De redder van de VPRO

Boudewijn Paans is overleden. Hij was 77 jaar.
      Een zeer markante man, die vaak ''de redder van de VPRO'' wordt genoemd.
Mijn oud-VPRO collega Peter Flik schreef al eens deze hommage aan hem.

 

EEN GENIE

(Door Peter Flik)
Soms moet het maar eens worden gezegd. En dat is nu. Er bestaan genieën en de omgang met hen kan heel aangenaam zijn of verstrekkende gevolgen hebben. Paans is er zo één. Oorspronkelijk, geestig en bijna altijd op scherp. Over hem gaat dit stuk. Maar er moeten enkele dingen van te voren worden gezegd. Hij is spasticus, praat en loopt niet zo soepel. Na jaren merk je dat het je niet meer opvalt. Wat wel blijft opvallen is zijn heldere manier van denken. Het kan hem ook nog eens weinig schelen of zijn plannen te ver gaan.

      
      Hij was hoofdredacteur van de VPRO-gids en leidde ook wervingscampagnes voor die omroep. Zijn grootste succes was om in dertien weken honderdduizend leden te werven om die omroep de A-status te bezorgen. Alle mensen uit het vak raadden hem af om hier aan te beginnen; het zou onhaalbaar zijn. Hij verzon enkele listen. De mooiste vond ik zijn uitnodiging aan mij om een 24 uur durend direct radioprogramma te organiseren vanaf twaalf locaties in het land. Hij ontbood me op zijn kamer en de hele ontmoeting duurde maar tien minuten. Ik stelde hem voor om niet vanaf twaalf plekken uit te zenden maar vanaf zes, dat zou wat meer behapbaar zijn. Zijn directe antwoord was: laten we een compromis sluiten, het worden dus twaalf locaties….. De A-status werd gehaald.
      Een absoluut hoogtepunt met het genie was een bezoek aan een leverancier van satelliettelefoons in Ierland. Wij hadden er wel één bij de radio, maar die was loodzwaar en ingewikkeld om te bedienen. Deze firma zou een koffermodel in de aanbieding hebben. We maakten een afspraak om naar Dublin te komen en een demonstratie voorgeschoteld krijgen.
Het gezelschap bestond uit Ton van der Graaf, Boudewijn Paans en mijzelf. Ik was nog nooit met Paans op reis geweest en was niet erop voorbereid dat hij in alle openbare ruimtes zou geduid worden als en gek of gestoorde. Niemand zag hem als een normaal mens, terwijl hij dat dus wel was. Lastig op de vliegvelden, bij de incheck in diverse hotels, restaurants en ga zo maar door. Maar hij was nu wel in gezelschap en dat dempte de boel wel. Op de eerste avond van ons verblijf wilden wij een dansfeest bezoeken. We waren de eerste bezoekers, zelfs het orkest was er nog niet. Onmiddellijk werd Paans door drie beveiligers naar buiten gesleept omdat die lui dachten dat hij stomdronken was. We renden achter hem aan en wisten gelukkig het Engelse woord voor spasticiteit: cerebral palsy. Hij mocht weer naar binnen.
      De volgende dag het bezoek aan de fabriek. De directeur was die dag speciaal voor ons uit Rome gekomen. Inmiddels had ik dus enige ervaring met de indruk die Paans maakte op mensen die hem niet kenden. Ik stelde het bezoekende gezelschap voor aan de directeur. Paans zelfs met enige nadruk: Chief Editor of the Dutch Radio Times. Paans, zei ik, zou in zijn blad over dit bezoek iets publiceren. Het maakte totaal geen indruk op de directeur; deze ging tot mijn stomme verbazing met zijn rug naar Paans het gesprek met van der Graaf en mij aan.
      Toen ook nog bleek dat hun satelliettelefoon het helemaal niet deed, maakte wij een fluks eind aan deze zinloze bijeenkomst. We vlogen de volgende dag met British Airways terug naar Schiphol. Op de heenweg hadden wij vernomen dat het met behulp van hun stewardessen mogelijk is om een bepaalde passagier een hartelijk welkom te laten horen via hun omroepsysteem. Zonder dat Paans dat merkte zetten wij dit in werking. Door een stom toeval zat de door ons bezochte directeur op de stoel voor Paans. Het omroepbericht kwam en Paans werd door een stewardess speciaal welkom geheten als Chief Editor of the Dutch Radio Times. Ik heb nog nooit een man zo rood zien worden als deze directeur. Vuurrood. Paans riep op luide toon door de cabine: O, I would like that my mother had heard this! Op Schiphol bleef de directeur zitten tot wij waren uitgestapt….