Sombor Servië
1. Het laantje van Mladic
Voorjaar 2007
Een open deurtje
Deze lommerrijke laan bevindt zich in Sombor Servië (Vojvodina).
Mijn vriend Peter Flik -links op de foto in wit t-shirt- die altijd verrast met de meest onmogelijke vragen & opmerkingen, zegt:
‘Wat zou jij doen als we nu Mladic tegenkwamen?’
‘Tja eh. … laat me even .. Eh.’
'Zag je die open deur?'
'Ja. Heb ik op de foto'.
'Nou?'
'Wat nou?'
‘Schiet nou op, want hij is direct weer weg’.
‘Tja eh. Bellen!’
‘Bellen met wie?’
‘Tja eh. …. ‘
‘Te laat!’.
Vraag aan u:
2. Servisch salvo in Kroatië
In de winter van 1993 maakte ik samen met Fred Stroobants een paar radioprogramma’s voor de VPRO over de activiteiten van Belbat, een Belgisch militair V.N.-bataljon dat actief was in de Baranja in het uiterste noordoosten van Kroatië .
Dat gebied was toen bezet door Servië. Vrijwel alle Kroaten waren verdwenen en hun huizen waren in beslag genomen door Serven. De situatie was gespannen.
Iets ten zuiden lag de stad Vukovar, die totaal vernietigd was. Beide regio’s vormden de eenzijdig uitgeroepen Servische Republiek Oost-Krajina. (In rood rechts)
Alle mannen in dat gebied beschikten over wapens. En ze gebruikten die wapens ook. Vooral ’s nachts en in het bijzonder in de nacht van oud op nieuw.
AUTHENTIEKE OPNAMES: Audio 38 (1'43")
De bewoners werd gevraagd om die wapens in te leveren bij het Belgisch vredeskorps, maar dat deden ze natuurlijk niet. En het mandaat van de militairen ging niet zo ver, dat zij de Serven konden ontwapenen.
Iedere dag gingen de militairen op patrouille en wij mochten mee. Wij moesten dan een kogelvrij vest om doen.
Omdat er in de container waarin wij sliepen geen toilet was en ik er ‘s nachts nog wel eens uit moest, kreeg ik het kogelvrij vest permanent tot mijn beschikking. Voordat ik een plasje ging doen, moest ik mij dus eerst in dit vest hijsen. En een helm opzetten.
Het vest
Ik mocht het mee naar huis nemen. Een foto van het kogelvrij vest wordt bijgezet in de dependance van het Museum van het VPRO-radioprogramma Ongehoord.
Het vest zelf is namelijk in bruikleen bij eindredacteur Ton van der Graaf van dit programma.
U ziet hem hier in zijn tuin met het camouflagevest. Hij had bedacht dat een ieder die een bijdrage aan het programma leverde een souvenir moest meenemen.
3a. Een rustig ritje met historie
Als je van Kotor in Montenegro naar Vásárosbéc in het zuiden van Hongarije moet -en wie moet dat af en toe niet- , kan je het beste door Bosnië-Herzegovina rijden.
Voorjaar 2012
3. Republica Sprska
Dat is een mooie, rustige route, die bijna kilometer na kilometer geschiedenis ademt. Je rijdt over een nieuwe weg richting Trebinje.
Een mooi bewaard stadje aan de “Verloren rivier” Trebisnjica. Als je aan een bosrand even stopt komt een man tevoorschijn die bessen heeft geplukt. Hij wil ze met alle plezier met ons delen.
Verloren Rivier
Je denkt Bosnië-Herzegovina te zijn binnengegaan, maar vrijwel direct zijn er borden dat je hier bent in de Republica Srpska, de Servische deelrepubliek, die in twee grote delen vrijwel de helft van het grondoppervlak uitmaakt.
Soms is er een deel van zo'n bord weggehaald om de ‘schizofrene’’ situatie te symboliseren.
Verwarring
Het is een beetje verwarrend allemaal, want even verder kom je in de Federatie van Bosnië en Herzegovina en dan weer in Srpska.
Het land werd in 1992 onafhankelijk na een referendum, waaraan de Serviërs overigens uit protest niet meededen. Tot 1995 volgde een verschrikkelijke burgeroorlog waarbij vele duizenden slachtoffers (o,a. Srebrenica) vielen.
Na internationaal ingrijpen werd in 1995 het Verdrag van Dayton gesloten, waarbij Bosnië-Herzegovina volgens een soort raciale grens werd ingedeeld. (Rood is Srpska. In 1995 hoorde Montenegro nog bij Servië)
Sarajevo
Halverwege kom je in Sarajevo. Ook die stad ademt intussen rust.