Twintig jaar vrijheid, twintig jaar verraad

Het werkwoord harden wordt in onderstaand sonnet van Ida G.M. Gerhardt twee maal gebruikt. Niet in de zin van hardmaken (staal) of hardworden (verf), maar in de vorm van ‘’niet te harden’’.
      Niet verdragen dus of niet uithouden.
Ida Gerhardt schreef het in 1965, twintig jaar na afloop van Wereldoorlog II.
      Zij is behoorlijk verbitterd.

Afscheid van Holland

Twintig jaar vrijheid, twintig jaar verraad
aan het edelste. Ik hard u, Holland, niet
met dit gelaat, waarop geschreven staat:
ziehier die zich voor geld aan ieder biedt.

Het valt mij zwaar dat ik mijn land verlaat.
’t Ware tè zwaar als ik het nièt verliet:
gelijk een mens die van een mens weggaat
niet hardend dat hij hem ontluisterd ziet.

Ik had u lief en leerde u verachten.
Holland. Ik groeide op onder uw stem:
Het water dat als kind mij ook wakker riep

wanneer het stormde onder Woudrichem.
Nog gaan de wolken over het Hollands Diep.
Gij zijt mijn land, gij blijft in mijn gedachten.

Ida Gerhardt (1905=1997) ging overigens niet weg uit Nederland. Zij woonde samen met Marie van der Zeyde, die daar geen trek in had.
      Wel gingen zij met grote regelmaat naar Ierland.
Hieronder haar handschrift.

Het gedicht werd opgenomen in het literair maandblad Maatstaf. In het novembernummer van 1966.
Dat was Jaargang 14, beginnend in april met een Herdenkingsnummer over de oorlog. Op de voorpagina dit citaat:  

Er staat:

Het Westduitse bondsgerechtshof te Karlsruhe heeft uitgemaakt dat joden die zich in de jaren ‘33-‘45 niet hebben gehouden aan Hitlers bevel om de Davidsster te dragen geen aanspraak op schadevergoeding kunnen maken. De redenering is dat zij niet de vernederingen hebben ondergaan, die de wél-dragers hebben getroffen. We kunnen over deze beslissing van alles zeggen. Het verstandigst lijkt ons, dat we ons maar voorbereiden op de dag dat zal worden uitgesproken: joden die niet vergast zijn, hebben al genoeg geboft.

Maatstaf verscheen tussen 1953 en 1999. Ik geloof niet dat er gekende auteurs zijn, die er niet in hebben gestaan. . 

Klik HIER voor alle ZoekPoëzie