Nieuwe woorden
- Details
- Hoofdcategorie: Nieuwe woorden (111)
- Categorie: Nieuwe woorden
Sellerchicks & puberprei
Fietspomptaal
Arie van den Berg introduceert in NRC-Handelsblad het woord fietspomptaal. Hij doet dat in een artikel over de vier genomineerden voor de C. Buddingh’-prijs voor nieuwe Nederlandstalige poëzie.
Genomineerde Martijn Benders zou sporadisch gebruik maken van fietspomptaal in zijn gedicht Karavaanserai.
‘Zij zonnebaadt op enorme röntgenfoto’s
de karavaan van onze democratie’.
Het wordt verder niet uitgelegd en toch begrijp ik wel wat Van den Berg bedoelt.
Hij hoopt overigens dat Johanna Geels de prijs wint.
Dat moet je natuurlijk nooit doen, want jury’s lezen zo’n stukje ook en kiezen dan voor een ander.
Vorige week werd dan ook bekend dat de prijs is gewonnen door Mischa Andriessen.
Sellerchicks
Gerrit Komrij begon er tijdens de afgelopen boekenweek over bij Pauw & Witteman: bestsellerchicks. Hij klaagde over de succesvolle boeken van de ‘chicks zonder kloten’.
Over bijvoorbeeld ‘Echte mannen eten geen kaas’ van Maria Mosterd (170.000) en De Verbouwing van Saskia Noort (200.000).
Misschien bedoelde hij ook wel over één of meer boeken van Stine Jensen ‘o.a. Waarom vrouwen van apen houden’, die er in NRC-Handelsblad een interessant verhaal over schrijft.
Zij betoogt dat Komrij misschien niet helemaal ongelijk heeft, maar dat er niets mis is met de thematiek die deze schrijfsters aansnijden.
Puberprei
Loethe Olthuis schrijft in de Volkskeuken van de Volkskrant over prei. Veel mensen denken dat prei een wintergroente is, maar juist in het voorjaar is prei volgens haar heel lekker.
Ze heeft prei in haar eigen moestuintje staan. Voorjaarsprei die opgegeten moet worden omdat het anders harde, oneetbare kernen gaat vormen.
Ze noemt deze groente uit haar eigen tuin: puberprei.
Euromuziek
Koen Schouten heeft voor de Volkskrant geluisterd naar de muziek die de politieke partijen gebruikten in hun spotjes voor de Europese verkiezingen.
Treurigheid en droefenis troef volgens de auteur.
Amateuristische filmpjes met hakkelende politici.
Dat zou nog recht te strijken zijn met goede soundtracks, maar ook dat was niet het geval. Alleen Groen Links heeft het goed gedaan.
In een filmpje over groene energie hoor je hele mooie geluiden.
Moraalvandaal
Hugo Camps noemt de voorzitter van Real Madrid een moraalvandaal, een woord dat overigens in 2004 al opdook in diverse publicaties. De voorzitter is Florentino Perez, die bijvoorbeeld 94 miljoen Euro betaalde voor de Portugese voetballer Christiano Ronaldo.
Eerder was al 65 miljoen uitgegeven voor de Braziliaan Kaka.
Hugo Camps, die overigens juist vaak uithaalt naar moralisten, is hier in het gezelschap van UEFA- baas Michel Platini.
Ik denk niet dat hij daar blij mee is.
Woordstofzuigertje
Peter van Ammelrooy signaleert in de Volkskrant een kaalslag op het gebied van de papieren encyclopedieën.
De Winkler Prins en de Encyclopedia Britannica worden niet meer gekocht, omdat iedereen op Internet Wikipedia etc. raadpleegt.
Met woordenboeken is het volgens hem nog niet zover, want er is nog geen Wiki-achtig alternatief.
Maar we komen in de richting.
