

 

Op de hoogste plek in het plaatsje ligt een kerkhof met slachtoffers uit de Eerste Wereldoorlog.

 

Zur Fredeburg

 

 

 

 

 

 

Een verwilderde gifbelt

 

De Broekpolder is een nogal bijzonder natuur- en recreatiegebied aan de noordrand van Vlaardingen. Richting Midden Delfland.

 

Het is een behoorlijk ruig verwilderd terrein..

 

 

Er zijn natuurlijke paden, maar tegenwoordig ook schelpenpaden, ruiterpaden en een enkel fietspad.

 

 

 

 

De populieren, die voor de productie werden geplant zijn grotendeels verwijderd zodat er een landschap is ontstaan met een diversiteit aan bos, struiken, kruiden en water.

 

 

Onlangs is een klauterwoud voor kinderen geopend.

 

 

 Natuur- en schelpenpaden

 

 

Geen woningen

 

 

Havenslib

Ooit moesten hier woningen komen, maar dat werd verhinderd omdat de grond ernstig vervuild is.
      Tussen 1958 en 1976 werden hier namelijk grote hoeveelheden giftig slib uit de Rotterdamse haven gedumpt met als gevolg dat het gebied hoger ligt dan de omgeving.

 

 

Aldrin & Dieldrin

Er zitten zware metalen in de grond en giftige bestrijdingsmiddelen als Aldrin en Dieldrin.
      Sinds 2004 wordt het gebied spaarzaam beheerd. Het productiebos is dus goeddeels verdwenen en er is ook geen landbouw meer.
In de sloten drijven opvallend grote hoeveelheden kroos.

 

 

Schapen & honden

Delen van het gebied worden kort gehouden door er Kempische Heideschapen te laten grazen.
      Zo’n gebied wordt dan tijdelijk afgezet met schrikdraad.
Het gif zit zo diep onder de oppervlakte, dat er voor die schapen geen gevaar is. Er zitten ook talrijke muizen en mollen, zodat honden kunnen graven en speuren.

 

 

Vogels

Dode takken en omgevallen bomen worden niet weggeruimd, zodat het gebied blijft verwilderen.
     
Een laatste telling leerde bijvoorbeeld dat er hier al 78 broedende vogelsoorten zitten.

 

 

Wegwijzer

 

 

 

Zomaar wat struinen


De Kalmthoutse Heide

De Loonse en Drunense Duinen

 

De Brabantse Biesbosch

Vlissingen-Dishoek v.v.

De Borrekeen

De Blauwe Kamer


De Dintelse Gorzen

De Horsvlakte

De Oude Buisse heide