Voetbal is oorlog

Deze week kwam ik de uitspraak van Rinus Michels weer eens tegen:

      VOETBAL IS OORLOG.

Zelf heeft hij altijd ontkend dit te hebben gezegd, maar dat is al diverse malen door diverse speurders ontzenuwd. In een interview met John le Noble in het Algemeen Dagblad van 10 maart 1971 zegt Rinus Michels:
      ‘Topvoetbal is zoiets als oorlog. Wie netjes blijft, is verloren’.

Altijd als ik iets lees over Rinus Michels komen er bij mij irritaties. De man heeft dankzij Johan Cruijff en Marco van Basten onmiskenbaar een prachtige staat van dienst, maar ik zie altijd nog de verloren finale in 1974 tegen de Duitsers voor me.

‘We’ staan in de rust met 2-1 achter en ‘De Generaal‘ wisselt linksbuiten Rob Rensenbrink.
      Niet voor Piet Keizer maar voor de rechtsbenige hardholler René van de Kerkhof.

Een krankzinnige beslissing. En toch werd Michels tot coach van de vorige eeuw uitgeroepen.
      Maar ja: onze politieke pers riep Geert Wilders ook uit tot politicus van het jaar.

Het Nederlands team voor de wedstrijd tegen Duitsland.

V.l.n.r.: Johan Neeskens, Ruud Krol, Willem van Hanegem, Wim Jansen, Wim Suurbier, Johnny Rep, Wim Rijsbergen, Rob Rensenbrink, Arie Haan, Jan Jongbloed en Johan Cruijff. 

DE VOETBALOORLOG  

De uitspraak van Rinus Michels was bovendien niet nieuw. Zij is mogelijk ontleend aan het boek De Voetbaloorlog van de Poolse journalist Ryszard Kapuscinski.
      Het titelverhaal van dit overigens prachtige boek speelt zich af in Midden Amerika en beschrijft de honderd uur durende oorlog tussen Honduras en El Salvador, die half 1969 uitbrak. Dat gebeurde direct na afloop van de tweede wedstrijd tussen beide landen in de voorrondes van het wereldkampioenschap voetbal.
      Kapuscinski was er in het begin als enige westerse journalist bij. Zijn eerste telegram, dat hij met grote moeite en gevaar voor eigen leven het land uit wist te krijgen begint zo:

Tegucicalpa 14 juli 1969.

  
Vandaag is om zes uur ’s avonds een oorlog tussen Salvador en Honduras begonnen.
 De Salvadoraanse luchtmacht heeft vier Hondurese steden gebombardeerd.
Stop.

Tegelijkertijd hebben Salvadoraanse troepen de grens van Honduras geschonden.
Zij proberen het land binnen te dringen.
Stop.

Uiteindelijk vielen er in die honderd uren 6.000 doden en meer dan 10.000 gewonden. Vijftigduizend mensen werden dakloos. Veel dorpen en kleine steden werden verwoest.

De beslissingswedstrijd werd later in Mexico gespeeld.
      El Salvador won met 3-2.

OORLOG WAS VOETBAL  

Ook werd de kreet van Michels prachtig gebruikt door Rob van Olm & Levi Weemoedt. Zij maakten in 1987 voor de VPRO-radio een serie programma’s over de eerste wereldoorlog onder de titel: Oorlog was voetbal.
      Zij gaan ondermeer terug naar de slag aan de Somme in Frankrijk die op 1 juli 1916 begon en eindigde op 18 november. Bij die slag viel meer dan een miljoen doden. Ondermeer captain Neville, die zijn compagnie vier voetballen gaf. Wie het verst de bal in de vijandelijke linies kon schieten kreeg een prijs. De verslaggevers vinden zo'n bal terug in een museum.

Verder kwam ik ooit een persiflage tegen op de dichtregels van Joost van  den Vondel:

De wereld is een schouwtoneel
Elk speelt zijn rol en krijgt zijn deel

Iemand (geen idee wie) maakte daarvan:

De wereld is een voetbalveld
Elk speelt zijn rol met groot geweld

Herman Kuiphof werd trouwens in de finale van 1974 beroemd met zijn herhaalde uitspraak: ’Zijn we er toch ingetuind’.

 Als u hem dat nog een keer wilt horen zeggen en bovendien Joop den Uyl polonaise wilt zien dansen ga dan hier naar toe.