Mac bijvoorbeeld heeft al een digitaal woordstofzuigertje ontwikkeld, waarop de gebruiker begrippen kan kopiëren uit teksten webpagina’s of e-mails, waarop van Dale de betekenis toont.
Nepgil
Kapucijnaapjes kunnen volgens Jop de Vrieze in NRC-Handelsblad heel ondeugend zijn.
Als er bijvoorbeeld een panter bij ze in de buurt komt waarschuwen ze elkaar met een hele hoge gil.
Maar nu hebben andere aapjes iets heel slims bedacht.
Ze gillen ook hoog al is er geen panter of andere vijand in de buurt.
De kapucijnaapjes vluchten dan en de andere aapjes kunnen al het lonkende fruit opeten.
Het betreft hier dan ook een nepgil.
Nepnaald
Er is opwinding over ondeugdelijke insulinenaalden, die in ons land verspreid zijn.
Er zijn in ieder geval 1900 doosjes met elk honderd naalden ontdekt van het merk Novo Nordisk.
De namaaknaalden, die inmiddels nepnaalden worden genoemd zijn verspreid onder 800 patiënten.
Hoe deze nepnaalden, die bijna niet te onderscheiden van echte naalden door de keuringen zijn geslipt is niet duidelijk.
- Details
- Hoofdcategorie: Nieuwe woorden (111)
- Categorie: Nieuwe woorden
Naziporno & bikinitrek
Boterkoe
Johan van Arendonk is hoogleraar fokkerij en genetica in Wageningen. In de wetenschapsbijlage van NRC-Handelsblad doet hij een voorspelling.
Binnen een paar jaar kunnen we in dit land door genetische selectie diverse soorten melkkoeien fokken.
Zo ontstaan er bijvoorbeeld kaaskoeien, boterkoeien en gezondheidskoeien.
Naziporno
Vandaag en morgenavond om half negen kunt u voor de laatste keer terecht in het Amsterdamse Ketelhuis voor de film Stalags.
Een documentaire van de Israëlische regisseur Ari Libsker.
Stalags zijn pornografische boekjes over de Nazikampen.
Veel leer, veel zwart en veel blonde vrouwen in SS-uniformen, die gevangen genomen geallieerde militairen op allerlei mogelijke manieren vernederen en seksueel misbruiken.
Rugzakleerling
Flip de Kam signaleert in NRC-Handelsblad de opkomst van de rugzakleerling.
Het aantal leerlingen met ‘een probleem’ wordt steeds groter. Het aantal zorgleerlingen groeide in korte tijd van 80.000 tot 100.000.
De ouders van deze leerlingen kunnen sinds 2003 om extra geld vragen, een ‘rugzak’ die soms gevuld is met meer dan 10.000 Euro. Een regeling, die zowel bij ouders als scholen enorm aanslaat.
Bikinitrek
Vlak bij mij in de buurt werd een trekkertrek gehouden.
Een wedstrijd tussen trekkers in diverse gewichtsklassen, die de strijd aangaan met sleepwagens, die steeds meer weerstand opbouwen. Volgens een zegsman, die er geweest is, was vooral de strijd tussen de oudere trekkers spectaculair.
Brullende motoren, rook en steigerende tractoren.
De dames mochten ook meedoen. Voor hen was er de bikiniklasse.
De dames moesten zich hullen in een bikini en deden op die manier mee aan een -zoals werd aangekondigd- bikinitrek.
Drakenbloedboom
Het eilandje Socotra staat hoog op mijn verlanglijstje om nog eens naartoe te gaan.
Het ligt in de Arabische zee en hoort bij Yemen. Het is geïsoleerd en heeft een eigen flora met ruim 800 plantensoorten, waarvan een derde nergens anders te vinden is.
Het meest indrukwekend schijnt de mysterieuze drakenbloedboom te zijn. (Dracaena cinnabari).
Een boom met rode hars, die ondermeer gebruikt wordt om inwendige bloedingen van pas bevallen vrouwen te stelpen.
