New York-Miami-Toronto-Los Angeles
Ik ben acht keer in Noord-Amerika geweest. Daar heb ik de afgelopen jaren een paar stukjes over geschreven.
Hoewel er in de toekomst nog meer zullen volgen, heb ik ze voorlopig achter elkaar gezet.
Voorjaar 2005
New York/New York
This is New York; You know!
In New York zijn vijftien vestigingen van de vermaarde boekhandel Barnes & Noble.
Eén van de mooiste is ongetwijfeld het statige gebouw op Manhattan aan Union Square bij 17th street.
(Onderste foto)
Mooi ingericht en een ongehoord grote keus.
Als je bijvoorbeeld iets over honkbal zoekt, staat er een meter of vijftien aan gespecialiseerde boeken.
Er zijn op alle etages leren fauteuils, waarin je je rustig met een boek kunt terugtrekken.
RUSTIG & INGETOGEN
Als je al vooroordelen hebt over de Amerikaanse samenleving (oppervlakkig, ongeïnteresseerd, a-cultureel etc.) dan moeten die hier behoorlijk genuanceerd worden.
De bezoekers zijn goed gekleed; niemand heeft -in tegenstelling tot ‘het platteland‘- obesitas; men is rustig en ingetogen en laat zich informeren door deskundig personeel.
CASSETTES
Er is ook een grote etage met muziek.
Ik koop de C.D. ‘Live’ van Alison Krauss & Union Station.
En dan vraag ik aan de verkoopster of ze dit misschien ook op cassette hebben.
Zij kijkt mij onthutst aan en zegt: ’Een cassette?’
‘Ja’, zeg ik en voel mij genoodzaakt om uit te leggen dat zich in mijn auto in Europa nog altijd een cassetterecorder bevindt.
‘Een cassetterecorder’, zegt ze verbijsterd. ‘In een auto?‘.
‘Ja’, zeg ik maar.
‘Ik zal het even vragen’, zegt ze.
Ze loopt naar een collega en legt het haar proestend uit.
De dames kijken mijn richting op, wisselen blikken en zeggen ongetwijfeld tegen elkaar, dat er in Europa kennelijk nog boerenkinkels wonen, die cassettebandjes draaien.
Ze komt terug en zegt:
’Het spijt me, maar die hebben wij niet meer.
This is New York you know’.
Voorjaar 2004
(Miami/Florida)
Grof & behoorlijk onbeschoft
In theorie klopte het. Vlucht MP 645 van Martin Air zou om kwart voor drie landen op Miami International Airport in Florida.
Om kwart over vier zou in het Dolphin Stadium de honkbalwedstrijd in de National League tussen de Florida Marlins en de Chicago Cubs beginnen.
Ik zou een taxi nemen naar het stadion en na afloop slapen in het Catalina hotel aan Collins Avenue.
In mijn binnenzak zat een perskaart voor die wedstrijd. Recht achter de thuisplaat zou ik zitten.
De volgende ochtend om negen uur zou ik doorvliegen naar Bolivia.
Zware bagage kon in de kluis op het vliegveld.
Mooier kon het allemaal niet.
Vlucht 645 arriveerde op tijd. Het vliegtuig werd snel ontruimd. Dat ging dus voorspoedig. Tot ik arriveerde in de aankomsthal.
Bij de douane stonden duizenden mensen in achttien rijen van minstens vijftig meter lang te duwen en te trekken.
Een volstrekte chaos.
DOUANEVERKLARING
Miami is dé luchthaven voor passagiers die naar Midden- en Zuid-Amerika gaan.
Zij mogen niet in transit blijven, maar moeten sinds 11 september 2001 allen door de douane.
Met een douaneverklaring, die je zeer exact moet invullen.
Als je een correctie maakt, iets vergeet of iets verkeerd invult, is het mis.
Vul bijvoorbeeld niet Holland in, want je krijgt gegarandeerd problemen.
TOT DIEP IN DE ANUS
Een paar Colombianen, die voor mij in de rij stonden waren na ruim drie uur wachten aan de beurt. Ze hadden hun formulier in het Spaans ingevuld, maar dat was niet naar wens van de mevrouw achter het loket.
