Gods eigen kruisraket

Mijn goede vriend en voormalig collega Klaas Vos is zondag ingetreden als dominee van de Protestantse Gemeente Woensdrecht.

 Deze gemeente -ca. 500 leden- omvat de dorpen Woensdrecht, Hoogerheide, Ossendrecht, Huybergen en Putte en is 
 een soort geloofsenclave in het verder vooral rooms-katholieke Zuidwest-Brabant.

 EIGEN KERKJE  

De gemeente heeft een eigen kerkje in Ossendrecht, maar omdat zich zeer veel mensen hadden aangemeld werd uitgeweken naar de tegenoverliggende Rooms-Katholieke kerk.

Het was voor mij een in allerlei opzichten wonderbaarlijke bijeenkomst.

Klaas Vos namelijk maakte in 1987 een geheel andere intrede: hij begon te werken bij de VPRO.

Transsylvanië

Programmamakers van het radioprogramma Het Gebouw, waar ik eindredacteur was, hadden een zomerprogrammering bedacht. 
     Wij gingen in OAD-bussen met luisteraars naar Oost-Europa en maakten daar opnames van de ervaringen van die mensen. Klaas werd aangetrokken als een soort gids voor de reis naar Hongarije en Roemenië . 

Hij had in Cluj, de ‘hoofdstad’ van Transsylvanië in noordwest Roemenië gestudeerd op het (Hongaarstalige) Protestants Theologische Instituut. Hij kende Roemenië dus en sprak bovendien Hongaars.

EEN CRISIS VAN JAREN

Klaas Vos was op dat moment zoekende. Hij was dominee geweest in Vreeland en op Wieringen, maar zijn ontluikende homoseksualiteit brak hem op.
      Het kostte hem niet alleen zijn huwelijk, maar stortte hem ook in een crisis, die jaren duurde.

      In een artikel in Trouw van vorig jaar juli zegt hij:

’Ik zat geestelijk volledig in de knoei.
God kwam me mijn strot uit.
Ik geloofde niets meer, ben door alle vloeren van het geloof heen gezakt’.

ORATORISCH TALENT 

Zijn oratorische talenten vielen tijdens de reis op. Ton van der Graaf, Ger Jochems en ik die deze reis als programmamakers meemaakten, vonden dat Klaas Vos voor de radio moest gaan werken.
      Dat gebeurde in eerste instantie met incidentele bijdragen, maar zijn echte doorbraak kwam toen we bedachten, dat we Vos iedere vrijdag het land moesten insturen om 'speciale'reportages te maken.

OP KLOMPEN  

Op klompen ging hij het land in. Met een zender en een microfoon naar vaak onbekende kleine oorden in dit land. Hij kwam in het totaalprogramma ieder uur rechtstreeks aan bod.
      Hij improviseerde, maakte prachtige beschrijvingen van landschappen en mensen, hij oreerde, zong, declameerde en zocht bijzondere mensen uit om te interviewen.
      Daarbij werd hij uiterst kritisch en nauwkeurig gecoacht door regisseur Peter Flik, die feilloos aanvoelde hoe Klaas zich uit bepaalde situaties moest redden of zich juist in bepaalde situaties moest storten.

Klaas Vos werd een radiofenomeen.

VAN GOD LOS? 

Maar was hij ook werkelijk van God los?
      In privé-gesprekken kwam hij er vaak op terug.

En in zijn eerste grote interview met de VPRO-gids zegt hij tegen Chris Kijne:
      ‘Die God is niet mis hoor. De mens deugt immers niet.
      Onbekwaam tot enig goed en geneigd tot alle kwaad.
      Zo staat het in de Heidelbergse Catechismus.
      Ook al ben je nog zo gelovig; ook al voel je je in hartelijke verbondenheid met de Here Jezus, dan is het nog niet zeker dat je straks de poorten   
      van de hemel binnenkomt.
      Want wat is zonde?
      En wanneer zullen de fiolen van Gods toorn over mij worden uitgegoten?
      Ik krimp ineen, voel de pijn in me en kan Hem alleen maar om vergiffenis vragen.’

KERKRANTSOEN 

Ik maakte met Klaas Vos diverse programma’s, waarbij het thema in onze ‘vrije tijd’ ook vaak terugkwam. Wij liepen de voormailge Zuiderzee langs met de plaatsjesalbums van Verkade en de beschrijvingen van Jac. P. Thijsse in de hand. En we gingen ondermeer terug naar Transsylvanië (Reizen 36: Turgu Mures) en naar de Azoren (Reizen 45), waar ik Klaas op een rantsoen van twee kerken per dag zette.
      Zelf heb ik namelijk niets met het geloof en eerlijk gezegd ook weinig of niets met kerken. 
En tijdens zo’n reis moet er wel een beetje evenwicht blijven.

In 1997 kwam een nieuwe wending in het merkwaardige leven van Klaas Vos.
Tegen Cokky van Limpt van Trouw zei hij vorig jaar:

’Ik kreeg toen een Godsopenbaring.  Reed in de auto naar huis, na een bezoek aan mijn ernstig zieke zus. Een ultiem geluksgevoel overweldigde me; in plaats van terneergeslagen voelde ik mij opeens euforisch’.

EEN DIKKE HOMO 

Bij de Protestantse Gemeente in Woensdrecht viel dit interview op.



Vos werd benaderd en zo kwam ‘t dat hij afgelopen zondag zijn intrede deed.

De gemeente kreeg alsnog Gods eigen kruisraket. 
     

 Bij zijn verkondiging zei hij het voor een groot gehoor onomwonden.

’Ik ben een dikke homoseksueel, die van Ajax houdt’.
     

 Hij kreeg er een groot applaus voor.