De atoombommen van Darp

Frank Westerman was de afgelopen tijd prominent aanwezig in nieuws- en talkshows om zijn nieuwe boek te promoten: De Wereld volgens Darp. (Een treurige woordspeling op de bestseller De Wereld volgens Garp van John Irving)

Hij gaat in dat boek ondermeer terug naar zijn jeugd in Drenthe, waar in het dorpje Darp bij Havelte kernwapens lagen opgeslagen. Dat was een publiek geheim, waar de inwoners van Darp liever niets mee te maken wilden hebben.
      De soldaten van de 119^e Afdeling Veldartillerie, die gelegerd waren op de Johannes Post kazerne in Steenwijkerwold daarentegen wel.
Ik was één van die soldaten en heb daar eerder op mijn blog over geschreven.
      Er kwamen ook reacties op, waarvan ik er één heb toegevoegd.

Opleiding tot massamoordenaar

WE GAAN TERUG NAAR 1965.
      Ik ben voor fl. 1,50 per dag dienstplichtig soldaat; registratienummer 450101030. 
Na zes maanden opleiding in Ossendrecht en Breda word ik chauffeur-telefonist bij de 119e afdeling Veldartillerie, gelegerd in de Johannes Postkazerne te Steenwijkerwold. 
      Mijn 'aanspreektitel': DE KANONNIER.
Deze afdeling bestond uit vier batterijen. Ik zat bij de stafbatterij.
      Zij beschikte niet over kanonnen, maar over raketten.
Om precies te zijn de Honest John raket.
      Een niet geleide raket met een kaliber van 722 mm en een bereik van 30 km.
Het gerucht ging toen, dat deze raket geschikt was om kernwapens mee te lanceren.

GASMASKERS 

Wij als dienstplichtigen wilden eigenlijk wel weten of dat waar was.
Of wij werden klaargestoomd om -als dat zo uitkwam- medeplichtig te worden aan  GROOTSCHALIGE MASSAMOORD. 
      En waar lagen die kernkoppen? Die moesten wel in de buurt zijn opgeslagen als je er snel over zou moeten kunnen beschikken.
      Wij wilden ook weten waarom wij tijdens oefeningen op de Lüneburger Heide moesten oefenen met gasmaskers op als er een proefraket gelanceerd was.

En zou zo'n gasmaskertje radioactieve straling op een afstand van dertig kilometer wel voldoende tegenhouden?

GEEN ANTWOORD  

Natuurlijk kregen we geen antwoord. 
      Politici, die kamervragen stelden trouwens ook niet.
Altijd hetzelfde:

      ‘Over aantallen en locaties van in Europa aanwezige kernwapens kunnen om redenen van staatsbelang geen mededelingen worden gedaan’.

DE RINGEN VAN DARP  

Eén jaar ben ik daar in de buurt van Havelte gelegerd gebleven. Natuurlijk wisten wij al snel dat de Honest John inderdaad kernkoppen kon afvuren. En natuurlijk wisten we dat die kernkoppen lagen opgeslagen in een nucleair depot in het dorpje Darp vlakbij de Johannes Postkazerne. 
      Ik ben daar toen diverse malen geweest. Het depot werd door twee ‘ringen’ militairen bewaakt. De binnenste ring door Amerikanen, de buitenste ring door soldaten van de compagnie Van Heutsz.

Geheimzinnigheid alom dus. Nog steeds.
      Hoewel.

Op Internet vond ik een site van de Koninklijke Landmacht. En wat staat daar letterlijk onder het kopje Koude Oorlog in 1960:

'De eerste kernwapens (kernkoppen) in ons land zijn bestemd voor de Honest John.
Dit is een niet-geleide raket met een kaliber van 762 mm en een bereik van 30 km.
De 109e afdeling Veldartillerie bij ‘t Harde wordt als eerste uitgerust met de kernwapens.
Kort daarna volgt de 119e afdeling Veldartillerie in Steenwijkerwold.
De invoering van kernwapens ligt in het verlengde van de NAVO-strategie van ‘massale vergelding’ (massive retaliation), waartoe al op 16 december 1957 is besloten en die onder meer leidt tot de stationering van kernwapens in Europa'.

VREEMD

Toch vreemd deze openheid achteraf. Is dit geen staatsbelang?
      Nee!
Het is namelijk allemaal niet actueel meer.
      Geschiedenis.

De 119e afdeling veldartillerie werd in 1978 opgeheven. De Honest John was al snel verouderd en werd opgevolgd door de Lance raket, die weer werd opgevolgd door het zogeheten Multiple Launch Rocket System, een gemechaniseerd meervoudig raketsysteem, dat 12 met kernkoppen geladen raketten in één minuut kan afschieten.

Maar ook dit systeem is in 2004 uit de bewapening gehaald.

DOORLEEFD

In deze doorleefde nacht werd ik op de kazerne in Steenwijkerwold 21 jaar.
Wij moesten namelijk paraat blijven.
      Er werden om middernacht rotjes & vuurpijlen afgestoken.
Daar waren we ook goed in. 
PROOST!     

De Honest John & z’n kernbommen (2)

Die geheimzinnigheid is er tot het laatst gebleven. Dat hoorde ik van Bé Kruize, die tot maart 1978 diende
bij de 119e afdeling veldrtillerie
      Hij was de laatste lichting. De Afdeling werd toen opgeheven; de Honest John was verouderd.
Voor ‘t laatst werden die raketten toen gelanceerd in Duitsland.
      Bé stond erbij en keek er niet alleen naar, maar maakte ook een fotoreportage, die hij mij opstuurde.
Overigens vind ik het nogal opmerkelijk, dat het een dienstplichtig soldaat zomaar werd toegestaan
om zo’n serie foto’s te maken.

Kernwapendepot Darp 

De kernwapens lagen opgeslagen in een depot in het plaatsje Darp vlakbij de kazerne. Ook dat wisten wij destijds ‘officieus’.
Ook daar kon Bé zomaar foto’s maken.
      Let wel: Het gaat hier om een opslagplaats voor atoombommen, waarvan het bestaan in die tijd nooit bevestigd werd.
Een plaats die ondermeer streng bewaakt werd door Amerikaanse militairen.
      Een plaats waar ook na het verdwijnen van de Honest John kernbommen opgeslagen bleven, omdat een nieuwe raket
werd geïntroduceerd: de Lance.