Zij reageerde grof en onbeschoft en stuurde de mensen terug.
Zij wees naar achteren en zei:
“Ga maar terug. Daar achter zijn mensen, die je helpen om het formulier in het Engels in te vullen’.
Zo mogelijk nog onbeschofter waren de mannen & vrouwen, die de bagage controleerden.
Een ieder, die er een beetje Arabisch uitzag werd er uitgehaald en gecontroleerd.
De spullen werden uit de tassen gehaald, op een hoop gegooid en niet terug gestopt.
De mensen werden ook uitvoerig gefouilleerd. Sommigen verdwenen in hokjes, waar ze -werd mij verzekerd- tot diep in hun anus werden gecontroleerd.
Waarop?
Tja.
Narcotica mag je niet binnen brengen. Chemicaliën ook niet. Medicijnen alleen met een doktersverklaring,.
Verder is het verboden om bij je te hebben: fruit, groenten, planten, plantaardige producten, aarde, vlees, vleesproducten.
Ook geen vogels, slakken en andere levende en/of wilde dieren.
Om nog even te onderstrepen, dat je hier een echt kapitalistisch land binnengaat, leer je dat het vervoer van valuta of waardepapieren wettelijk natuurlijk wel is toegestaan.
ONGEACHT HET BEDRAG.
In mijn bagage zaten een pakje stroopwafels en een zak drop . Die had ik bij me voor de mevrouw bij wie ik in Bolivia op bezoek zou gaan.
Twintig meter voor het loket, heb ik die spullen maar in een vuilnisbak gekieperd.
En de wedstrijd… ach de wedstrijd was in de negende en laatste inning toen ik op mijn hotelkamer arriveerde.
Gelukkig verloor het team uit Miami dik.
Voorjaar 2005
Toronto/Canada
Een vriendelijke metropool
(Foto's Bart van Bockstaele)
Toronto is een aangename stad.
De grootste en in economisch opzicht belangrijkste stad van Canada.
Divers en zeer multicultureel.
Zes miljoen inwoners, waarvan opmerkelijk genoeg iets meer dan de helft niet uit Canada komt.
Eén van die 'buitenlanders' is Bart van Bockstaele (Te Gast 8) bij wie ik op bezoek ben.
Hij is een Westvlaming, die hier al meer dan tien jaar woont.
In Toronto worden meer dan 140 talen gesproken; er zijn bijvoorbeeld vier Chinatowns, maar ook wijken met eigen winkels, cafés en restaurants voor Koreanen, Italianen of Tamils om er maar een paar te noemen.
The City of Churches heet het ook wel.
Non-Identiteit
De mensen in Toronto zijn vriendelijk. Ze zijn op hun eigen manier allemaal ingeburgerd.
Als de Canadezen hier een eigen identiteit hebben is dat vooral gebaseerd op non-identiteit.
Leven en laten leven en laat een ieder toch vooral zijn eigen cultuur uitdragen
Dat maakt de stad juist zo uniek en veelzijdig.
Als de inwoners al iets gemeen hebben dan is dat de manier waarop ze Toronto uitspreken.
Toroanoh, Turrono Thorraono.
Dat soort variaties, waarbij het opvalt dat niemand die tweede t uitspreekt.
72 Minuten
Als je een tocht door de stad hebt gemaakt -dat kan te voet bovengronds of zelfs ondergronds- kan je leuk eindigen in het restaurant van de opvallende CN-tower.
Die toren is 553 meter hoog en was lange tijd het hoogste vrijstaande bouwwerk ter wereld.
In het restaurant dat 350 meter hoog ligt, kun je in 72 minuten de stad en haar wijde omgeving aan je voorbij zien trekken, want dat is de tijd die nodig is om 360 graden te draaien.
Fusion-keuken
De stad heeft brede lange, vaak tochtige straten.
Het aanbod in de winkels is enorm.
Restaurants zijn overal.
Iets van een eigen Canadese keuken heb ik niet kunnen ontdekken.
Of het zou juist de fusion-keuken moeten zijn.
Rogers' Centre
Als je gedineerd hebt in het restaurant van de CN-tower moet je naar het bijbehorende Rogers Centre gaan.
