Het Gebouw van Jan Willem Roks

Ik heb al diverse keren geschreven over het VPRO-radioprogramma Het Gebouw. Dat was een experimenteel totaalprogramma, dat iedere vrijdag van zeven uur ’s ochtends tot halfvier in de middag werd uitgezonden. Van 1984 tot in 1993. Het Gebouw stond in ‘’Hilversum aan Zee” en kende een aantal afdelingen, kamers en een receptie. Overal stonden microfoons. Zelfs in de bezemkast.   
      Het programma was populair en had -vergeleken met de radio nu- zeer hoge luistercijfers. Die populariteit merkten we heel duidelijk toen we in 1991 dertien weken lang door het land trokken en steeds vanuit een ander gebouw in provinciesteden die uitzendingen maakten. Het was iedere keer bomvol en de bezoekers kenden de onderdelen van het programma en de bijbehorende mensen verrassend goed.
      ‘’Ach. U ziet er heel anders uit dan ik gedacht had’’.

      Soms kwamen er ook mensen spontaan naar Het Gebouw in Hilversum. De jongste was Jan Willem Roks, een scholier van dertien jaar oud, die in Halsteren West-Brabant woonde. Op vrijdag 3 oktober 1985 is het herfstvakantie. Hij stapt s'ochtends om vijf uur op zijn fiets en gaat naar het station van Bergen op Zoom. Met wat overstapjes arriveert hij uren later in de loop van de ochtend in Het Gebouw. 
      Jan Willem bleek veel te luisteren en had een cassettebandje meegenomen,
Hij had zijn poes geïnterviewd. Zijn lef & initiatief werd gewaardeerd, want het bandje werd diezelfde dag uitgezonden. Daarna is Jan Willem nog diverse keren langsgekomen. Soms deed hij klusjes.           
      J
an Willem is inmiddels 45 jaar oud. Na omzwervingen in Antwerpen, Bussum, Utrecht en Den Haag woont hij  alweer 10 jaar in Halsteren. Getrouwd met Nelly en twee kinderen: Maino (9 jaar) en Olivia (6 jaar).  
      Sinds 1999 werkt hij in ‘de IT’, de laatste jaren in dienst van Microsoft Nederland als technisch specialist op het gebied van security.

      Dat weet ik, omdat Jan Willem onlangs contact met mij en met Peter Flik opnam. (Peter was regisseur van dat programma en ik eindredacteur). Na wat mails over en weer vroeg ik hem ondermeer het volgende:  
''Kun jij mij misschien eens uitleggen waarom jij toen steeds naar Het Gebouw kwam en met de poes praatte in plaats van te puberen of achter de meiden aan te gaan?
Kan ik dan misschien weer iets mee doen’’.

      Jan Willem schreef mij niet alleen, maar stuurde ook een door hem zelf in elkaar gezet  radioprogramma op. Een programma van 55 minuten met puur en alleen elementen en onderdelen uit Het Gebouw. Zijn interview met de poes zit er natuurlijk ook in.
      Het is knap gemaakt. Hij praat het zelf aan elkaar. Behoorlijk veel werk geweest, dat verzeker ik u.  

Luister HIER naar het programma van Jan Willem.


En hou er dan DIT DRAAIBOEK bij


Verder schrijft hij:

Beste Ronald,

Van huis uit waren we lid van de KRO – zoals het hoort in Brabant. De VPRO, dat was iets voor ‘alternatieven’ of ‘krakers’. Het was in ieder geval geen nette club, die VPRO. Althans, zo werd dat in het algemeen gezien in mijn omgeving. De buren waren lid van de VPRO en hadden de VPRO-Gids. Dat was mijn eerste kennismaking met de VPRO (buiten Koot & Bie, want daar mocht wel naar gekeken worden).

Het Gebouw had een enorme aantrekkingskracht: het liet zien dat het helemaal niet volgens de fatsoensregels hoefde. Er kon ook mooie, kwalitatieve en betrokken radio gemaakt worden met echte mensen, met echte emoties en in een echt gebouw. Niet klinisch, niet gelikt. Het Gebouw was echt. Het programma sprak enorm tot de verbeelding, het werd zo goed gevisualiseerd dat het echt ging leven.

Mijn interesse voor Het Gebouw (en Het Pandemonium, een Uur Ischa, Borát, Ronflonflon…) had ook wel iets met puberen te maken. Per slot van rekening kon ik me mooi afzetten tegen mijn ouders door mij met de VPRO te identificeren. En het had te maken met mijn brede interesse voor radio, journalistiek, buitenland, politiek en het onbekende.

Het leek me leuk het allemaal eens op een rijtje te zetten op een ‘bandje’.  55 minuten Gebouw-historie, aan de hand waarvan ik met mijn herinneringen door Het Gebouw loop.