Pilaren & een Grietenij
Voorstraten vind je vooral in dorpen en stadjes op de Zuid-Hollandse en Zeeuwse eilanden. Maar ze zijn er ook in andere provincies. Veel in Friesland bijvoorbeeld. In België zijn er ook een paar net als in Zuid-Afrika. En er is er één op Sint Maarten in de Caraïben.
De Voorstraat, die vaak van de haven -of de dijk- naar het centrum gaat, is vrijwel altijd de belangrijkste straat. De mooiste panden, de beste winkels, het -voormalige- raadhuis en ook een kerk.
Aan de hand van oude ansichtkaarten en recente foto’s portretteer ik een aantal van die Voorstraten.
Hoe was het en hoe ziet het er nu uit.
Buitenpost Friesland
Dit is de Voorstraat in Buitenpost, een dorpje in het noordoosten van Friesland; hoofdplaats van de gemeente Achtkarspelen.
De foto is volgens een man die hier al veertig jaar woont gemaakt rond 1925. Er is veel veranderd in de straat.
Veel is afgebroken; veel is gerestaureerd.
Pilaren
De man heeft aanvankelijk moeite om de oude situatie in te schatten, maar herkent dan snel het huis met de pilaren midden links. Het hekje is er nog.
Het huis rechtsvoor is afgebroken.
De huizen daarnaast staan er nog.
Grietenij
Buitenpost was ooit een zogeheten grietenij. Dat was een voorloper van de gemeente. Vanaf eind zestiende eeuw tot 1851 waren er in Friesland 30 grietenijen.
Op de foto het grietenijhuis.
Een grietenij stond onder leiding van een grietman. Aanvankelijk een soort openbaar aanklager; later meer een burgemeester.
Monumentale panden
De Voorstraat telt een aantal panden, dat tot rijksmonument is verheven.
Apotheek
Apotheek It Krúswâld
Kruiskerk
Het kerkje van de protestantse gemeente ligt enigszins achteraf.
Modern
Het is niet allemaal oud en nostalgisch in de Voorstraat.
Op diverse plekken zijn gebouwen afgebroken. Er kwamen nieuwe activiteiten.
Klik HIER voor alle Voorstraten; incl. de mooiste, kortste en langste