Ronald van den Boogaard - Beelden 163: Wereldse Trofeeën 9; Albanese bunkers

Details: Hoofdcategorie: Beelden (1169); Categorie: Beelden; Gepubliceerd: 24 mei 2011

De paddestoelen van Albanië

Albanië was na de tweede wereldoorlog lange tijd het meest geïsoleerde en meest onbekende land van Europa.
Een land met grote armoede en een bizar communistisch verleden.
Enver Hoxha was de politiek leider in dit land van 1946 tot zijn dood in 1985.
Nadat Chroestjov zijn grote kritiek op Stalin geuit had, keerde het land zich van de Sovjet Unie af en zocht later toenadering tot het China van Mao. Na diens dood kwam Albanië in een volstrekt isolement, dat duurde tot de val van het communisme.

Hoe paranoïde -of misschien wel- psychotisch het bewind Hoxha was bewijst de aanwezigheid in dit land van zo’n 750.000 bunkers, die de bevolking moesten beschermen tegen een invasie van buiten. Bunkers in de vorm van paddestoelen.
Op een bevolking van ongeveer drie miljoen mensen betekent dit voor één op de vier mensen een eigen bunker,

Vuilcontainers, hotels en koeiestallen

Tegenwoordig staat een aantal van die bunkers nog steeds leeg, maar dat worden er steeds minder.
Ze worden bijvoorbeeld gebruikt als vakantiehuis, als bed- and breakfast-adres, als hamburgertent, kinderspeelplaats, varkens- of koeienstal, vuilcontainer, disco of dancing, café , openbaar toilet of gewoon een ontmoetingsplaats voor verliefde stelletjes.
Mijn vriend en radiocollega Peter Flik bezocht het land vele malen en kwam altijd met bizarre en bijzondere verhalen terug.
Als souvenir nam hij zo’n bunkertje mee voor het Museum van het VPRO-radioprogramma Ongehoord.

Zijn commentaar:

Dat waren nog eens jaren daar. Communistische jaren. Wie niet voor was werd afgevoerd naar de afgrijselijkste gevangenissen. Er werden mondjesmaat toeristen toegelaten, zo’n drieduizend per jaar.

Het zal 1986 zijn geweest dat ik aan zo’n groepsreis deelnam. Aan de grens al tot op het bot gecontroleerd, baarden moesten worden afgeschoren, tijdschriften met vrouwen in badpak werden ingenomen. Het bezoek aan het arbeidersparadijs ging met een bus van Albturist, twee Albanese gidsen om het communisme uit te venten. Bij het vertrek werden de regels gesteld. Altijd op tijd zijn, vragen stellen werd toegelaten, altijd bij de groep blijven; individuele uitstapjes waren verboden. Het fotograferen van mensen werd niet op prijs gesteld. Ook niet van militaire objekten. En: geen ezels op de plaat zetten dat gaf maar een achterlijk beeld van het paradijs.

Nou dat moet je vooral niet tegen Hollanders zeggen bleek al spoedig. Iedere ezel werd vastgelegd; dat leidde tot terechtwijzingen bij de avondmaaltijd. En dan die militaire objekten: het hele land was vergeven van betonnen schuttersputjes. Die wilde dus iedereen op de foto hebben, het liefst met een ezel ervoor en een vrouw zonder tanden….

Na de omwenteling in 1989 kocht ik er één in de souvenirwinkel en zag terloops ook dat bij de belendende snackbar gehaktballen werden verpakt in bladzijdes uit de boeken van de dictator Enver Hoxha.