(Door Peter Flik, photosooph te Hongarije)

Schilderij: Otto van Veen

Verwarring alom

In de maand mei was ik op de middelbare school altijd blij als de Batavieren bij de geschiedenis langs kwamen. Een onbegrijpelijke zin als hier geen verdere uitleg bij wordt gegeven. Dat besef ik ten volle, maar weet ook dat bij nadere uitleg de verwarring alleen maar zal toenemen. Allereerst is het van belang te weten dat het vak geschiedenis op mijn school in de jaren vijftig van de vorige eeuw gegeven werd in de chronologische volgorde. Niet vanuit het nu naar achteren werken, hetgeen een veel logischer opzet zou zijn, nee van ver voor Christus naar het nu werken. En daar vijf jaar over doen. Om in een diepe slaap te vallen. En: ondanks de omstandigheid dat ik me hevig voor geschiedenis en de daarbij behorende verhalen interesseerde, ik kon mijn gedachten er niet bij houden. Ook al omdat de leraar duidelijk liet merken dat hij een en ander al voor de duizendste keer vertelde en het eigenlijk zat was.
      Maar goed, de Batavieren, Hunnen, Cananefaten en hun oorlogen kwamen gelukkig in de lesstof in mei. Ik weet wel dat ik dit moet uitleggen, maar heftige emoties staan in de weg, zelfs nu nog na zoveel jaren. Blijkbaar kan een mens ook onherstelbare schade oplopen.
Ik schrijf het op.
      Vader was tijdens de tweede wereld oorlog lid geworden van een pro Duitse partij in Nederland.
Natuurlijk weet ik de naam van die partij nog, maar zelfs het opschrijven van de letters doet pijn. Opgepakt en gevangen genomen. Na de oorlog er met mij als kind nooit over gesproken. Ook niet over zijn vriendschap met de hoofdcommissaris van Groningen, verantwoordelijk voor het afvoeren van nagenoeg alle Joden uit die stad. Midden in die jaren van opgroeien kwam ik via andere wegen op de hoogte van de waarheid. Maakte kennis met het gevoel van schaamte.

In de maand mei werd bijna ieder jaar bij het vak geschiedenis afgeweken van de chronologische indeling van de lesstof omdat de tweede wereldoorlog en het lot van de Joden behandeld moest worden. Angstiger momenten kende ik niet, het was alsof ik met een tijdbom in mijn tas in de klas zat. Ieder moment zou kunnen uitkomen dat mijn vader....

Ieder jaar in januari begon ik al zenuwachtig te worden en er was een jaar dat de leraar besloot om die hele oorlog te laten rusten en de oorlogen van de Batavieren te gaan behandelen. Ik was opgelucht. Of waren er ook weer foute Batavieren geweest; er kon altijd iets zijn.

Klik HIER voor alle Photosophieën