‘Hier werd’ springt, goud op grijs, naar voren

‘Van Hattum, de poëet, geboren’.

Modern schilderij van een Fries dorp

 Het huis valt niet erg op en staat aan een brede laan te Wommels in het hart van Friesland.
      Onder het linkerluikje, bijna op de grond, is een bordje bevestigd met daarop de tekst dat hier de dichter Jac. van Hattum is geboren.
Je moet het weten, want vanaf de straat is het niet te zien.
En je kunt dit alleen weten als je het volgende gedicht hebt gelezen:

 
Van Jac. van Hattum

Modern schilderij van
het Friese dorp Wommels

Over het dorp staat Meinte IV,

de goudbekroonde stamboekstier;

begrensd door vier lijnrechte sloten

ligt Wommels tussen Meintes poten.

En verder ligt, naar alle kant,

gegazonneerd, Gods eigen land;

en in die welige landouwen

grazen, gestamboekt, Meintes vrouwen.

Minutieus, tot op het uur

der wijzerplaat in miniatuur,

is onder Meinte weergegeven

het dorp met z’n bezadigd leven.

Onder die huizen is er één

met een moderne gevelsteen:

‘Hier werd’ springt, goud op grijs, naar voren

‘Van Hattum, de poëet, geboren’.

Dan, in de lucht, lazuur en keel,

Het wapen van Hennaarderadeel,

wijl engeltjes ‘t effect verhogen

op flarden wolk de ellebogen.

En wijders ligt op het tableau

een kalf, gebonden, op wat stro;

en vechten zwartmetalen roeken

met bloederige moederkoeken.

In ’t Fries museum staat ’t paneel

te boek als ‘In Hennaarderadeel’

en wordt uitvoeriger beschreven

in: ’Frieslands rijke schildersleven’.

Het bordje is inderdaad grijs, maar gouden letters heb ik niet gezien. Jac. Van Hattum bracht hier dus een groot deel van zijn jeugd door.
      Hij overleed in 1977. Wommels behoorde toen nog tot de gemeente Hennaarderadeel.
In 1984 ging die gemeente samen met Baarderadeel en werd Wommels hoofdplaats van de nieuwe gemeente Littenseradiel.
      Maar sinds 1 januari 2018 hoort het bij de gemeente Súdwest-Fryslân. 

Van Hattum had het niet zo op Wommels. Te streng gelovig.
      Dat vond ook burgemeester Wiardus Willem Hopperus Buma, bij wie zijn vader tuinman was.

Buma liet door hem een tuin aanleggen bij zijn nieuwe villa.
      Maar de burgemeester had moeite met de streng gereformeerden in zijn gemeente en vetrok in 1905 naar Haarlem.
Daar liet hij steen voor steen zijn villa weer opbouwen op een mooie plek aan Het Spaarne.
      Maar de tuinman ging niet mee. Die vertrok in 1913 naar Elspeet op de Veluwe.

(Eerder geplaatst februari 2012. Aangepaste versie)