Verward, verdrietig, komisch

Marga de Graaf woont sinds enige tijd in een appartement te Stadskanaal. Naast haar 93-jarige moeder, die aan het dementeren is. Mantelzorg noemen mensen dat. Moeder kan lekker haar eigen gang gaan. Marga en haar man ook.
      En toch zijn ze heel dichtbij.
Het leidt soms tot verrassende situaties. Vermoeiend, hilarisch, verdrietig, zielig, verward, komisch. Wisselende stemmingen dus. Marga houdt het allemaal bij en schrijft erover  

 
DE NAAIDOOS

(Door Marga de Graaf)

Als ik aan vroegere tijden denk zie ik mijn moeder achter de naaimachine zitten. Jassen, broeken, blouses, handdoeken, theedoeken en nog veel meer worden onder haar handen mooie dingen. In 1968 koopt ze op de Albert Cuypmarkt in Amsterdam meters gordijnstof - de lappen tovert ze om tot sfeervolle gordijnen met stijlvolle dubbele plooien. Vader maakt een koof die ze bekleedt met dezelfde stof, dat vindt ze sjiek. Vader is sowieso heel creatief, alles wat hij ziet kan hij tekenen en maken. Zo ook een naaidoos voor zijn vrouw. Maar dit even terzijde.

      Moeder verslijt vanaf 1956 twee naaimachines, Singer’s - een trapper, en een handdraaier. Vijf jaar geleden tref ik haar vol verwarring aan achter de laatste aanwinst uit het jaar 1995, een zacht zoemende Husqvarna. Gerafelde handdoeken en washandjes liggen te wachten op reparatie naast de machine. Moeder kijkt me aan met hulpeloze blik, ‘Mar, ik weet niet meer hoe ik de draad door de naald krijg.’ Ik ga naast haar zitten, leg uit wat ze moet doen, doe het voor - maar het is een uitzichtloze missie. Tot haar en mijn verdriet lukt het niet de handeling te herhalen. Een signaal uit 2018 dat haar cognitie achteruit gaat.

      Herstelwerk deed ze altijd met de hand. Sokken werden vakkundig gestopt en ondergoed voorzien van nieuw elastiek. Dit heb ik haar lang niet zien doen. Totdat. Een week geleden zit ze parmantig op de bank - met een blauw speldenkussen en de naaidoos naast zich - haar ondergoed te voorzien van nieuw elastiek! Ik sta perplex. Ze heeft een goede dag.
Oude tijden herleven, moeder maakt iets en weet nog hoe de draad in de naald moet! Met de hand naaien, tja. Ik smelt bij deze aanblik en verlang even naar vroeger tijden toen ze vaak zo bezig was.
Het blauwe speldenkussen maakte ik op de Lagere School tijdens de handwerklessen. De houten naaidoos maakte mijn vader in zijn - met een muurkacheltje verwarmde schuurtje.

Beide zijn goed ‘geconserveerd’ bewaard door moeder, verworden tot dierbare ‘schatten’.
     Ze staan ergens voor. Het geeft haar houvast denk ik.

Gisteren ging de deurbel - ja, met een zacht tringetje.
Moeder staat met een glazige blik voor de deur - ik herken het inmiddels, verwarring heeft zich weer meester gemaakt van haar brein.
      Ze kijkt met glazige ogen dwars door me heen, handen parmantig in de zij en zegt verbolgen : ‘Ja! Ik kom mijn naaidoos ophalen, die heb jij meegenomen!’ Krijg nou wat.

Zucht…., mijn hoofd draait op volle toeren - hoe pak ik dit nu aan. Plots krijg ik hulp … ik weet niet van wat of wie….Waar ik het vandaan haal weet ik ook niet maar het lukt me haar mee terug te praten naar haar eigen woning. Ik zeg zeker de juiste dingen, haha ik leer het wel.

      Met moeder aan m’n arm loop ik naar de vitrinekast waarin haar naaidoos staat, laat hem zien, pak hem er uit, zet hem op haar ‘huisboy’ - zo noemt ze haar binnenshuis-rollator. Waarop ze met een stellig gezicht zegt: ‘Dat is hem niet, die bedoel ik helemaal niet!'
Ik hou vol, moeder bindt in - ze wordt iets van wakker en vervolgt op volhardende toon ‘Wie zet hem daar nou neer!’

Als ik haar knuffel, zegt ze ‘wat kom je eigenlijk doen?’

Mijn moeder en ik 1: Mantelzorger

Mijn moeder en ik 2: Een Tringetje