Polypil
Mensen met een verhoogd risico op hart-en vaatziekten moeten preventief aan een pil met een combinatie van bloeddruk- en cholesterolverlagers.
Dat vindt althans Diederick Grobbee van het UMC Utrecht.
In de Volkskrant lanceert hij een plan voor een zogeheten polypilstudie, waaraan 5.000 mensen meedoen.
Een bijkomend voordeel is dat de mensen, die vaak nu nog grote aantallen pillen slikken het met één pil kunnen, waardoor de sliktrouw groter wordt.
Frisistiek
Goffe Jensma is hoogleraar Friese taal- en letterkunde in Groningen.
In zijn oratie vorige week pleitte hij voor een nieuwe definitie van de frisistiek, de wetenschap van taal, cultuur en literatuur in Friesland.
De hoogleraar constateert dat de positie van het Fries er door politieke maatregelen beter op geworden is, maar dat het enthousiasme van onderop er niet groter op geworden is.
In de Leeuwarder Courant zegt hij dat ook de ontlezing door opkomst van radio, televisie en digitale media gevolgen heeft voor het Fries.
‘De eens zo bloeiende Friese literatuur is een kleine zichzelf bestuivende incrowd geworden’.
- Details
- Hoofdcategorie: Nieuwe woorden (111)
- Categorie: Nieuwe woorden
BORSTVAZEN & EEN SNEEUWBALKERK
Decretendiarree
De gemeenten in Vlaanderen worden hoorndol van het steeds groter wordende aantal regels, dat de Vlaamse regering over hen uitstort. Ze dreigen met acties, want ’de grens is bereikt’.
De gemeenten hebben de handen ineengeslagen en spreken nu van een decretendiarree.
Borstvaas
Beeldhouwer Maria Roosen (Beelden 28) heeft de Singerprijs gewonnen van het Larense Singer Museum.
Daar is nog tot 24 mei een expositie van haar werk te zien.
Zij maakt ondermeer borstvazen.
Van glas geblazen vazen, die soms voorzien zijn van gebreide tepels.
(Foto Maria Trepp; Volkskrantblogster)
Sneeuwbalkerk
Een nieuw verschijnsel in Brazilië. Jongeren -vooral tieners- komen bij elkaar in een kerk en wonen daar informele en opzwepende diensten mee.
Zingen en dansen op elektronisch versterkte muziek en vaak gekleed in korte broeken, spijkerrokjes, op gympen en slippers.
Het begon vier jaar geleden in de kerk Bola de Neve (Sneeuwbal) in Rio de Janeiro.
Inmiddels vinden dit soort diensten overal in Brazilië plaats en is het al overgewaaid naar ondermeer de V.S., Rusland en India.
Boekensoep
Simone van Driel bespreekt in NRC-Handelsblad het boekje De ongelooflijk bijzondere boekeneter van Oliver Jeffers.
Hoofdpersoon Harry eet allerlei soorten boeken, maar heeft een voorkeur voor rode boeken.
Harry roert in zijn boekensoep, eet de bibliotheek leeg en wordt daar heel slim van, omdat zijn hersenen steeds groter worden.
Volgens de recensente is het een komisch verhaal.
Ontbritting
De economisch crisis zorgt er ondermeer voor dat de belangstelling van Britten voor bezittingen in de Dordogne enorm is afgenomen.
Makelaars, cafés en winkels voor Britten verdwijnen. De streek had de naam gekregen Dordogneshire, maar dat is voorbij.
Winkels en huizen staan weer gewoon in het Frans te koop.
Dit verschijnsel heet ontbritting en zorgt op deze manier voor herfransing.
Stroomstootwapen
Vanaf 1 mei mogen acht arrestatieteams van de Nederlandse politie en de marechaussee bij wijze van proef gebruik maken van een zogeheten stroomstootwapen.
Deze ‘taser’ schakelt met een stroomstoot het zenuwstelsel voor korte tijd uit.
