Socialistisch nieuws in Esperanto
In 1957 had vrijwel niemand in Nederland televisie en stond bij veel gezinnen de godganse dag de radio aan. Zo komt het dat nogal wat leeftijdgenoten van mij zich een mysterieus programma herinneren. Het heette Socialistisch Nieuws in Esperanto en werd van 1950 tot 1966 iedere woensdagavond uitgezonden van tien voor twaalf tot twaalf uur op Hilversum 1.
Ik heb een oude VPRO-gids (Vrije Geluiden) uit 1957 gevonden en daar staat het in. Het is echt waar.
Het programma werd gepresenteerd door meneer J.Ph. Punt en werd uitgezonden door de VARA. Curieus allemaal.
Het Esperanto was een kunsttaal die eind negentiende eeuw werd ontwikkeld door Ludovich Zamenhof, een Pool die woonde in een gebied dat toen bij Rusland hoorde. Het moest de nieuwe wereldtaal worden.
Heel veel aanhangers heeft het nooit gehad, maar de taal kende een opleving na de Tweede Wereldoorlog. Vooral in West- en Zuid-Europa waren er sprekers, die elkaar met regelmaat ontmoetten op internationale Esperanto-congressen. Anno nu zijn er wereldwijd naar schatting tussen de 1 en 2 miljoen mensen, die deze taal nog min of meer zouden beheersen. (Maar de cijfers, die ik heb kunnen vinden spreken elkaar tegen)
Met socialisme had het allemaal niets van doen. Maar Willem Drees bijvoorbeeld was een aanhanger van de taal en dat zou een verklaring kunnen zijn dat de VARA dit allemaal uitzond. Als u wilt horen hoe dat programma klonk, ga dan HIER naar een uitzending van de VPRO-Radiovereniging, gepresenteerd door Wim Noordhoek en Arend Jan Heerma van Voss. Het onderwerp begint op 52’22’’.
Waren er nog meer van dit soort programma’s? Jawel.
Ook in Italië en Oostenrijk waren programma’s in het Esperanto. Maar die gingen niet over socialisme.
Mijn oud VPRO-collega Wim Bloemendaal heeft meneer Punt ooit eens geinterviewd. Hij wijst mij erop dat in Friesland het muziekensemble Kajto bestaat, dat in het Esperanto zingt.
Luister HIER naar Masko. Met de plaatjes erbij is het redelijk te volgen.
©2023 Ronald van den Boogaard (Aangepaste versie)