Ronald van den Boogaard - Verhalen uit de dorpsbieb 30: Vluchtwegen voor en tijdens WO II

Details: Categorie: Algemeen (571); Gepubliceerd: 01 september 2019

Grensoverschrijdende geschiedenis op je bord.

(Door Marga de Graaf, bibliothecaresse te Bellingwolde)

De bibliotheek is voor veel mensen nog steeds dé spil van betrouwbare informatie. Men weet ons te vinden om reclame te maken voor allerlei regionale activiteiten en als ‘vindplaats’ van betrouwbaar foldermateriaal voor plaatselijk hobbyclubs, de gymnastiekvereniging, voorjaars- zomer- en kerstmarkten, peuterspeelzalen, buurt-en andere zorg.
Ook de overheid stuurt ons brochures over ‘de scholen zijn weer begonnen,’ ‘licht op je fiets’, ‘pas op met vuurwerk’ etcetera.

Zo kregen we vorige week onderstaande informatie toegestuurd, met het verzoek hier aandacht voor te vragen.

Het gaat over de geschiedenis van vluchtwegen in ons grensgebied tussen 1933 en 1945.

Mijn eerste indruk van de folder was, ‘waar gaat dit nou eigenlijk over.’ Nog eens lezen, en nog eens. Nou ja, folders schrijven is een kunst, ik raakte eerlijk gezegd de weg kwijt - maar dat kan aan mij liggen. Schrijven is sowieso een kunst, ik ‘babbel’ ook maar wat.

Na herhaaldelijk lezen begrijp ik nu dat er een gedenkteken wordt onthuld op 31 augustus, bij de brug waar ik wekelijks overheen rijdt om naar de bibliotheek te gaan.

Ik dacht ‘wat een vreemde datum,’ 31 augustus. Dat komt natuurlijk door onze Nederlandse gedenkdagen aan de Tweede Wereldoorlog op 4 en 5 mei. Hoe zit dit ingebakken in ons collectieve geheugen, in elk geval in de mijne.
Wat research leert mij dat er op 1 september 1933 bij een nazi-partij rally in Neurenberg , door Adolf Hitler aangekondigd werd dat de tijd gekomen was voor "een nieuwe artistieke renaissance van het Arische mens", afwijzing van joodse en bolsjewistische vormen van schilder- en beeldhouwkunst, zoals de abstracte kunst, kubisme, dadaïsme en surrealisme. Maar ja, dat was op 1 september -natuurlijk ook de datum van het aanbreken van W.O.II- en niet op 31 augustus.

Na het aandachtig bestuderen van de brochure was en ben ik nog steeds een beetje in verwarring. Maar goed, onze Westerwolder wethouder Giny Luth werkt mee aan de onthulling van de gedenkplaat evenals mijn buurman Gerald Sap - burgemeester van Bunde. Samen plaatsen ze een herinneringsmonument aan de vluchtroute bij de grensovergang van Bellingwolde naar Wymeer. En dit vind ik nou zo mooi en verbindend, dat wil ik u niet onthouden.

Ingepakte plaquette

Het fietspad met de ingepakte plaquette een dag voor de onthulling.

31 Augustus bij de bewuste grensovergang Wymeer - Bellingwolde. Om 11.00 hebben zich vele belangstellenden verzameld.
Een Duits koor zingt aangrijpende teksten waardoor vele mensen een traantje wegpinken.
De Duitse Burgermeester Gerald Sap maakt herinneringen los, hij vertelt dat weinig inwoners in Wymeer destijds wisten wie de vluchthulpen waren. Ja, als je iets geheim wilt houden zeg je het tegen niemand. Dat heeft hier goed gewerkt en vele levens gered. De Nederlandse wethouder Giny Luth liet zich verontschuldigen, ze had jammergenoeg geen plaatsvervanger gestuurd. Daar sta je dan als Nederlander je toch wel een beetje voor te schamen, hoorde ik iemand zeggen.

Vóór de onthulling van het paneel kregen we te horen dat er een verwisseling had plaats gevonden - het paneel voor Wymeer was per abuis verwisseld met het paneel voor Emden! Even niet opgelet…….Binnenkort worden ze omgeruild - dan ga ik nog maar eens kijken.