De verdachte slaat tegen de grond en kan dan eenvoudig ingerekend worden.
Plagiaatpolitie
Steeds meer kranten schakelen bedrijven in, die op Internet speuren naar gekopieerde artikelen en foto’s. Duurbetaalde sites nemen soms hele artikelen over.
Vaak kan dat omdat de auteursrechten niet goed geregeld zijn.
Volgens Thomas Bruning van de Nederlandse vereniging van Journalisten is nu de norm dat de media zelf als plagiaatpolitie moeten optreden.
E-scooter
Er worden steeds minder auto's gekocht maar de verkoop van tweewielers gaat juist heel goed.
De verkoop van brom- en snorfietsen steeg het eerste kwartaal van dit jaar met 5% en de omzet in elektrische scooters steeg zelfs met 78%.
Deze scooter staat inmiddels bekend als e-scooter.
Ze zijn geluidsarm en milieuvriendelijk en dat schijnt steeds meer mensen aan te spreken.
- Details
- Hoofdcategorie: Nieuwe woorden (111)
- Categorie: Nieuwe woorden
Dubbeldippen in wiebeltorens
Pontonhula
Gehoord in het VARA-programma Vroege Vogels. In de Rotterdamse haven moeten vissen en schaaldieren zich beter gaan thuisvoelen. Bioloog Peter Paalvast heeft daar een oplossing voor gevonden. In de Scheurhaven en de Pistoolhaven worden ’touwrokjes’ om houten palen en onder pontons gehangen. Vernoemd naar de hularokjes op Hawaï .
Nylontouw waaraan mosselen, wieren, zeepokken en kleine krabbetjes zich kunnen hechten.
Dat schijnen ze prettig te vinden en het zou ook waterzuiverend werken.
PAALVAST
Paalvast (what’s in a name) werd natuurlijk geïnspireerd door de hangcultuurmosselen, die al meer dan twintig jaar lang in Zeeland gekweekt worden
(Ga naar: Eten & drinken 16)
Dubbeldippen
Sylvia Witteman signaleert in De Volkskrant, dat er bij ouders in de Verenigde Staten een wat hysterische angst bestaat voor het verschijnsel dubbeldippen.
Vooral bij kinderpartijtjes krijgen de kinderen chips, die ze in dipsausjes mogen dopen. Veel kinderen nemen dan een hapje en dopen de chip daarna voor een tweede keer in het bakje.
De moeders staan er omheen en krijsen dan ‘No Double Dipping!!’.
Veel helpt het allemaal niet en daarom gaan de moeders over tot de aanschaf van hele kleine chipjes.
Gevolg: de kinderen dubbeldippen niet meer, maar steken wel hun hele vuist in het bakje.
Pakregels
Dit zijn geen regels om de pakkans van wetsovertreders te vergroten, maar een nieuwe regelgeving voor het dragen van zwempakken.
Het voorstel kwam van zwemcoach Jacco Verhaeren. Laatst namelijk werd een wereldrecord niet goedgekeurd, omdat een zwemster twee badpakken over elkaar aan had. Je schijnt dan sneller te kunnen zwemmen.
Verhaeren stelt voor om bij jongens broeken van heup tot maximaal de knie toe te staan en bij meisjes een badpak tot de heupen.
Inkeerder
De belastingdienst heeft het de laatste tijd erg druk met mensen die alsnog hun geheime spaarrekening in het buitenland bij de fiscus aangeven.
Het gaat vooral om rekeningen in Zwitserland, Liechtenstein, Luxemburg en Andorra.
Mensen die dit uit eigen beweging doen mogen gebruik maken van de zogeheten inkeerregeling.
Zij worden nu inkeerders genoemd.
Striaeoudere
In Nieuwe woorden 10: zaaiuiaarde bespreek ik een aantal woorden met veel klinkers achter elkaar.