Tot voor kort heette dat de Skydome, het stadion van de enige Canadese honkbalclub die in de Amerikaanse Major League uitkomt: de Toronto Blue Jays.
De eilanden
Vlak voor de kust van de stad ligt in het Ontario meer een aantal eilandjes.
Daar kan je met een veerbootje naar toe.
Een tocht van tien tot twaalf minuten.
Die eilanden zijn verboden voor auto’s en zijn dus rustig.
Vrijwel overal heb je ruim uitzicht op de skyline van de stad.
Jammer alleen dat er vlakbij een vliegveld voor sportvliegtuigjes is.
Soms hoor je vier of vijf van die krengen tegelijk.
Niagara watervallen
Maar HET uitstapje is natuurlijk de Niagara watervallen.
Aan de Canadese kant zijn ze het mooist.
De kermis met souvenirwinkels, hotels en andere attracties moet je dan maar even op de koop toe nemen.
Zomer 1981
Los Angeles/California
Los Angeles-New York-Londen
-Hilversum
Eén van de meest succesvolle radioprogramma’s ooit vond plaats in de zomer van 1981.
Tenminste: als je afgaat op luistercijfers en luisteraarsreacties, populariteit, perspublicaties en praatjes bij de koffie, op kantoor of bij de kapper.
Twee teams van twee verslaggevers vertrokken op 3 juni bij de VPRO-studio.
Zij moesten de wereld rond.
Min of meer in navolging van Jules Vernes hoofdpersoon Phileas Fogg uit ’De reis rond de wereld in 80 dagen’.
Zij moesten in ieder geval in Istanbul, Bombay, Singapore, Yokohama, San Francisco, New York en Londen ‘stempeltjes’ halen.
ROMMELEN & SJOEMELEN
Er waren echter grote verschillen met de excentrieke en steenrijke Phileas Fogg.
Dit was namelijk ECHT.
De verslaggevers moesten de klus klaren in 60 dagen en hadden geen geld. Ze moesten werken onderweg. Rommelen en sjoemelen.
En zij moesten opnames maken, die op één of andere manier naar Hilversum verstuurd moesten worden.
Daarna werden door ’het thuisfront’ montages gemaakt, die negen weken lang iedere woensdag van kwart voor elf tot één uur werden uitgezonden in het programma Villa VPRO op Hilversum 1.
Roel van Broekhoven en ik waren team 1 ook wel ’donker & interessant’ genoemd.
Team 2 bestond uit Ton van der Graaf & Jan Willem Dolk.
Zij waren gedoopt tot ’jong en blond’.
Om het spannend te maken, werd er een wedstrijd van gemaakt.
De teams zaten elkaar dwars en legden elkaar in de luren.
SUCCES
Vanaf het eerste moment bleek het programma een groot succes.
Wekelijks kwamen zakken vol met post, tips en aanmoedigingen.
Op kantoren werden weddenschappen afgesloten; vakanties werden verzet.
Het luistercijfer steeg tot anderhalf miljoen per uitzending.
Jarenlang werden wij later aangesproken op deze reis.
In het digitale VPRO radioarchief zijn de negen afleveringen verschenen.
Daar kunt u ook terecht voor dagboeken, perspublicaties, reacties en spelregels.
De laatste aflevering staat in het teken van de terugkomst in Hilversum.
Ondanks dat op hetzelfde moment het huwelijk van kroonprins Charles en Lady Di rechtstreeks werd uitgezonden zijn er zo’n 10.000 mensen verzameld bij de VPRO-villa’s aan de ‘s Gravelandseweg in Hilversum.
Bloemen, erebogen, een fanfare, tientallen fotografen; het kan allemaal niet op.
Roel en ik hadden eerder in Los Angeles met hulp van Moniek van de Ven de rechten van het project verkocht op Sunset Boulevard in Hollywood.
Ton en Jan Willem spreken in Londen met mogelijke nazaten van Phileas Fogg.
Team jong & blond wint uiteindelijk de strijd.
Zij deden de reis in 53 dagen.
Roel en ik waren drie dagen langer onderweg.
V.r.n.l: Jan Willem Dolk, Ton van der Graaf, Roel van Broekhoven en ik.