Ronald van den Boogaard - Reportages 27: Een rondje Haringvliet

Details: Hoofdcategorie: Reportages (189); Categorie: Reportages; Gepubliceerd: 29 december 2013

De verhalenverteller & een dikke mevrouw

Haringvlietdam-Hellevoetsluis-Tiengemeten-Hellegatsplein-Den Bommel-Middelharnis-Stellendam-Haringvlietdam

Het voormalige radioprogramma Ongehoord van de VPRO was nogal bijzonder. De makers trokken naar een plek ergens op de wereld en vertelden daar verhalen met geïmproviseerde teksten.
De programmamaker als solistische verhalenverteller. Gesteund door lokale geluiden.

Ik heb er tien gemaakt.
      Op de meest merkwaardige plekken ter wereld.
Maar ook in Nederland.
      In het najaar van 1995 trok ik het Haringvliet rond. Lopend over de Haringvlietdam naar Hellevoetsluis. Vandaar via de gele lijn met de kano langs het eilandje Tiengemeten.
      En toen fietsend over de Haringvlietbrug via Middelharnis terug naar de Dam.

Haringvlietdam; ingenieus waterbouwwerk

Zeventien sluizen

Ik begon op de Dam die op 15 november 1971 geopend werd door koningin Juliana. Een verbinding tussen de Zuid-Hollandse eilanden Goeree-Overflakkee en Voorne-Putten.
      In die dam bevinden zich zeventien sluizen, die als een soort kraan kunnen werken.
Overtollig rivierwater kan worden afgevoerd, zeewater kan worden ingenomen.
      Dit laatste gebeurde overigens niet, waardoor het Haringvliet een rustig zoetwaterbekken is geworden.
In 1995 waren er plannen om de dam regelmatig ook vanuit zee open te zetten.
      Maar anno 2010 is dat nog steeds niet gebeurd.
Boerenorganisaties hebben daar protest tegen aangetekend.

Audio
Ik was voor De Volkskrant bij de opening. Daar was ik veertien dagen eerder begonnen.

Het Radioprogramma begon zo:

Pamela heette ze.‘’Zeg maar Pam hoor‘’, zei ze ineens.
Ze was dik en droeg een bril met van die borrelglazen. Ze had rood hennahaar, had aan iedere vinger een ring en droeg kralen en kettingen op een groen vormloos mantelpak. Ze had zure adem, kwam uit de Verenigde Staten en werkte sinds twee maanden in Brussel voor een groot internationaal persbureau.
Ze was voor de tweede maal in Nederland.

De hele dag sjokte ze achter mij aan. Of liever: klampte ze zich aan mij vast.
De Haringvlietdam is één van de grootste waterbouwkundige werken ter wereld.
Zo stond het in diverse talen op het persbericht. Pam was daar niet tevreden over.

‘’Hoezo één van de grootste? Hoe groot dan wel? En wat is eigenlijk het grootste waterbouwkundige werk ter wereld?’’
Dat soort vragen. Dat soort opmerkingen.
De godganse dag door.

‘’Is de Assoeandam’’ , zei ze dan ineens, ‘’het grootste waterbouwkundige werk ter wereld?’’
Ik probeerde het haar uit te leggen. Keer op keer.

Ik zei dat de Haringvlietdam misschien niet het grootste, maar in ieder geval wel het meest ingenieuze waterbouwkundige werk ter wereld was.
Veruit. Veel knapper bijvoorbeeld dan die Assoeandam.

‘’Deze dam heeft eigenlijk twee functies‘’, zei ik dan. ‘’In de eerste plaats is het een dijk; een waterkering.
En in de tweede plaats regelt het de waterhuishouding van Nederland.
Hieronder liggen maar liefst zeventien sluizen en die werken als een kraan‘’.

Ze keek me stom verbaasd aan.

‘’Dijk? Kraan? Sluis? Wat is dat allemaal?’’

‘’Goed’’ zei ik dan. ‘’Je weet waarschijnlijk dat een belangrijk deel van Nederland onder de zeespiegel ligt….

En dan keek ze me weer aan. Volkomen onthutst!

‘’Onder de zeespiegel? Land onder de zeespiegel? Watersnoodramp? Nooit van gehoord‘’.

Aan het eind van die dag vroeg ik haar of het allemaal zou lukken.
Ze gaf een knipoog en hield -bijna triomfantelijk- haar persbericht omhoog. 　

Hellevoetsluis

Oudenhoornse Zeedijk

Op deze plek onder Oudenhoorn op Voorne-Putten werd in de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 een groot gat in de dijk geslagen.
Het water kwam zeventien treden hoger dan het bordje: Normaal hoogwater Noordzee.
Er vielen in dit gebied 27 slachtoffers. Grote delen van Voorne en Putten stonden onder water.
De dijk hier is nu op Deltahoogte: 5.60 meter boven NAP.

Lichtopstand

Tiengemeten

Het eiland Tiengemeten had in 1995 nog een landbouwbestemming. Graan, suikerbieten, aardappelen.
Nu is het eigendom van Natuurmonumenten en is het veranderd in een natuureiland.
Sommige dijken zijn doorgestoken.

Er zijn nog zeven permanente bewoners.
Per jaar komen er steeds meer recreanten. Wandelaars maar ook vogelaars. Er is een herberg en een kleine camping.
Bezoekers moeten er naar toe met de veerboot.