Ik kreeg een reactie van Edwin Nederlof, die op zoek was naar het woord zaaiuioogst. (zeven klinkers).
Hij heeft een woord bedacht met alle vijf de verschillende klinkers achter elkaar: striaeoudere.
Knap gevonden.
Striae zijn zwangerschapsstriemen, die ook vele jaren -soms altijd- na een bevalling zichtbaar blijven.
Spookvluchten
De economische crisis heeft ook grote gevolgen voor de luchtvaart, want de mensen vliegen veel minder. Toch blijven de maatschappijen alle vluchten uitvoeren om hun start- en landingsrechten op bepaalde luchthavens niet te verliezen.
Zo komt het zelfs voor dat er vluchten zijn met meer personeel dan passagiers.
Men noemt dit spookvluchten.
Wiebeltorens
WIEBELARCHITECTUUR
Links: Signature Towers van Zaha Hadid in Dubai
Rechts: Phare tower van Morphosis in Parijs
Bernard Hulsman signaleert in NRC &cetera de opkomst van de zogeheten wiebelarchitectuur. Nieuw ontworpen wolkenkrabbers zijn deze eeuw steeds meer geknikt, gekromd, gedraaid of gewelfd.
Deze mode is volgens hem internationaal.
Men noemt deze gebouwen wiebeltorens.
- Details
- Hoofdcategorie: Nieuwe woorden (111)
- Categorie: Nieuwe woorden
Een bijzonder dankbriefje
Ik kreeg dit kaartje van de familie Kaptein.
Vader Kees is een tijdje geleden overleden.
In het dankbriefje word ik geciteerd.
Dat komt zo:
Vorig jaar schreef ik een stukje over Kees Kaptein. Nieuwe woorden 19: Kapteintjes & stankgolven.
Daarin meld ik dat vele jaren geleden een zekere Kees Kaptein bij ons centrale verwarming aanlegde. Hij deed dat samen met mijn vriend Ton van der Graaf, die ooit bij hem gewerkt had.
Het werd laat en om een uur of tien ’s avonds wilde Kees wel een borrel.
'Maar een halfje’, zei hij, ’want we zijn nog lang niet klaar’.
Er volgde nog een halfje en nog één.
Daarna gingen we de halfjes kapteintjes noemen.
Wij thuis praten nog steeds over kapteintjes, maar nu bleek dat het woord ook bij de familie Kaptein gemeengoed geworden was.
Ze wisten echter tot voor kort niet waar dit verhaal vandaan kwam.
Merkwaardig genoeg betekent het-woord Kaptein volgens de dikke van Dale ook borrel.
Maar over een kapteintje of een halfje wordt dus niet gerept.
NOG NIET!
Maar jullie thuis gaan het woord ook gebruiken.
En: GEEF HET DOOR!
Kees Kaptein heb ik één dag en één nacht meegemaakt.
Ik vond hem toen een aardige humoristische man.
De familie gecondoleerd.
En de centrale verwarming werkt ondanks -of misschien wel dankzij- al die kapteintjes nog steeds voortreffelijk.
Overigens is het nu al de derde keer, dat ik via mijn blog mensen van dienst ben geweest in zaken van leven & dood.
In Poezie 23: Poetisch as uitstrooien help ik de familie Van Iddekinge aan een paar gedichten van Slauerhoff, die ze op Vlieland kunnen voorlezen bij het uitstrooien van de as van de oude heer Van Iddekinge.
En in Media (34): Radiotunes help ik meneer R. aan de naam van de tune van het radioprogramma Het Gebouw.
Hij wilde dat deze muziek bij zijn uitvaart gedraaid zou worden.
Toen ik R. veel sterkte wenste, liet hij mij overigens weten dat hij niet ernstig ziek is of binnenkort verwacht dood te gaan.
Maar je kon nooit weten en dan was het toch makkelijk om zo’n lijstje van te draaien muziek al klaar te hebben.
Pagina 13 van 22